________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશવર્ષ: ૩ અંક ૮, ૧૬ જૂન ૨૦૦૩]
[૧૯ હો કે સાધુ હો. સ્ત્રી હો કે પુરુષ હો. જેને પણ વર્તે | કરાવે, તે બધું જ ઉર્મકર્મ કહેવાય! તેનાથી તેનો અવશ્ય મોક્ષ થાય!
આત્મા પર શો ઉપકાર? ઉષ્યકર્મથી ત્યાગ થાય ને શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર કહ્યું કે, જ્ઞાનીને ત્યાગાત્યાગ
પોતે માને કે મેં ત્યાગ્યું. તેને કેફ કહ્યો. મેં ત્યાખ્યું સંભવે નહીં. ત્યાગે ય નહીં ને અત્યાગે (ગ્રહણ) | એવું બોલે નહીં. પણ મહીં વર્ત. મહીં વર્ત તે સૂક્ષ્મ ય નહીં! બધું ખરી પડે છે ત્યાગ અહંકાર | કેફ કહેવાય! મનમાં વિચાર આવે, વાણીના વિના ના થાય ને ગ્રહણે ય અહંકાર વિના ના ! પરમાણુઓ ઉડે ત્યારે તેમાં તનમ્યાકાર ના થાય. થાય. કોઈને ત્યાખ્યાનો અહંકાર વર્તે. કોઈને ! આત્મ સ્વભાવમાં રહીને તેને જુદું જુએ અને જાણે ગ્રહણ કર્યાનો અહંકાર વર્તે. મોક્ષને માટે તો ! તેને સર્વસ્વ શુદ્ધ ત્યાગ કહ્યો. એનું ફળ મોક્ષ ભગવાને બંનેને નાપાસ ગણ્યા છે!
આપે. આત્મજ્ઞાની વિના આ શુદ્ધપદની પ્રાપ્તિ મોટી રકમવાળું પાકીટ પડી ગયું પણ મહીં
કોઈથી કરાવી ના શકાય. ઘણાં ગાય છે “ત્યાગ કંઈ પરમાણું પણ ના હાલ્યું, તો તે પૈસાનો ત્યાગ
ન ટકે વૈરાગ્ય વિના.' તો પછી વૈરાગ્ય શેના વર્યો કહેવાય અને જરાક શિષ્યથી પાત્ર તૂટી ગયું
વિના ના ટકે? એનો જવાબ જ્ઞાન જ આપી શકે. ને ગુરુને ક્રોધ આવ્યો કે સમજવું કે ખરા ત્યાગી
વૈરાગ્ય ન ટકે વિચાર વિના. ત્યાગથી જ મોક્ષ નથી. ત્યાગમાં સમતા હોય. તો જ તેને ભગવાને
નથી. આત્મજ્ઞાનથી જ મોક્ષ છે. અજ્ઞાન દશાના કહેલો ત્યાગ કહેવાય. ત્યાગમાં વિષમતા ના
ત્યાગથી પાછું આગે આવે ભૌતિક સુખ મળે! ચાલે. ત્યાગમાં વિષમતા એટલે કંદમૂળનો ત્યાગ
સંસારીઓનાં સર્વ દુઃખો પોતાને હો ને પોતાના હોય ને ભૂલથી બટાકો દાળમાં આવી ગયો ને !
| સર્વ સુખ સંસારીઓને હો. એવી દિન-રાત કષાય થઈ ગયા તો તે ત્યાગમાં વિષમતા થઈ
| ભાવના જેને વર્તે છે. એ ખરો ત્યાગી કહેવાય. ગઈ કહેવાય. ત્યાં જ્ઞાનીને કેવું હોય? માંસનો
પોતે જ પીડાતો હોય. તે બીજાને શું સુખ આપી ટુકડો ય દાળમાં આવી જાય તો ધીમે રહીને ટુકડો
શકે? ખરો ત્યાગી હોય. તેનું મોઢું જોતાં જ કાઢીને ઓટીમાં કે ખીસામાં સંતાડી દે! યજમાન
ભયંકર દુઃખો ય વિસ્મૃત થઈ જાય ને આનંદ જાણે તો તેને દુખ થાય માટે થાય કાઢવા માટે આનંદ વર્તાય! દીલ ઠરી જાય! ત્યાગ છે. જે ત્યાગ કષાય કરાવે, તેને ત્યાગ કેવી મૂળ આત્મા એક ક્ષણ પણ અનાત્મા થયો રીતે કહેવાય? એટલે ત્યાગ બે પ્રકારના. (૧)] નથી. જે થઈ શકે તેમ પણ નથી. મૂળ આત્માને અહંકારે કરીને કરેલો ત્યાગ (૨) સહજ વર્તનમાં | ત્યાગ નથી. જપ-તપ કશું ય નથી. આત્માને વર્તાય તે ત્યાગ!
ગ્રહણ કે ત્યાગ છે એ માન્યતા એ જ ભ્રાંતિ છે! જ્ઞાનીઓ પાસે ધોરીમૂળથી જ દવા હોય. | જ્ઞાની મળે તેને તો એમની આજ્ઞા એ જ ધર્મ ડાળા-પાંદડાની નહીં! તેથી જ્ઞાનીઓએ ત્યાગ ને એ જ તપ અને એનાંથી જ મોક્ષ! જ્ઞાની શેનો કરવાનો કહ્યો? અહંકાર અને મમતાને | અહંકાર અને મમતાનો જ ત્યાગ કરાવે ને નિજ હુંપણું અને મારું.” બે ત્યાગ્યા પછી સંસારમાં કશું | સ્વરૂપનું ગ્રહણ કરાવે, પછી સ્ટેજે મન વચન કાયા જ ત્યાગવાનું બાકી રહેતું નથી!
છૂટાં વર્તે, ત્યારે ખરો મહાવીરનો ત્યાગ થયો ઉર્ધ્વ કર્મ ત્યાગ કરાવડાવે, તપ કરાવે. એ | ગણાય. જે નિશ્ચય મોક્ષ પ્રાપ્ત કરાવે જ! ત્યાગ વીતરાગનો ના કહેવાય. પ્રકૃતિ પરાણે |
(ગુજરાત સમાચારમાંથી સાભાર)
For Private And Personal Use Only
