________________
दंडक विचार
#
દંડક–એ પનર દંડકને વિષે ત્રણ અજ્ઞાન અને ત્રણ જ્ઞાત પણ હાય છે, એટલે મિથ્યા દૃષ્ટિ જીવને મતિમજ્ઞાન, શ્રુત અજ્ઞાન · અને ત્રિભંગજ્ઞાન એ ત્રણ અજ્ઞાન હોય છે અને સમ્યગ્ દૃષ્ટિ જીવને મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન અને અવધિજ્ઞાન-એ ત્રણ જ્ઞાન હાય છે. સ્થાવર જીવના પાંચ દંડકને કે મતિ અજ્ઞાન અને શ્રુત અજ્ઞાન એ જે અજ્ઞાન હોય છે. વિકલેન્દ્રિય જીત્રના ત્રણ દંડકને વિષે જ્ઞાન અને અજ્ઞાન બને હાય છે એટલે મતિજ્ઞાન તથા શ્રુત જ્ઞાન અને મતિજ્ઞાન તથા શ્રુતઅજ્ઞાન હોયછે. અને મનુષ્યના એક દંડકને વિષે મતિજ્ઞાન વગેરે પાંચ જ્ઞાન અને મતિ અજ્ઞાન વગેરે ત્રણ અજ્ઞાન હોય છે. ૨૦
અપૂર્ણ
द्वंद्वैकवज्ञावात् सुरतिर्यगू निरये अज्ञानत्रिकं ज्ञानत्रिकं च नवंति सम्यकप्राप्तौ ।
.
(
૧ )
મુરતિયાનાય એ પદમાં એકવદ્ભાવ ૢ સમાસ થાયછે, દેવ, નિર્ણય અને નારછીના દંડકમાં ત્રણ જ્ઞાન અને ત્રણ અજ્ઞાન પણ ાય; કારણ કે, જ્યારે સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થાય, ત્યારે ત્રણ જ્ઞાન પણ થઈ શકે છે. स्थिरे अज्ञान द्वकं ।
સ્થાવર જીવના પાંચ દંડકમાં મતિ અજ્ઞાન અને શ્રુત અજ્ઞાન એ બે અજ્ઞાન હૈાય છે.
यद्यपि नूदकवनेषु सैद्धांतिकमतेन सम्यकं वमता देवानां तेषूत्पादे सास्वादनसद्भावाच्च श्रुत मती ज़वतः परं नेहा धिकते
