________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
9 પ્રભુ મહાવીરનું ચિત્રમય જીવનચરિત્ર ? அமுறைசாருமுருருருருருருருருருருராறு
( લેખક–સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ હીરાચં-માલેગામ.) પ્રભુ મહાવીર અને અન્ય તીર્થકરોના જીવનપ્રસંગો તેમજ જૈનાચાર્યો અને રાજાએના જીવન પ્રસંગે પ્રાચીન કાળમાં પુસ્તકમાં આલેખાએલા નજરે પડે છે. ચિત્રકલા અને સાધનસામગ્રીની વૃદ્ધિ થતા શાસ્ત્રમાં પ્રદર્શિત કરેલી ભાવનાને નહી દુભવતા અર્વાચીન સાધનસામગ્રીમાં પ્રભુ મહાવીરનું ચિત્રમય ચરિત્ર લેખન થાય તો તે ખરેખર જ આદરને પાત્ર થાય. બાલજીને મનોરંજન સાથે પ્રભુના ચરિત્રની માહિતી અનાયાસે થાય, જૈન ધર્મના કર્મ સિદ્ધાંતને, મુનિગણના પાવિયને, અહિંસા, સત્ય અને વિરાગને મહિમા કેવો હોય છે એની કલ્પના બાલને પણ અનાયાસે થાય તેટલા માટે કંઈ એવા ચિત્રો તૈયાર કરવાનો પ્રયાસ કરે એ ઈચ્છવાજોગ ગણાય. પૂનાની ચિત્રશાળામાં પ્રગટ કરવામાં આવેલ ચિત્ર કોઈપણ રીતે આકર્ષક થએલ નથી. તેની માહિતી આપનાર કંઈ અપૂર્ણ જ્ઞાની હોય એમ જણાય છે. ત્યાર પછી એ પ્રયત્ન કોઈએ કરેલું જોવામાં આવેલ નહીં.
કેટલાએક વરસથી અનેક મુનિવર્યો પાસે આવા ચિત્રસમૂહની અમેએ ચર્ચા કરી. બધાએ તેની અગત્ય સ્વીકારી પણ આ કાર્ય માટે અત્યંત ભાવપૂર્વક ચિવટાઈથી કાર્ય ઉપાડી લે અને યોગ્ય ચિત્રકાર મેળવી તેની પાસે પૈસાની દરકાર કર્યા વગર ચિત્ર દોરાવવાનો પ્રયાસ કરે એવા ધમપ્રેમી બંધુના અભાવે અમારા વિચારો મનમાં જ વિરામ પામી ગયા હતા. એવામાં માલેગામમાં જ ભાઈ શ્રી કીસનદાસ ભૂખણુદાસે શ્રી શત્રુંજયના દના ટાઓ મેળવી. તે મેટા કરી રંગીન રૂપમાં ચિત્રો બનાવરાવ્યા. ત્યારબાદ ભાઈ કીસનદાસને વિચાર થયે કે તીર્થંકરના પંચકલ્યાણકના પાંચ ચિત્રે કરાવવા અને જે દિવસે જે કલ્યાણક કે કલ્યાણક હોય તે દિવસે તે ચિત્ર મંદિરમાં મૂકવામાં આવે તે દૃષ્ટિથી ચિત્ર જુદા જુદા આર્ટિસ્ટ પાસે દોરાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો. તેથી તેમને પણું સમાધાન ન થયું. કારણ અજેન માણસને મેઢે સમજાવવું અને તે મુજબ સ્કેચ તૈયાર થાય ત્યારે તેમાં અનેક ખામીઓ જોવામાં આવે તે મુજબ ફેરવવા પ્રયત્ન કરવા એ કંટાળાભર્યું જણાયું ત્યારે એ પ્રયત્ન છોડી જ દેવાનું મન થયું.
એવામાં ભાઈ કાપડીઆ ચિત્રસંપુટ જોવામાં આવ્યો. તેમાં જણાતાં ગુણદોષ ઉપર વિચાર થશે અને ભાઈ કરસનદાસના વિચારમાં મોટી ક્રાંતિ થઈ. અમારા મનમાં પ્રભુ મહાવીરના સત્તાવીસ ભવ સુદ્ધાં આખું જીવનચરિત્ર ચિત્રમય બનાવવાની જે કામના હતા તે વિચાર ભાઈ કરસનદાસે અપનાવ્યો અને ગમે તે ભોગે આવું ચિત્રમય ચરિત્ર તૈયાર કરવાનું તેમના વિચારમાં આવ્યું.
કપસૂત્ર શ્રી વિનયવિજયજીની સુખબાધિકા ટીકાવાળું, ત્રિષષ્ટિશલાકાપુરુષચરિત્રમાંનું દશમું પર્વ, ગુણચંદ્ર ગણિકૃત શ્રી મહાવીર ચરિત્ર એટલા પુસ્તકે તેમણે મેળવ્યા, તેનું
(૧૪૦) :
For Private And Personal Use Only
