Book Title: Atmsiddhi Mahabhashya Part 03
Author(s): Shrimad Rajchandra, Jayantilalji Maharaj
Publisher: Shantaben Chimanlal Bakhda
View full book text
________________
આત્મસિદ્ધિની સમાપ્તિ પછી તેના અનુસંધાનમાં પ્રાપ્ત થયેલાં સુકાવ્ય
સાધન સિદ્ધદશા અહીં, કહી સર્વ સંક્ષેપ, પદર્શન, સંક્ષેપમાં, ભાખ્યા નિર્વિક્ષેપ. શ્રી સુભાગ્યને શ્રી અચળ આદિ મુમુક્ષુ કાજ
તથા ભવ્ય હિતકારણે, કહો બોધ સુખરાજ. આત્મસિદ્ધિની પૂર્ણાહૂતિ થયા પછી પુનઃ સિધ્ધિકાર એમ કહે છે કે આત્મસિદ્ધિની રચનાનું મુખ્ય નિમિત્ત કોણ છે? અને જે છે તે પણ ઘણા જ સુપાત્ર જીવ છે તો તેને લક્ષીને આત્મસિદ્ધિના આ ભાવો સમર્પિત થયા છે. છતાં પણ કવિશ્રી કહે છે કે આ આત્મજ્ઞાન ફક્ત કોઈ બે વ્યક્તિ માટે સીમિત નથી પરંતુ ભવ્યો જીવોને ઉપકારી થાય તેવું વ્યાપક બોધપદ જ્ઞાન છે. તેમાંય આ યોગીરાજને અનુસરીને જેઓએ જીવન ધન્ય કર્યું છે તેવા બે મહાપુરુષનું નામ પણ તેમાં અંકિત કરવામાં આવ્યું છે. શ્રી સૌભાગ્યભાઈ તથા બીજા છે અચળસીંગજી. આમ આ બંને પાત્રો પ્રાયઃ ગુજરાત અને રાજસ્થાનનું નૂર હોય તેવા ઉત્તમ પાત્રો છે અને આત્મજ્ઞાનના અધિકારી હોવાથી તેમને ઉદ્દેશીને આ તત્ત્વજ્ઞાન સભર ગ્રંથનું નિર્માણ થયું છે.
આ માટે સિધ્ધિકારે બે ગાથા કે બે પદ વધારે ઉચ્ચાર્યા છે. જેમાં પ્રથમ પદમાં તેઓ આત્મસિધ્ધિશાસ્ત્રનો મહિમા બતાવે છે. જેમાં સાધન તથા સાધ્ય બંનેનો સમાવેશ છે તેનો સંક્ષેપ કરીને આ ગાથામાં “અહી” એટલે આ શાસ્ત્રમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે અને આ સંક્ષિપ્ત છ એ પદ જાણે પદર્શનના સાક્ષી હોય તેમ કોઈ પ્રકારનો વિક્ષેપ કર્યા વિના અર્થાતુ ખંડન–મંડન કર્યા વિના સરલતાથી જેમાં કષાયનો ઉદ્ભવ ન થાય તેવા ઉપશાંતભાવે પ્રદર્શિત કર્યા છે. ગાથામાં સ્વયં કહે છે કે આ પદો સર્વ માટે કલ્યાણકારી છે, સર્વ હિતાર્થે કહેવામાં આવ્યા છે. મુમુક્ષુ જીવોનું કલ્યાણ થાય અને તેમની બુધ્ધિ અને વૃત્તિ મોક્ષમાર્ગને અનુસરે તેવી ભાવનાથી કોઈ પ્રકારના વિક્ષેપ વિના અર્થાત્ આગ્રહ કે કદાગ્રહ વિના સદ્ભાવપૂર્વક કથન કરવામાં આવ્યું છે. ગાથાઓમ્સ ગૂઢાર્થભાવ છે પરંતુ આ સિધ્ધિકાર યોગીરાજનો આત્મા સરલ ભાવમાં રમણ કરે છે, તે પ્રસ્તુત ગાથાથી પ્રત્યક્ષ થાય છે.
સૌભાગ્યભાઈ અને અચલભાઈનું નિમિત્ત માત્ર અવલંબન છે પરંતુ હકીકતમાં આ મહાગ્રંથ તે કૃપાળુ ગુરુદેવની ઉચ્ચકોટિની આધ્યાત્મિક પરિણતિનું પરિણામ છે, અન્યથા નિમિત્ત સામે હોવા છતાં જો ઉપાદાન પરિપક્વ ન હોય, તો આ જાતના આધ્યાત્મિક કાવ્ય અલંકાર વાણીમાં ઉતરવા દુર્લભ હતા. અહીં આપણે બંનેનો હાર્દિક ઉપકાર માનીએ છીએ કે વક્તા સિધ્ધિકાર પણ અતિ ઉત્તમ છે અને શ્રોતારૂપ પાત્ર પણ વિનયભાવને વરેલા છે. આ બંનેના પ્રયાસ અને પુણ્યયોગથી કોઈ મહાપુણ્યયોગ પ્રગટ થયો છે. જેથી સમાજ પણ ધન્ય બની ગયો છે. અને આ કલ્યાણ સરિતામાં સહુ કોઈ સ્નાન કરી પાવન થાય, તેવી મંગલ ભાવના પ્રગટ કરી વિરામ પામીએ છીએ. ૐ શાંતિ.
કામ ન
