________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થી જે
' પ્રકાશ.
તેઓની એક દલીલ એવી છે કે દેવદ્રવ્ય સામાજિક દ્રવ્ય છે તેથી નિશાળો, કોડીંગો, દવાખાના આદિ રામાજિક ઉપગિતાવાળાં ખાતાં ખોલવામાં તે
ને ઉપયોગ થવો જોઈએ.” જે સામાજિક દ્રવ્ય એટલે સમાજની માલીકીનું દ્રશ્ય” એમ અર્થ થતા હોય તે દેવદ્રવ્યને સામાજિક દ્રવ્ય તરીકે સ્વીકારવામાં
ને જરાય વાંધો નથી; પણ દેવદ્રવ્યને સાજિક દ્રવ્ય ગણીને તે દ્રવ્યને ગમે તે દિશાએ વાપરવાની આપણને છુટ છે તે વિચાર સામે અમને જબરો વાંધો છે. જે હવ્ય જે આશયથી આપણને મળ્યું હોય તે દ્રવ્ય આશયની પરિપૂર્તિ અર્થેજ ડાપરવું આપણને ઘટે છે. તે આશય સિદ્ધ થવો અશકય હોય તે વાત જુદી છે. પણ દેવદ્રવ્યને આશય દેવપૂજાનો ઉત્કર્ષક અને દેવપૂજાની સગવડતા તથા ૨. ને વધારવા તે છે, અને તે આશયની પરિપૂર્તિ કદિ અશક્ય કે અસંભવિત ડી. તેથી આ નિમિત્તે પ્રાપ્ત થયેલ દેવદ્રવ્ય અન્ય દિશાએ ખેંચી જવાનો વિચાર
તે અમને કોઈ પણ રીતે ન્યાયસંમત કે બુદ્ધિસંગત લાગતું નથી. કોઈએ રાપિળમાં અમુક પૈસા આપ્યા હોય અને તે પૈસાનું જિનમંદિર બંધાવીએ, અનાથ દુઃખ નિવારણ નિમિત્તે પૈસા આપ્યા હોય અને તેને કોલેજમાં જાણતા વિદ્યાર્થીઓને સ્કેલરશીપ આપવામાં ઉપયોગ કરીએ તે તે જેટલું કઢંગું તેમજ આદત છે તેટલોજ અમૃત દેવદ્રવ્યો અન્ય દિશામાં વ્યય કરવાનો વિચાર છે.
આ રીતે દેવદ્રવ્ય સંબંધી લોકરૂઢ માન્યતાઓ બુદ્ધિથી સપ્રમાણ હોવા છતાં '.=જમાં આવા વિચારો કે અવકાશ પામતા જાય છે તેનું બારીકીથી નિરીક્ષણ ી ભવિષ્યનો વિચાર કરવાની ખાસ જરૂર છે. અન્ય ક્ષેત્રની ઉપેક્ષાએ દેવદ્રવ્યને
પી દેવામાં આવેલી અતિશય મહત્તા, આપણે મંદિરોમાં કેટલીક વૈષ્ણવીય : Cષા તથા સુશાસન પદ્ધતિને પ્રચાર, કેટલેક ઠેકાણે મંદિરનાં ગંજાવર ખા
અને તેમાં જોવામાં આવતી ગેરવ્યવસ્થા, આ સાથે અન્ય પક્ષે નવીન ભાવનાના વિકાસ અને લોકહિતની બીજી અનેક બાબતોમાં દ્રવ્યની અતિશય તંગીવાં અનેક કારણથી દેવદ્રવ્ય સંબંધી વર્તમાન વિચારેનો જન્મ છે એમ અમારું . છે, અને તેથી જે અપેક્ષાપાત્ર ક્ષેત્રને આગળ વધારવામાં નહિ આવે, : મંદિરોમાં થયેલા કેટલાક અતિરેકથી પાછા હઠી, સાદાઈ, સુઘડતા તથા ત્તિનું સામ્રાજ્ય સ્થાપવામાં નહિ આવે અને દેશ તેમજ કાળબળ જોતાં આપણી ટીક પદ્ધતિઓમાં જે ફેરફારો કરવાની ખાસ જરૂર છે તે નહિ કરવામાં આવે * પરિણામ હુ ચિન્તાજનક તથા ભયસૂચક આવશે એમ મને લાગે છે. નવીન કારોમાં સ્વચ્છતા વિરોષ હોય છે તે સત્ય છે પણ તેમાં ભાવસૂચન પર
છે. જેની કોઈપણ સાધુ કે શ્રાવક વિચારકે ઉપેક્ષા કરવી ઘટતી નથી.
For Private And Personal Use Only
