________________
–શ્રી વિજયગુપ્ત મૌર્ય
મદારી ડુગડુગીયું વગાડે છે અને રીંછ નાચવા માંડે છે તમાસો જોનારાઓ સૌ તાલીઓ પાડે છે. પણ એ નાચતા
રીંછની તાલીમ પાછળ એક લેહીચાળ કથા છુપાયેલી છે. જે જાણીને
તમે જ કહેશે માફ કરજે, મારાથી એ નહિ જવાય લેખકશ્રીએ જીત તપાસ પછી જ આ લેખ લખ્યું છે. આથી જ આ સત્ય ઘટના છે. રોમાચંક કથા છે.
અને દર્દીલી વાર્તા પણ છે. દાઝતા પગ થનગનતું રીંછ નાનપણમાં મેં પહેલું જંગલી નાનપણથી મારા મનમાં ધોળાયા પ્રાણી રીંછ જોયું. $સક પ્રાણીઓને કરતો હતો. ગમે એવા થાઓ, ગમે એવી તાલીમ રીંછમાં મને હજી ઘણે રસ છે. આપે, છતાં તેઓ જગલી જ હોય છે તેના વિશે ઘણું વાંચ્યું છે, ઘણું લખ્યું અને કયાં પિત પ્રકાશે તે કહેવાય છે. મદારી રીંછના ખેલ કરતો હોય નહિ. તેમ છતાં રી છે પિત પ્રકાશ્યાના ત્યારે હજી તે જોવા ઊભા રહી જવાની બનાવ બનતા નથી. આ એક જ ઈચછા થઈ આવે છે ! સરકસમાં હિંસક બનાવ મારા જાણવામાં છે. આવું ધૂની પ્રાણીઓને કેવી રીતે તાલીમ આપવામાં અને ખરાબ મિજાજનું પ્રાણી મદારી આવે છે તે મેં નજરે જોયેલ છે અને પાસે નચાઇને, દેરી વડે બધાને તાલીમ આપનારાઓની પાસેથી તેમના પાંજરા વિના વસતિની વચ્ચે મદારીના અનુભવ પણું સાંભળ્યા છે. પરંતુ મચાવ્યા પ્રમાણે કેમ નાચે છે એ પ્રશ્ન મદારીઓ રીંછને કેવી રીતે પકડી લાવે