________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પંડીત લાલનના લેખ.
૩૧૭
નાજી જૈન ધર્મના મૂળ પ્રવર્તક નહિ, મૂળ પ્રવર્તકના સિદ્ધાન્તને વળગીને તે વખતના જેના વર્તી શકે એવા નિયમેવાળા જૈનસમાજ તેમણે સ્થાપ્યા. મુદ્દા ૨ જો-કુછ વર્ષ કે પશ્ચાત્ ઉન્ડાને (શ્રી મહાવીરજીને) એક નવીન
સ‘પ્રદાયકી નીવ ડાલી.
ખુલાસા ૨ શ્રી પાર્શ્વનાથજીની પછી કેટલાકએક વર્ષે ( આશરે ૨૫૦ વર્ષે શ્રી મહાવીરસ્વામીજીએ નવીન સંપ્રદાયના પાયે નાંખ્યા નથી, પશુ આ અવનત કાળવિભાગના આદિ પ્રષક શ્રી ઋષભદેવજીના અહિંસાદિ સિદ્ધાંતાને વળગીને જેમ શ્રી પાર્શ્વનાથજીએ સમાજરચના કરી હતી, તેમ શ્રી મહાવીરસ્વામીએ પણ કાળને ચાગ્ય પરિવર્તન કર્યું. દાખલા તરીકે શ્રી પાર્શ્વ - નાથજીના સમયમાં સાધુગણાને અને ગૃહસ્થગણાને જે નિયમો પાળવાના હતા તેમાં સાધુઓને ચાર મહાવ્રત હતાં. એ કાળે સ્ત્રી પણ પરિગ્રહમાં સાથે ગણાતો હતી; એટલે સાધુએને પરિગ્રહની સાથે સ્ત્રીને ત્યાગ થતા, પરંતુ આ નિયમ શ્રી રાહાવીરસ્વામીએ પોતાના સમયમાં ચેગ્ય રીતે પળાય એટલા માટે સ્ત્રીત્યાગનું વ્રત છુટું ઉમેરી ચારને બદલે સાધુએના સંબંધમાં પાંચ મહાવ્રત કર્યો. આમ મહાવીરસ્વામીએ મૂળ પ્રવર્તકના સિદ્ધાંતને વળગી સમાજરચનાના નિય મમાં પરિવર્તન કર્યું, પશુ નવીન ધ સ્થાપ્યા નથી.
મુ ૩ જ જૈન સ્પષ્ટ રૂપસે' ઇશ્વરકે
અસ્તિત્વસે ઇન્કાર કરતે હૈ. ખુલાસા ૩ જેઃ— જૈન લેાક સ્પષ્ટ રૂપે ઇશ્વરના સ્વીકાર કરે છે, પરંતુ પરાવલખી માનવગણુ પાતાથી ભિન્ન ઈશ્વરને જેમ સ્વીકાર કરે છે, તેમ કરતા નથી. ને અંતરાત્માની પરમ વિશુદ્ધિ થતાં પેાતાના પરમ શુદ્ધ આત્માનેજ ઈશ્વર ગણે છે.
નેટઃ—સૃષ્ટિરચનાના સબધમાં નેાની એવી માન્યતા છે કે આ વિવ ચેતન અચેતન એવા ઉભય પદાર્થોથી બનેલુ છે. ચેતન પાતાની આંતરિક શક્તિએને દબાવી બાહ્ય શક્તિએથી આંતરિક પુદ્ગલ પરમાણુઓને આ વિશ્વમાંથી ખેચી નાના પ્રકારના સ્વરૂપા આપે છે. જેમકે એક ચેતને પુદ્ગલ પરમાણુઆને પેાતાની છાહ્ય શક્તિવર્ડ આકર્ષી એવું પરિણામ બનાવ્યુ` કે જેથી વૃક્ષનું સ્વરૂપ ઉપસ્થિત થયું. આ પ્રમાણે જગના સંસારી જીવા પેાતાના સ્વરૂપો પોતાની ખરી આંતરિક શક્તિને દબાવી બાહ્યશક્તિએવડે નાના સ્વરૂપે રચતા જાય છે. આ જ સૃષ્ટિરચનાનું કારણ જેને માની શકે.
મુદ્દા ૪ થ— જૈનધર્મીકા સામાન્ય પ્રભાવ ભારતકે રાજનૈતિક અધઃ૫તનકા એક કારણ જુવાહૈ.
For Private And Personal Use Only
