________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રટનેધ અને ચર્ચા.
૫૫
ઓની સંખ્યા પ્રમાણમાં વધી છે, પણ વિશિષ્ટ શાળા તથા કેલેજમાં અભ્યાસ કરતાં વિદ્યાથીઓની સંખ્યા ઘણું ઘટેલી છે. જેના કામમાં અનેક ગુડ બીરાજે છે, અને કેમનો ઉદય કેળવણીનેજ આધીન છે. કેળવણું અને તેમાં પણ ઉચ્ચ કેળવણીને વિશેષ પ્રચાર જેનઝેમમાં જ્યાં સુધી નહિ થાય ત્યાં સુધી તેમની સમયાનુસાર પ્રગતિ થવાની નથી, તે પછી કેમમાં ઉચ્ચ કેળવણી લેનારાઓની સંખ્યા કેમ ઘટતી જાય છે, તે બાબતમાં તપાસ કરાવવાની ખાસ જરૂર છે. જે ખર્ચના અભાવે અગર તે સહાય વગર કઈ પણ વિદ્યાથી આગળ અભ્યાસ કરતાં અટકી પડતું હોય, તે તે બાબતમાં તાકીદે વિચાર કરવાની જરૂર છે. અહીં ભાવનગરમાં પણ કેલેજ વિગેરેના સાધને છતાં અભ્યાસ કરતા જૈન વિદ્યાથી. ઓની સંખ્યા બહુ સ્વપ પ્રમાણમાં દેખાય છે. ભાવનગરના આગેવાને આ બીના તરફ લક્ષ ખેંચવાની ખાસ જરૂર છે. આપણું ઉદારતા અન્ય ક્ષેત્રમાં ઘણી છે તે પછી કેળવણી જેવું ખાતું તેમાંથી પછાત રહે તે દિલગીરી ઉપજાવે તેવી અને સરવાળે કેમ આખીને અધોગતિએ દોરી જાય તેવું છે. મી. શાહ સત્ય કહે છે કે-યોગ્ય બંધારણવાળી એક સંસ્થાની ખામી અને એકજ હેત સાધવા માટે કાર્ય કરતી જુદી જુદી સંસથાઓમાં જેનોની અસમાન વહેચણ–આ કેળવણીમાં પછાત પડી જવાનાં મુખ્ય કારણ ગણું શકાય.” લેખકની આ દૃષ્ટિ કેળવણીના સવાલને અંગે ખાસ વિચારવા લાયક છે. જૈન કેન્ફરન્સ આવું કાર્ય કેળવણીને અંગે કરે છે, પણ પૈસાની ખામી તેમાં બહુ જણાય છે. જેન બંધુઓએ કેમના ભાવી ઉદય માટે કેળવણું અને ખાસ કરીને વિશિષ્ટ કેળવણી જેન વિધાથીએ વધારે લેતા કેવી રીતે થાય તે બાબતને ઉહાપોહ કરવાની તાકીદે જરૂર છે. સર્વ કેમે કેળવણીની બાબતમાં આગળ વધે, ત્યારે આપણે ઉલટાં પાછાં હઠતાં જઈએ, તે ખેદ કરાવે તેવી બીના છે. આપણા હકો સાચવવા, તીર્થસ્થળોને નીભાવવા, કમનો ઉદય કરવા અને જૈન ધર્મને જગત્ વિખ્યાત કરવા ઉચ્ચ કેળવણીની ખાસ જરૂર છે, અને જે બંધુઓ અન્ય સ્થળે દ્રવ્ય વ્યય કરવા સાથે આવી બાબતમાં લક્ષ આપશે, તે જેન કેમનાં ભાવી શ્રેયમાં વિશેષ ફાળો આપશે, તેમ અમને લાગે છે.
જૈન દેરાસર-મંદિરે તે શાંતિનાં સ્થળો છે. દેરાસર શબ્દજ શાંતિસૂચક છે. આ દેરાસરમાં પણ કરાતી ભાવપૂજા તે તે ખાસ કરીને શાંતિ આપનાર તથા શાંતિ દેખાડનાર છે. આવાં ઉત્તમ સ્થળમાં અને ઉત્તમ કાર્યોમાં પણ જે અશાંતિઅસ્થિરતા-વ્યગ્રતા દેખાય છે તે જોઈ સહૃદયી જૈન બંધુને ખેદ થયા વગર રહેતો નથી. જેને શાસ્ત્રકારનું ખાસ ફરમાન છે કે “દેરાસરેમાં જે સ્તવનાદિ બોલવાં તે અન્યને-તેવી ક્રિયા કરનારને વિશ્વ ન થાય-અન્યનું ચિત્ત ડામાડોળ ન થાય તેવી
For Private And Personal Use Only
