________________
૧૦
દિવ્ય દીપ વિચારકે કહ્યું મારી દવા જરા આકરી છે, પણ સાંભળવું શુ? રેડિયે લાવવા દીધે એની પરેજી તમારે પાળવી પડશે. ધનવાન નથી, અહીં બોલવા માટે, વાત સંભળાવવા માટે મિત્ર તે તૈ. ૨ જ હતે. વિચારકે કહ્યું કે તારે કઈ બેઠું નથી, ઘરાક નથી, મિત્ર નથી, પત્ની
વીસ કલાક માટે આ મકાન, આ કુટુંબ, નથી. કેઈ નથી તે સાંભળું કે ને ? શાને? આ મિત્રમંડળ અને આ ધંધે બધું જ છોડી દેવું પડશે. એ ચોવીસ કલાક તારે દરિયા
એ તે બેઠો રહ્યો, વિચાર કરતો રહ્યો છું કિનારે ગાળવા પડશે.
હું બહેરે છું? શું હું આજ સુધી સાંભળતા
નહોત? પણ હવે એ વિચાર કરવા લાગે. ધનાઢય મિત્ર તે ચોંકી ઊઠશે. પણ મારો “સાંભળવું જોઈએ. કાંઈક એવું મારી આસપાસ ધંધે? મારી જવાબદારીઓ? વિચારક મક્કમ છે જે હું સાંભળતો નથી. હતે. “સમજી લે, કે રવિવાર છે. હા, પણ સાથે
ધીમે ધીમે દરિયાના મોજાં આવતાં હતાં રેડિયે નથી લઈ જવાને, નજીકમાં કેઇ ઠેકાણે
અને એ મોજાંઓના તરંગને ripplesને લીધે, ટેલિફેનની સગવડ પણ ન હોવી જોઈએ અને
એ મધુર ધ્વનિ સર્જતાં હતાં. હવે એને આ ખિસ્સામાં હિસાબના કાગળિયાં કે કંપનીના
મધુર સંગીત સંભળાવવા લાગ્યું. થોડીકવાર એકાઉન્ટનું ટૂંકમાં ઉતારેલું બજેટ કે સરવૈયું
થઈ અને દૂરના બગીચામાંથી પંખીઓને કલરવ પણ નહિ. કપડામાં આ ટાઈ નહિ, આ સૂર નહિ. માત્ર મોકળાશ freedom અનુભવી શકે
સંભળાય અને દરિયાના કિનારે દૂર દૂર રેતીમાં
રમતાં બે ત્રણ નાનાં બાળકોને કિલકિલાટ એવાં ઢીલાં કપડાંની બે જોડ લેતા જજો. બસ, બીજું કાંઈ નહિ. અને હું તમને ચાર પડીકાં
પણ સંભળાય. આપું છું એ દરિયા કિનારે જઈને ત્રણ ત્રણ એને તરત થયું “પ્રકૃતિના મનમાં કેટલું કલાકના અંતરે લેવાનાં.
બધું સાંભળવા જેવું છે. એને વિચાર આવ્યો? ધનાઢય મિત્રને વિચારકમાં ખૂબ શ્રદ્ધા. ઈ.
હું આવ્યો ત્યારે ન મેં દરિયાનાં મોજાં
સાંભળ્યા, ન પંખીને કલરવ સંભળાયો, ન દરિયા કિનારે ગયા, નજીકમાં એક બગીચા હતે, લેકની ખાસ વસતી નહતી. ગાડીમાંથી
બચ્ચાઓનું નિર્દોષ હાસ્ય સંભળાયું. ઊતર્યો અને સુંવાળી રેતીમાં ખૂબ ચાલ્ય. આ નાનાં બચ્ચાંઓ રેતીના ઘર બનાવી
બનાવીને કેટલે બધે આનંદ મેળવી રહ્યાં છે. પ્રભાતને સમય છે, યુરોપને પ્રદેશ છે, અને આ બધાથી હું કેમ અજાણ હતો ? સુંદર ઠંડી હવા આવી રહી છે અને બાળસૂર્ય અત્યાર સુધી મેં નહોતું સાંભળ્યું તે આજે હમણાં જ બહાર નીકળે છે. નાની બેગ ખેલી કેમ સંભળાય છે? એમાંથી એક નંબરનું પડીકું કાઢ્યું, અને થરમોસમાંથી પાણી કાઢયું. જેવું પડીકું ખોલ્યું તમે અવાજોની દુનિયાથી એવા ટેવાઈ ગયા તે અંદર દવા મળે જ નહિ. માત્ર એક શબ્દ જ છે કે બીજા અવાજે તમે સાંભળી શકતા નથી. લખેલ હતે. Listen carefully એકાગ્રતાથી જ્યાં બહારને અવાજ ખૂબ થતા હોય ત્યાં સાંભળ, એક ચિત્ત સાંભળ.
અંદરને અવાજ કયાંથી સંભળાય ?
