________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દશમી શ્રી જેને “વતાંબર કાફરન્સ. યકવાડ એમના તરફથી મોટા પરિશ્રમે અને ખર્ચે ખોલવામાં આવેલી સેન્ટ્રલ લાયબ્રેરીની ચેજના અને કામ કરવાની પદ્ધતિ અનુકરણ કરવા જેવી છે.
કેળવણું. ૧૮. કોન્ફરન્સની બેઠકમાં શરૂઆતથીજ જેન કોમની કેળવણી માટે ઘરજ વિવેચન કરવામાં આવ્યું છે. દરેક પ્રમુખે, સ્વાગત કમિટીના ચેરમેને, તેમજ અનેક વક્તાઓએ કેળવણીની જરૂરીઆત સંબંધી ભાષણે ક્યાં છે. કેળવણી વધારે પ્રમાણમાં પ્રસરે, લોકો તેને વધારે લાભ લે તે માટે દર બેઠકે ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યા છે. ઉપરાંત કોન્ફરન્સના ઉપદેશકોએ ગામે ગામ ફરી કેળવણીના ફાયદા સ્ત્રી પુરૂષોને સમજાવવા અનેક પ્રયત્નો કર્યા છે. આ વિચારને વિશેષ વ્યવડારૂ બનાવવાને સન ૧૯૦૯-૧૦ માં કોન્ફરન્સ તરફથી એક કેળવણી બોર્ડની નિમણુક કરવામાં આવી છે. અને અત્યાર સુધીમાં તેના તરફથી જે કાંઈ કામ કર૧માં આવ્યું છે, તેને રીપોર્ટ આ વર્ષે આપણી સમક્ષ રજુ કરવામાં આવ્યું છે, કટલે હવે પછી વધારે સંગીન કામ કરવાને માટેની શરૂઆત થઈ છે. આ કારણેને લીધે હવે મારે આ વિષય ઉપર વધારે કહેવાનું રહેતું નથી. મેં ઉપર કહ્યું તેમ જૈન કેમ કેવળ નિરક્ષર નથી, પણ હજી હાલની દેશકાળની સ્થિતિ અનુસાર સામાન્ય અને વેપાર ઉદ્યોગની ઉંચી કેળવણી લેવાની જરૂર સંપૂર્ણ રીતે સ્વીકારાઈ હોય તેમ લાગતું નથી. યુનિવર્સિટીમાંથી પ્રતિવર્ષ બહાર પડતાં સંખ્યાબંધ ગ્રે
જ્યુએટ પછી પારસી અગર બીજી કેમની સંખ્યા સાથે સરખાવતાં આપણી કેમના ગ્રેજ્યુએટોની સંખ્યા માત્ર નામની જ દેખાય છે. ગુજરાત દેશમાં પ૭૦૦૦ જૈન પુરની વસ્તીમાં અત્યાર સુધીમાં માત્ર સે સવાસે ગ્રેજ્યુએટ થયા હોય તેમ લાગે છે. દર પાંચસે માણસે એક ગ્રેજ્યુએટ એ શા હિસાબમાં ? આ આંકડા ઉપરથી આપણી કોમ હજી કેળવણીમાં કેટલી પછાત છે એ સહજ સમજાય છે. વળી મારે જણાવવું જોઈએ કે જે કેળવણીથી આપણે પોતાની ફરજ સમજતા થઇએ, ઉ) જીવન ગાળી શકીએ, અને ધાર્મિક, સામાજિક, શારીરિક અને આ ર્થિક સ્થિતિમાં દિન પ્રતિદિન સુધારે વધારે કરતા જઈએ તેવી કેળવણીની આઅને ખાસ જરૂર છે. કેળવણું માત્ર ગરીબોને જ માટે છે એમ સમજવાનું નથી. ગરીબ અને તવંગર એ સર્વેએ તેનો એક સરખે લાભ લેવાનો છે. બીનકેળવાયેલો શ્રીમંત વર્ગ દેશને અને કેમને સંગીન લાભ કરી શકતો નથી. આર્થિક સ્થિતિ સારી હોવાની સાથે જેનામાં ધાર્મિક વૃત્તિ અને સંસ્કારી જીવન હોય, તેજ તેને સદુપયોગ કરી સમાજને ઉપયોગી થઈ પડે છે. આ પ્રમાણે શ્રીમંત વર્ગને નાની અનુકળતા હોવાથી ઉંચી કેળવણી લેવાની વિશેષ જરૂર છે.
સ્ત્રી કેળવણી. ૧૯. આ ઉપરાંત સ્ત્રી કેળવણીની બાબતમાં તો આપણે એકજ પછાત પડતા જણાયેલા છીએ. આપણી કોમની ગુજરાતની સ્ત્રીઓની પપ૬૯૪ની વસ્તીમાંથી માત્ર ૪૫૬૩ નેજ લખતાં-વાંચતાં આવડે છે, એવું કોમના વસ્તીપત્રક ઉપરથી
For Private And Personal Use Only
