________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ.
ધાન્ય પ્રતાપની વૃદ્ધિરૂપ મેથને વિષે જે હસ્તીને પેઠે આચરણ કરે છે, ક ભાણુરૂપ પર્વતને વિષે જે વજ્રની પેઠે આચરણ કરે છે, મતિરૂપ અગ્નિ તે વિષે જે કાષ્ટની પેઠે આચરણ કરે છે અને અન્યાયરૂપ વીને વિષે જે કંદની પેઠે આચરણ કરે છે એવા અત્યત કનિષ્ટ નિર્ગુણીના સંગમ શું ક ભાણુને ઈચ્છા કરનાર પુરૂષે આશ્રય કરવા યેાગ્ય છે? અર્થાત્ આશ્રય કરવા યાગ નથી.
ઉપરના શ્લોકના ભાવાર્થ એવા છે કે નિર્ગુણીને સંગમ પ્રાણીના મહત્વનો નાશ કરે છે અર્થાત્ હલકાઇ કરે છે, ઉદયનો નાશ કરે છે, દયાભા વને દૂર કરે છે. કલ્યાણના વિનાશ કરે છે, કુમતિની વૃદ્ધિ કરે છે અને અનિતીના ખીજને રાખે છે માટે નિર્ગુણી-અધર્મીજાને સગ સર્વથા જી દેવા એજ શ્રેયસ્કર છે. અને જેણે નિર્ગુણીના સગ તજી દીધા છે તેને સ દ્ગુણીના સગમ સહેજે થાય છે; સદ્ગુણીના સંગમ અત્યંત લાભ કરે છે માટે મૂળ કાવ્યમાં કહ્યા મુજબ અધર્મે કર્મમાં પ્રવૃત્ત મનુષ્યને રાગ તજી દઇને વાંચ્છિત સુખને હસ્તગત કરા.
ગુણી નિર્ગુણીના સંગ ઉપર એક વ્યવહારિક દૃષ્ટાંત છે કે—એક વનમાં એક વૃક્ષની ઉપર રહેનાર પાપટની સ્ત્રીને એ બચ્ચાં આવ્યાં. અનુક્રમે વૃદ્ધિ પામ્યા. એકાદા તેની માતા તેને મુકીને ચરવા ગઇ.પાછળ પારધીએ આવીને અને બચ્ચાંને પકડયા. તેમાંથી એકને ભિન્ન પાસે વેચ્યું અને ખીજાને કાષ્ઠ ઋષિના આશ્રમમાં વેચ્યું. ત્યાં અને બચ્ચાં મેહાટા થયા અને સંગ પ્રમાણે ખેલવા શિખ્યા. એકનું નામ ગિરિશુક પાડયુ અને ખીજાનુ નામ પુષ્પશુક પાડયું. એકદા એક રાજા અશ્વ ઉપર ચડી નગર બહાર નિકળતાં અને અપહરવાથી અટવીમાં આવી ચડયા. ત્યાં બિલના મકાન - ગળથી નીકળ્યા એટલે તેને જોઇને ગિરિશુક ખેલ્યા કે—હૈ ભિન્ન! અહીંથી આ લાખાણા માણસ જાય છે તેને લુટી લ્યે. આ વચન સાંભળી રાજા ભયભ્રાંત થયેા થકે! નાસતા નાસતા અનુક્રમે તાપસના આશ્રમ પાસે આવ્યો એટલે તેને દેખીને પુષ્પશુક ખેલ્યે હે ઋષી! આ રાજા આવે છે તેથી તેની ભક્તિ કરે. ઋષી તતકાળ બહાર આવ્યા અને રાજાને આ ઘર સત્કાર કર્યા. પછી રાજાએ શુકને હાથ ઉપર બેસારીને પુછ્યુ કે હૅશુક! મે તારાં વચન પણ સાંભળ્યાં અને ભિન્નના શુકના વચને પણુ સાંભળ્યા પરંતુ તારામાં અને તેનામાં બહુજ અંતર છે, તારાં વચનેાથી હું
For Private And Personal Use Only
