________________
સૌરાષ્ટ્ર, લાટ, ગુર્જર હતું. વિજાપુર પહેલાં વિજયપુર-વિઘાપુર તરીકે ઓળખાતું હતું. વિ. સં. ૧૨૮૦ માં વસ્તુપાલ તેજપાલે વિજાપુરમાં ચિતામણી દેરાસરનો જીર્ણોધ્ધાર કરાવ્યો હતો. વિ. સં. ૧૨૮પ માં જગત્યંદ્રસૂરિએ બિજાપુરમાં ક્રિયોધ્ધાર કર્યો હતો અને પછી તેમને તપાનું બિરૂદ ચિત્તોડમાં મળ્યું હતું. નજીકના ખડાયતા ગામમાંથી અજીતનાથની મૂર્તિ જમીનમાંથી નીકળી તથા આસપાસથી બીજી અઢાર પ્રતિમાઓ નીકલી જેમાં એક ભદ્રબાહુ સ્વામિની છે. ઈતિહાસ પ્રસિદ્ધ માલવમત્રી પેથડદેવ કે જેઓ બીજાપુરના વતની હતા તેમનું ઘર પદ્માવતી માતાના મંદીર પાસે હતું એ તેમણે તેમના આ ગ્રંથમાં દર્શાવ્યું છે. તે ઉપરાંત અહીંની મજીદો, માતાજીના મંદીરો તથા શિવ-કપણ મંદીર વિગેરેની માહિતી પણ તેમણે આપી છે ગુજરાત, બિહાર, તેલંગાળા, કર્ણાવૂક વગેરે રાજ્યમાં થઈ ગયેલા રાજાઓની વંશાવળી, અલગ અલગ ગરછની ઉત્પત્તિ, શ્રી મહાવીર સ્વામિની પાટ પરંપરા અને સાધુઓના અલગ સંધાડા વિશેની સર્વ માહિતી આ ગ્રંથમાં છે.
જૈન ધર્મની પ્રાચીન અને અર્વાચીન સ્થિતી
- આ પુસ્તક રચવા માટેનો ગુરૂદેવનો ઉદ્દેશ્ય જૈનોને તેમના જૈનધર્મથી માહિતગાર કરાવવાનો હતો જેથી ભૂતકાળમાં થયેલી ધર્મોન્નતિની વાત સાંભળીને પોતે પણ પોતાની ઉન્નતિ સાધી શકે અને કુસંપ વગેરેથી દૂર રહે. ગુરૂદેવે પ્રાચીન ઈતિહાસ, તીર્થ ગાઈડ, જૈન તત્વદર્શન, પટ્ટાવલીઓ, શિલાલેખો વગેરેનો અભ્યાસ કરીને ભવિષ્યની પ્રજાની જાણકારી માટે આ પુસ્તક તૈયાર કર્યું છે. એમાં તેમણે દર્શાવ્યું છે કે અગાશી તીર્થમાં મુનિસુવ્રત સ્વામિની મૂર્તિ મુનિસુવ્રતસ્વામીના સમયની જ છે... ઋષભદેવની જે પ્રતિમાનું પુજન શ્રીપાળરાજા અને મયણાસુંદરી ઉજ્જૈનમાં કરતાં હતા તે હાલ કેસરિયાજી માં છે.... અંતરિક્ષજીની મૂર્તિ રાવણના સમયની છે... સંખેશ્વર પાર્શ્વનાથની મૂર્તિ શ્રી કૃષ્ણના વખતની છે.... અરબસ્તાનના મક્કા શહેરમાં જૈન મૂર્તિઓ હતી તેમાંથી જીવિત સ્વામી અને બીજી દેવીઓની મૂર્તિ જાવડશાહ દ્વારા ત્યાંના રાજાની મદદથી મહુવા લાવવામાં આવી.. નેપાળમાં સ્કુલિંગ પાર્શ્વનાથ અને છાયા પાર્શ્વનાથના મંદિરો હતા...
પ
