Book Title: Hemchandra Vachnamrut Author(s): Jayantvijay Publisher: Yashovijay Jain GranthmalaPage 11
________________ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યની અનેક કૃતિઓમાં “ત્રિષષ્ટિ શલાકા પુરૂષ ચરિત્ર” નાં દશ પર્વો, એ એક વિશિષ્ટ કૃતિ છે. ચોવીસ તીર્થંકરાદિ ત્રેસઠ મહાપુરુષોનાં ચરિત્રો આલેખવામાં જ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે ૩૫ થી ૪૦ હજાર કોની રચના આ દશ પર્વોમાં કરી છે. આ દશ પર્વો, એ સામાન્ય કથા ગ્રંથ નહીં, પરંતુ બારિકાઈથી વાંચનાર કબૂલ્યા વિના નહીં રહે કે-એ દશે મહાકાવ્ય છે. સાધારણ રીતે અનુષ્ટ્રછંદમાં એ દશે પર્વો હોવા છતાં, એમાં પ્રસંગે પ્રસંગે બીજા દે પણ આવે છે. વર્ણનાત્મક દષ્ટિએ પણ આ કૃતિ મહાકાવ્યોથી ઉતરે તેમ નથી. ઋતુ, દેશ, નગર, પર્વત, ઇંદ્ર, સૂર્ય, ચંદ્ર, રાજા, લેકસ્થિતિ, લેકવ્યવહાર, વિવાહ, પર્યટન, દુભિક્ષ અને યુદ્ધ આદિ પ્રસંગેને ઘણી જ સુંદર રીતે-વિસ્તારપૂર્વક વર્ણવ્યા છે. આ ગ્રંથની ખાસ ખૂબી તે એ છે કે મહાકાવ્યરૂપે આ પર્વો હોવા છતાં એને સુભાષિત વચનોને તે એક ખજાને જ કહી શકાય. ભાગ્યે જ ક્યાંય એવા બે ચાર કે એક સાથે આવે છે જેમાં ઉપમા ઉપમેયભાવ અને કંઈને કંઈ સાહિત્યિક ચમત્કાર ન હોય. . ખરી રીતે હેમચંદ્રાચાર્યે આ દશે પર્વોની અંદર આપેલાં સુભાષિતાની છાંટણી કરવી, એ ઘણુંજ કઠિણુ કામ છે. કારણ કે કોઈ કોઈ વચને તે એવાં પણ છે કે જેને એક જણ સુભાષિત કહી શકે, તે બીજે તેને પ્રસં જ કણિ એક જણ સભા કઇ વચને તોPage Navigation
1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 ... 260
