________________
શ્રી ધર્મ સંગ્રહ..
૨૬૩
तदेवेमतव्रतस्यात्रापि संतोष सौख्य लक्ष्मीस्थैर्यजनप्रशंसादिफलं परत्रतुनસારસમૃદ્ધિ સિધ્ધાર ( ૬૬ )
अति लोभाभिभूततया चैतव्रतस्या स्वीकृतौ विराधनायां वा दारिद्र दास्य दौर्भाग्य दुर्गत्यादि । यतः महारंभयाए महापरिग्गहा ए कुणिमाहारेणं पंचेंदि अवहेणं जीवानरया उ अं अजे इति सूर्छावान् हि ઉત્તરોત્તરશા વાર્ષિતો સુવાનુમતિ . ( ધૂ૭ ) ચાર–“sक्खणइ खणइ निहणइ रतिं न सुअइदि आवि अससंको लिंषइ वएइ सययं लंछिअ पडिलंछिअं कुणइ १ परिग्रहित्वमपि मूर्च्छयैव मूर्छा मंतरेण धनधान्यादे रपरिग्रहत्वाद्यदाह " अपरिग्रह एव भवेद्वस्त्राभरणाद्यलंकृतोऽपि पुमान् । ममकार विरहितः सति ममकारे संगवान्नमः १ तथा जपि वच्छं वपायं वा कंबलं पायपुंछणं संति संजमलज्जट्ठा धरति प
છે, ધર્મ સર્વના સારવાળો છે, વિદ્યા વિનય સાર છે અને સુખ સંતેષ સાર છે. ” એવી રીતે આ વ્રતનું આ લોકમાં સંતોષ, સુખ, લક્ષ્મી, સ્થિરતા, લોક પ્રશંસા વિગેરે ફલ છે, અને પરલેકમાં મનુષ્ય તથા દેવતાની સમૃદ્ધિ અને સિદ્ધિ વિગેરે ફલ છે. (૧૬) અતિ લોભથી પરાભવ પામી આ વ્રતને અંગીકાર કરે નહીં અથવા કરીને તેની વિરાધના કરે તો દારિદ્ર, દાસત્વ, દુર્ભાગ્ય અને દૂતિ વિગેરે પ્રાપ્ત થાય છે. કહ્યું છે કે, “મહાન આરંભ કરવાથી, મહાન પરિગ્રહ રાખવાથી, સચિત્ત આહાર કરવાથી અને પંચેંદ્રિયને વધ કરવાથી જીવ નરકની આયુષ્ય બાંધે છે. ” તેથી જે મૂછવાન છવ છે તે ઉત્તરોત્તર આશામાં કાર્યના પામી દુઃખને જ અનુભવ કરે છે. [ ૧૭ ] તે વિષે “રાષ્ટ્ર ” એ ગાથા પ્રમાણભૂત છે. પરિગ્રહ રાખવાપણું પણ મૂછો વડેજ થાય છે. મૂછો શિવાય ધન, ધાન્ય વિગેરે કદિ હોય તે પણ તે પરિગ્રહ કહેવાતો નથી. કહ્યું છે કે, “વસ્ત્ર આભૂષણ વિગેરેથી અલંકૃત એવો પણ પુરૂષ જે મમતા રહિત હોય તે પરિગ્રહ વિનાનો છે અને મમતાવાલ પુરૂષ નગ્ન ( અકિંચન ) હોય તો પણ તે પરિગ્રહવાલે છે.” તેમ વળી કહ્યું છે કે, “ સંયમી પુરૂષે જે વસ્ત્ર, કાંબલ અને પાદ પુંછણ કાંઈ પણ ધારણ કરે છે
