________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૩ અંક ૧૦, ૧૬ ઓગસ્ટ ૨૦૦૩]
[ ૧૫.
( જ પર્યુષણનાં પાંચ કર્તવ્યો જ
ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ નમસ્કારમાં જેમ નવકાર મંત્ર મોટો છે, ! (૨) સાધર્મિક વાત્સલ્ય :-સાધર્મિક તીર્થમાં જેમ શત્રુંજય તીર્થ મહાન છે, દાનમાં એટલે અહિંસા-સત્ય-આદિ પાળનાર એ માનવી અભય મહાન છે, ધ્યાનમાં શુક્લધ્યાન મહાન છે, ભલે કોઈ છાપવાળો ન હોય. અહિંસા-સત્ય રનમાં ચિંતામણિરત્ન મહાન છે એમ પર્વમાં આચરનાર ભલે પછી તે ગમે તે સંપ્રદાયનો હોય પર્યુષણ પર્વ મહાન છે.
પણ એ સાધર્મિક છે. એ સાધર્મિક તરફ વાત્સલ્યહજારો જીવો આકંઠ સ્નાન કરી મનચિત્ત
ભાવ-પ્રેમભાવ પ્રગટ કરવો. આ આચરણમાં દ્વારા આત્મા પર લાગેલા એક વર્ષના મેલને દૂર
એને યેનકેન પ્રકારેણ મૂકવો એનું નામ સાધર્મિક કરશે. આ મહાપર્વની આરાધનામાં પાંચ કર્તવ્ય તો
વાત્સલ્ય છે. કરવાં જ જોઈએ. એ વિના આખી ય આરાધના સૂમમાં સૂક્ષ્મ જંતુ તરફ આ આત્મતુલ્ય અધૂરી રહે.
દૃષ્ટિથી જોતો માનવી પોતાની નજીકના જ (૧) અમારિ પ્રવર્તન –જૈન ધર્મનો મર્મ |
સાધર્મિકને કઈ રીતે ભૂલી શકે? પોતાના અહિંસા અને અભયમાં છે, મનથી કોઈને હણીએ
સાધર્મિકની બાહ્ય અને આંતરિક મુશ્કેલીઓ દૂર નહિ. વચનથી કોઈને હણીએ નહિ. કાયાથી કોઈને
કરવા માટે તન, મન અને ધનથી તૈયાર રહેવું હણીએ નહીં. હું કોઈને ઈજા કરીશ નહિ. મને
જોઈએ. કોઈ ઈજા કરશે નહિ. આ સાચા અભય! મને | (૩) ક્ષમાપના :–મન ભારે અટપટો જેમ સુખ પ્યારું છે, ભોજન પ્યારું છે, જ્યારે વધ | પદાર્થ છે. કોઈવાર ખેંચતાણ થઈ જાય, કોઈવાર અને બંધ અપ્રિય છે. એમ દરેકને પણ પ્રિય- અજાણે ભૂલ થઈ જાય, આવે સમયે ક્ષમા માંગી અપ્રિય હોય છે. આ જ સાચી અહિંસા. યથાપિંડે લેવાય, ક્ષમા આપી દેવાય. બસ ફેંસલો આવી તથા બ્રહ્માંડે એવી માનવીની ભાવના.
ગયો. અભય એ સંસારની સર્વશ્રેષ્ઠ બક્ષિસ છે. | અવેરભાવ જ્યાં હોય, ત્યાં કોણ શત્રુ રહે? અભયદાન એ મહાદાન છે. જૈન ધર્મમાં સંપૂર્ણ પોતાના શત્રુને રજસમાન અને પારકાના ગુણને અહિંસામય જીવનને ઉચ્ચ આદર્શ તરીકે | પહાડ સમાન જોનાર તેમ જ પારકાના પહાડ જેવા સ્થાપવામાં આવ્યું છે. વ્યવહારમાં આ આદર્શનું |
અવગુણને રજ સમાન જોનારો માનવી સાચો
સમાપાથ છે. અમલીકરણ કરવા માટે જેવો પ્રયોગ જૈન | પરંપરામાં થયો છે એવો બીજે ક્યાંય થયો નથી. ભગવાન મહાવીર કહે છે કે જે ઉપશમે છે
સંસારમાં વેરઝેરની સળગતી ને ઉપશમાવે જે ખમે છે, ખમાવે છે તે જ સાચો અભયદાનથી દિવાળીમાં પલટાવવાનો આજે !
| આરાધક છે. નિશ્ચય કરીએ.
આત્મશુદ્ધિ અને આરાધનાનો સાચો
For Private And Personal Use Only
