________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રશ્નના સમાધાન
હું છું " . - છે : આમાં પ્રશ્નો લખ્યા નથી પરંતુ ઉત્તર ઉપરથી સમજી શકાય તેમ છે. '
( પ્રશ્નકાર–રાજમલ ભંડારી-આગર.) પ્રટન ૧ થી ૫ શ્રી મલ્લિનાથ સ્વામીના સંબંધના છે. તેના ઉત્તરમાં જણાવવાનું કે-મલ્લિનાથજી સ્ત્રીપણે તીર્થંકર થયા તે અનંતકાળે થયેલા આશ્ચર્ય ભૂત છે તેથી તેમજ તીર્થકર કપાતીત હોય છે તેથી તેમને માટે સ્થવિરકલ્પી મુનિ વિગેરેના વ્યવહારનો મુકાબલો કરે નહીં. તેઓ પુરુષને ગણધર પદ આપે છે. તેમના ગણધરો પુરુષો જ હોય છે. અનેક પુરુષને પ્રત્રજ્યા આપે છે. પુરુષ તીર્થકરની જેમ સમવસરણમાં બાર પર્ષદા વચ્ચે સિંહાસન પર બિરાજી દેશના આપે છે. માત્ર તેઓ બીજા પ્રહરે જ્યારે દેવદામાં બિરાજે છે ત્યારે તેમની સેવા માટે સાધ્વીઓ જાય છે. તમને આહારાદિ લાવી આપવાનું કામ સાધ્વીઓ કરે છે. વિહાર વખતે ગણધરે ને સાધુસાધ્વીઓ સર્વ સાથે હોય છે. તેમને પુરુષને અડવાનું કાંઈ પ્રયોજન નથી. બાકી અવેદી થયેલા હોવાથી બાધક નથી. દિગંબરીએ તેમને પુરુષપણે થયેલા જ માને છે પરંતુ એ માન્યતા બરાબર નથી. જૈન શાસ્ત્રમાં પુરુષની પ્રાધાન્યતા કહી છે તે બરાબર છે, પરંતુ તે હકીકત સ્ત્રી તીર્થકર માટે પણ સમજવાની નથી.
છઠ્ઠો પ્રશ્ન પુન્ય પાપન અથવા શુભાશુભ કર્મને બંધ અધ્યવસાય પ્રમાણે થાય છે, તે કઈ શુભ અધ્યવસાયથી દેવી પાસે પશુ વિગેરેનું બલિદાન આપે તો તેને બંધ કેવો પડે? એ છે. તેના ઉત્તરમાં જણાવવાનું કે-એમાં શુલ અધ્યવસાય જ હોય નહીં. હિંસા કરવાના અધ્યવસાય તે અશુભ અવ્યવસાય જ છે, તેથી તેને અશુભ કર્મને જ બંધ પડે એ નિ:સંશય હકીકત છે.
પ્રશ્ન -૮-૯ આ ત્રણ પ્રશ્નો સ્ત્રીપુરુષના સમાન હકકને અનુસરીને વિધવા શ્રીના લાભ માટે કરેલા છે, પરંતુ એ વિષયમાં વ્યવહારની પ્રાધાન્યતા માનવાની છે, જ્ઞાતિબંધને અનુસરવાનું છે, એ સંબંધમાં વધારે ચર્ચામાં ઉતરવા જેવું નથી.
૧૦ થી ૧૩ સુધીના ચાર પ્રશ્નો પિતા-પુત્રના સંબંધ વિશેના છે. એમાં પુત્ર બની શકે ત્યાં સુધી અનેક વિપત્તિઓ સહન કરીને પણ પિતાની ભક્તિમાં
પર રહેવું. પિતા કદી ગ્ય આજ્ઞા કરે તે તેનું બુદ્ધિથી નિવારણ કરવું. આ બાબતમાં વિશેષ રૂપષ્ટ ઉત્તર આપતાં પિતૃભક્તિમાં ખલેલ પડે તેવું લાગે છે, તેથી તે પ્રસંગે પુત્ર પિતાની બુદ્ધિનો ઉપયોગ કરે. કારણ કે માતાપિતાના ઉપકારને બદલે કઈ રીતે વળી શકતા નથી એવું સિદ્ધાંતનું વાન છે.
For Private And Personal Use Only
