________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જાન્યુઆરી - ૨૦૦૬
શ્રી આત્માન પ્રકાશ વર્ષ: ૬, અst.
છ કલાક
મ
મુત્યુનું મૂળભૂત કારણ કે શગુનો
એક વખત ભગવાન મહાવીરને ગૌતમસ્વામીને પૂછ્યું ભગવન્! પ્રાણીને મરવું શા માટે પડે છે ? પ્રભુએ કહ્યું : “હે ગૌતમસ્વામી ! કેમ કે તેણે જન્મ ધારણ કર્યો છે.”
“હે ભગવન્! પ્રાણી જન્મ ધારણ કેમ કરે છે ? પ્રભુએ કહ્યું : હૈ ગૌત્તમ ! કર્મના કારણે આત્માને જન્મ ધારણ કરવો પડે છે. હે ભગવન્! આત્માને કર્મ બંધન કેમ છે ? “હે ગૌતમ ! રાગ-દ્વેષની પરિણતિના કારણે જ આત્મા, કર્મનું બંધન કરે છે”
પ્રસ્તુત વાર્તાલાપથી સ્પષ્ટ છે કે રાગ-દ્વેષથી (ક્રોધ, માન, માયા, લોભ) કર્મ બંધન થાય છે. રાગ-દ્વેષનો ભાવાર્થ છે : અનુકૂળને મિત્ર બનાવવો તે રાગ છે. અર્થાત્ અનુકૂળતા મળવાથી પ્રસન્ન થવું એ રાગ છે તથા પ્રતિકુળને શત્રુ માનવો તે દ્વેષ છે અર્થાત્ પ્રતિકૂળતા મળવાથી નારાજ થવું તે દ્વેષ છે.
કર્મબંધનના કારણે આત્મા દેહ ધારણ કરે છે અને દેહ ધારણ કરવાવાળાનું મૃત્યુ નિશ્ચીત છે. અર્થાત્ જન્મ - મૃત્યુનું મૂળભૂત કારણ રાગ-દ્વેષ જ છે. જે આત્મા રાગ-દ્વેષથી મુક્ત બની ગયો તે આત્મા કર્મબંધનથી મુક્ત થઈ ગયો. કર્મબંધનથી મુક્ત આત્માને જન્મ ધારણ કરવો પડતો નથી. ભગવાન મહાવીરે મૃત્યુને નહી, જન્મને ભયંકર કહ્યો છે.
એટલે આ મનુષ્ય જીવનમાં સારા પ્રત્યન અને પુરૂષાર્થ અજન્મા બનવાની સાધનાને માટે હોવો જોઈએ અને આ સાધના માટે આપણે રાગ-દ્વેષની પરિણતિને મંદ કરવી પડશે, ક્ષીણ કરવી પડશે. અનુકૂળતા અને સુખમાં રાગ નહી તથા પ્રતિકુળતા અને દુઃખમાં દ્વેષ ન કરો. જેમ જેમ જીવન વ્યવહારમાં રાગ-દ્વેષની તીવ્રતા ઓછી થતી જશે, તેમ તેમ આપણને આત્મિક આનંદની અનુભૂતિ થતી જશે અને આ આનંદની પ્રાપ્તિ પછી મૃત્યુનો કોઈ ભય આપણને નહી રહે, પરંતુ મૃત્યુનું આપણે સ્વાગત કરી શકીશું. આ મૃત્યુ આપણા માટે અમંગળની નિશાની નહિ પરંતુ મહોત્સવનું કારણ બની રહેશે.
- જેમનું જીવન સમતા - સાધના અને સમાધિમય હોય તે જ આત્માઓ મૃત્યુના અંતિમ પળોમાં સમાધિ મરણ પ્રાપ્ત કરી પોતાનું મૃત્યુ મહોત્સવમાં બદલી શકે છે. અરે ! મહોત્સવમય જીવન તો અનેકોનું હોય છે, પરંતુ મૃત્યુને મહોત્સવ બનાવનારા તો આવા કોઈ સહજયોગી હોય છે. તે પોતાના મૃત્યુ દ્વારા પણ મૃત્યુનો જ અંત લાવે છે. એમનાં માટે મૃત્યુ કદી અમંગલરૂપ હોતું નથી.
| (આગમોદ્વારક હિન્દી માસીકમાંથી સાભાર)
શુભેચ્છા સાથે...
ધોળકીયા ગ્રુપ ઓફ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ ધોળકીયા રણછોડદાસ ઝીણાભાઈ, પો. બો. નં. ૭૧, શિહોર- ૩૬૪ ૨૪૦. ફોન : ઓફિસ :- ૨૨૨૦૩૭, ૨૨૨૩૩૮, ૨૨૨૨૪૪,
૨૨૨૦૧૨, ૨૨૨૨૪૨, ૨૨૨૬૭૭ ફેક્સ નં.: ૦૦૯૧ - ૨૮૪૬ - ૨૨ ૬૭૭
ટેલીગ્રામ – મહાસુગંધી, શિહોર.
For Private And Personal Use Only
