Jain Anga Agam ma Puja Shabda no Arth

Author(s): Dalsukh Malvania
Publisher: Z_Aspect_of_Jainology_Part_2_Pundit_Bechardas_Doshi_012016.pdf

Page 3

દલસુખ માલવણિયા 107 सूत्रता (१५-११)मा पा४ छ–“वसुम पूयणासु(स)ते अणासए" तेनीमा भा. शीमा समेछे --"किं भूतोसौ अनुशासक इत्याह-वसु द्रव्य, स च मोक्ष प्रते प्रवृत्तस्य संयमः, तद्विद्यते यस्यासी वसुमान, पूजन देवादिकृतमशोकादिकमास्वादया इति पूजनास्वादकः। ननु चाधाकर्मणो देवादिकृतस्य समवसरणादेरुपभोगात् कथमसौ सत्संयमवान् इत्याशङ्क्याह-न विद्यते आशयः पूजाभिप्रायो यस्य असौ अनाशयः, यदि वा द्रव्यतो विद्यमानेऽपि समवसरणादिके भावतोऽनास्वादकोऽसौ, तद्गतगााभावात् / " भागमा० 5. 257; ही पृ. 172. पूयट्टि - સમવાયાંગસૂત્ર (સમવાય ૩૦)માં ત્રીશ મહામોહનીય સ્થાનના વર્ણન પ્રસંગે ૩૪મી ગાથા નીચે પ્રમાણે છે-તેમાં ત્રીશમું સ્થાન છે. "अपस्समाणो पस्सामि देवे जक्खे य गुज्ज्ञगे / __ अण्णाणी जिणपूयट्ठी महामोहं पकुव्वइ // 34 // मागमा० 5. 51; ही 5. 34. तेनी मा मा. समय सणे छे-अपश्यन्नपि यो ब्रूते पश्यामि देवानित्यादिस्वरूपेण, अज्ञानी जिनस्येव पूजा अर्थ यते यः स जिनपूजार्थी', गोशालकवत् / स महामोह प्रकरोतीति-" भागमा० पृ. 55; ही 5. 37. पूयणकाम सूत्रतin (1. 4. 1. २८)मा या छ"बालस्स मदय बीय जौं च कड अवजाणह मुज्जे / दुगुणं करेई से पाव पूयणकामो विसन्नेसी // 29 / / " मा गाथानी टीम मा. शlai समेछ-"किमर्थमपलपति इत्याह-पूजन-सत्कारपुरस्कारस्तत्कामः-तदभिलाषी, मा मे लोके अवर्णवादः स्यादित्यकार्य प्रच्छादयति-" भागमा० पृ. 11.4; हीली. 76 पूयणहि सूत्रता (1. 10. २३)मा गाथा छ"सुद्धे सिया जाए न दूसएज्जा अमुच्छिए ण य अज्ज्ञोववन्ने / धितिम विमुक्के ण य पूयणट्ठी, न सिलोगगाभी य परिव्यएज्जा // 23 // तेनीमा मा. शीखां समे छे-"तथा संयमे धृतिर्यस्यासौ धृतिमान, तथा स बाह्याभ्यन्तरेण ग्रन्थेन विमुक्तः, तथा पूजन वस्त्रपात्रादिना, तेनार्थः पूजनार्थः, स विद्यते यस्यासौ पूजनाथी, तदेव भतो न भवेत् / तथा श्लोकः लाधा कीर्तिस्तद्गामी न तदभिलाषुकः परिव्रजेदिति / कीर्त्यर्थी न काञ्चनक्रियां कुर्यादित्यर्थः // " भागमा० पृ. 145; 18 पृ. 130. સ્પષ્ટ છે કે અંગ આગમમાં પૂજી શબ્દને મુખ્ય અર્થ પૂજ્યનાં અંગેની પૂજા–એ નથી પણ પૂજ્યને આવશ્યક એ ની વસ્તુનું સમર્પણ એ છે. એટલે પૂજા અને દાનમાં શો ભેદ–એ પણ અહીં વિચારણીય છે. પૂજા પૂજ્ય પાસે જઈ વસ્તુનું અર્પણ એ છે, જ્યારે પૂજ્ય પતિ દાતા પાસે જઈ લે તે દાન છે. આમ પૂજા અને દાનમાં ભેદ પાડી શકાય છે. પૂજા શબ્દને બદલે અર્યા શબ્દનો પ્રયોગ જ્ઞાતાધર્મકથામાં દ્રૌપદીની કથામાં થયેલો છે, સમગ્ર અંગ આગમોમાં આ એક જ सेमलिन प्रतिभानी या विषे छे. ते 55 मी नांधवू नये. 413 छ-"जिगपडिमाणं अच्चणं करेइ"-नाया० 1. 11.758 (न विश्वभारती, उनूनी यावृत्ति.) भागमीय समितिनी નાયાધમ્મકડા મૂળમાં લાંબો પાઠ છે પણ ટીકામાં જણાવ્યું છે કે ઉપર પ્રમાણે સંક્ષિપ્ત પાઠ પણ મળે છે.