Geeta Chayanika

Author(s): Kamalchand Sogani
Publisher: Prakrit Bharti Academy

Page 172

कामोपभोगपरमाः
( एतावत्) + (इति) ] [ काम) + ( उपभोग ) + (परमा: ) ] [ (काम) – ( उपभोग ) – (परम 1 ) 1/3 वि) एतावत् ( अ ) = इतने इति ( अ ) = इस तरह निश्चिता: ( निश्चित ) 1 / 3 वि.
168. प्रशापाशशतैर्बद्धा: [ ( प्राशा )
+ (पाश) + (शतैः) + ( बद्धाः ) ] [ ( प्राशा ) - (पाश) - (शत ) 3 / 3 ] बद्धा: ( बन्घ्बद्ध) भूकृ 1 / 3: कामक्रोधपरायणाः [ (काम) - (क्रोध) - ( परायण 2 ) 1/3 fa] ईहन्ते (ई) व 3/3 सक कामभोगार्थमन्यायेनार्थसञ्चयान् [ (काम) + (भोग) + (अर्थम्) + ( प्रन्यायेन) + (अर्थ) + ( सञ्चयान् ) ] [ ( काम ) - (भोग) - (प्रर्थम्) चतुर्थी बोधक अव्यय ] अन्यायेन ( प्रन्याय) 3 / 1 [ ( प्रथं ) - ( सञ्चय) 2/3]
=
169. इदमद्य [ (इदम्) + (ख)] इदम् (इदम्) 1 / 1 सवि. अद्य ( प्र ) = श्राज मया (प्रस्मद् ) 3 / 1 स. लब्धमिदं प्राप्स्ये [ ( लब्धम् ) + (इदम्) + ( प्राप्स्ये ) ] लब्धम् (लम् + लब्ध) भृकृ 1 / 1. इदम् 8 (अ) = यहाँ. प्राप्स्ये ( प्र प्राप्) भवि 1 / 1 सक. मनोरथम् ( मनोरथ ) 2/1. इदमस्तीदमपि [ (इदम्) + (प्रस्ति ) + (इदम्) + (अपि)] इदम् (इदम्) 1 / 1 सवि. अस्ति (स्) व 1 / 1 प्रक. इदम् ( अ ) = इसी प्रकार अपि (प्र) = भी. मे (प्रस्मद्) 4 / 1 स भविष्यति (भू) भवि3 / 1 ग्रक पुनर्धनम् [ ( पुनर्) + ( धनम् ) पुनर् (प्र) = दुबारा धनम् (धन) 1 / 1.
1.
2.
3.
समास के अन्त में अर्थ होता है 'पूर्णतः संलग्न'
परायण (वि) : समास के अन्त में पर्थ होता है, वशीभूत प्रादि ( प्राप्टे, संस्कृतहिन्दी कोश )
इदम् (प्र) = here (यहाँ ), In this manner ( इसी प्रकार ) प्रादि (M. Williams, Sans-Eng. Dictionary)
चयनिका
127
1