________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માવિકાસ અર્થે મનને એધ.
૨૧
છે. આમ કરીશ્રી પરમાર્થની ત્હારી વૃત્તિનો નાશ થાય છે. અને ધાર્મિક વૃત્તિઓ-પ્રેરણાએ દેખાઇ નય છે.
હું આત્મા ! તુ અભિમાનનુ-મઢનુ તે! કી પણ નામ લઈશજ નહિ. પૂર્વે રાવણે અભિમાન કર્યું હતુ તેનું તેને ચાગ્ય ફળ મળ્યું હતું, તેને નાશ થયો હતો. તને આખું જગત વખાણે તે પક્ષુતુ હારી જાતને વખાણીશ નિહ. ખરા સ્વાર્થ સર્યા વિના તેને સફળ માનીશ નહિ.
હે માનવ ! તું ખીજાનું ભલુ થતું જોઇને અદેખાઇ કરીશ નહિ. તેમ કરવાથી ચિંતારૂપી શત્રુ હારા મન ઉપર આરૂઢ થશે અને તુ ત્હારા આત્માને અધમ દશામાં દોરી જઈશ. ખીજાનું ભલું થતુ હાય ત્યારે તુ વિચાર કર કે તેણે કેવી રીતે પોતાનું ભઠ્ઠુ કર્યુ ? પછી તુ તે માર્ગ ગ્રહણ કર.વળી અન્ય જનામાંથી તું અવગુણુ એન્યા કરતાં ગુણ ખાળી તે મહેણુ કરવાની ‘ટેવ રાખ, એટલે હારામાં સમાનતાની ઉચ્ચ લાગણીએ ઉત્પન્ન મશે. વળી કંધરૂપી શત્રુ પણ દ્વેષની લાગણીથી ઉત્પન્ન થાય છે, માટે “ પેાતાની જાતના જેમ બને તેમ દોષ જો અને પારકાના દેષ ન જોતાં ગુણુ જેમ તે ગુણ ગ્રહણ કર.”૧
હું માનવ ! મનના વિચાર!ને અટકાવ, એટલે ઈન્દ્રિયાની ખરાબ પ્રેરણા અટકશે, જેશી તુ દુઃખ ખમવાને સમર્થ થઇશ. કારણુકે જીભ જેવી ઇન્દ્રિયને તેના ખન્ને કા માં ( એલવામાં અને ચાખવામાં) અટકાવવામાં ન આવે તે તે ઘણી હાનિકારક થાય છે.
હે માનવ! તું સર્વે તરફ સમાનતા-સમાન વૃત્તિ રાખ કે જેથી ક્રોધ, દ્વેષ અને અભિમાનરૂપી શત્રુઓને તુ હણી શકે-નાશ કરી શકે. કારણ કે मातृवत् परदारेषु परद्रव्येषु लोष्ठवत् । આત્મવસ્થન તેવુ, યઃ પત્તિ સ જિલ્લઃ ॥ ૨ ॥
આ ભાવાર્થ –પરસ્ત્રીને, માતાની માતા સમાન, પારકાનું ધન માટી સમાન અને સવ માણીઓને પેાતાના આત્મા સમાન જ ગણે છે તેનેજ પતિ જાણવા.' તું પણ તેમજ માનીને હારા આત્માને ઉત્તમ પ્રકારની કેળવણી આપી પ્રવીણ કર
હે આત્મન્ ! “ હું વિદ્વાન છું, હું બધુ સમજું છું, મને કશું જાણુવાનું બાકી નથી.” આવી ભાવના તુ કદી હૃદયમાં આણીશ નહિ. તે તમે અભિમાની બનાવશે અને સાવશે. માટે પેાતાના દોષ સુધારવા પ્રયત્ન કરીશ, તેજ ખરી ઉન્નતિ-વિકાસ થઈ શકશે.
હું આત્મન્ ! હાશમાં અપૂર્વ ખળ છે, અનહદ સામર્થ્ય છે; પણ એ સઘળું આધ્યાત્મિક બળ તને ચોગ્ય પ્રયાસ વિના મળી શકશે નહિ, તેને માટે પૂરતા પ્રયાસની જરૂરિયાત છે.
Think too much of yourself and too little of others.
For Private And Personal Use Only
