________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૩ અંક ૮, ૧૬ જૂન ૨૦૦૩
ત્યાગ - ભગવાન મહાવીરની દ્રષ્ટિએ....
-દીપકભાઈ દેસાઈ એક શેઠ દરરોજ સત્સંગ કરતા. એમને બીડી તે ખરી પડ્યું જ કહેવાય. ખરી પડે તે જ સાચા પીવાની ટેવ પડેલી. એક દહાડો બે ઇંચની બીડીને | મોક્ષમાર્ગ પ્રગતિ કરાવે છે. બદલે બાર ઈચનો બીડો ઓટલે બેસીને પીતા લોકો ઢગલેબંધ વસ્તુઓનો, વ્યક્તિઓનો હતા! એમના સત્સંગી મિત્રે પૂછ્યું: “અલ્યા, આ ત્યાગ કરે છે. વિશ્વમાં વસ્તુઓ તો અનંત છે. કઈ શું?! આવડો મોટો બીડો કેમ?' ત્યારે શેઠે કહ્યું, ત્યાગવી ને કઈ નહીં? બધું જ ત્યાગ્યું. જંગલમાં મહારાજે મને આજ્ઞા કરી કે બાધા લે કે રોજ ચાર | દગંબર થઈને ગયા પણ ત્યાં ય શરદી થઈ ને જ બીડી પીશ. મેં ઘણી ના કહી પણ એમણે | તુલસી રોપી. ઉંદરડા તુલસી ખાઈ ગયા. તેનાં જબરજસ્તીથી મારી પાસે બાધા લેવડાવી.' તે આ માટે બિલાડી પાળી. બિલાડીને દૂધ પાવા ગાય શેઠ બાધા પાળે છે!(?) થોડીવારમાં બીડી પીતા | બાંધી ને ગાય સાચવવા શિષ્ય રાખ્યો ને એમ હતા. તે અડધી થઈ ગઈ એટલે એ શેઠે શું કર્યું | સંસાર મોટો થયો! ઘેર એક પત્ની ને બે છોકરાં કે બે પાંદડા લઈ નીચેથી ચઢાવવા માંડયા!! “શેઠ | છોડ્યા ને ત્યાં ૧૦૮ શિષ્યોના ઘંટ વળગાડ્યા! આ તમે શું કરો છો?' શેઠ કહે, “ચાર બીડીએ | ભગવાનની ભાષાનો આ ત્યાગ હોઈ શકે? પૂરું ના થાય એટલે.”
મહાવીર ભગવાને તો ત્યાગની વૈજ્ઞાનિક કહેવું પડે શેઠ તમારી અક્કલને! ધન્ય છે | વ્યાખ્યા આપી છે. ભગવાને કહ્યું કે, “વસ્તુના તમને! આવું જ્ઞાન તો ભગવાન મહાવીરને યા ત્યાગને ત્યાગ નથી કહેવાતો પણ વસ્તુ પ્રત્યેના કેવળજ્ઞાનમાં ના આવ્યું તે “જ્ઞાન' (?) તમને | મૂછના ત્યાગને ત્યાગ કહેવાય! આવી વ્યાખ્યા તો છે!! તમે કઈ જાતના છો? આવી ય બુદ્ધિ હોઈ] તીર્થકરો જ આપી શકે અને તે સમજી શકે કોઈ શકે? આશ્ચર્ય ના થાય તો શું થાય? આ ત્યાગને | વિરલ જ્ઞાની જ! બાકી અજ્ઞાન દશામાં ગમે તેટલા કેવા પ્રકારનો ત્યાગ કહેવો? જો ત્યાગ ના થઈ ત્યાગ કર્યા હશે ને મૂછ અકબંધ હશે, તો તેનાથી શકે તેમ હોય તો ના કરવો? કોઈએ આપણને ! શું ફાયદો? એવું ત્યાગ તે આગે આવે જ.. કિંઈ તોપને બારે ચઢાવ્યા છે કે બસ એ કહે તેમ ! ત્યારે પેલા વ્યાખ્યાનમાં સાંભળેલું વાકય કરવું જ? ત્યાં ચોખ્ખું કહીને આવા ઘોર યાદ આવ્યું. “મેરુ પર્વત જેટલા ઢગલા થાય અપરાધમાંથી શું ના બચી શકાય?
ઓધાના કે મુંહપત્તીના તો ય મોક્ષ ના મળ્યો?” - ત્યાગ તો કોનું નામ કહેવાય કે જે વર્તે છે. સાહેબ જો તમારા આ હાલ તો સાંભળીને અમારા જેની ફરીથી યાદ જ ના આવે. એને ત્યાગ | હાલમાં શું ફરક પડશે? એવો કંઈક બોધ આપો ભગવાને કહેલો છે. ઘરબાર, બૈરી-છોકરાં, મોટર-1 કે એમને ય અંદરથી વસ્તુ પ્રત્યેની મૂર્છાઓ ખરી બંગલા બધું ત્યાખ્યું હોય પણ તેને તે કયારેય ફરી | પડે! અને ભગવાનના સાચા મોક્ષમાર્ગને લક્ષમાં ના આવે કે મેં આ ત્યાગું! એની વિસ્મૃતિ | પામીએ! માટે ત્યાગ વર્તાય. તે સાચો ત્યાગ જ વર્તે, તેનું નામ ખરો ત્યાગ કહેવાય. ખરેખર તો | મોક્ષને લાયક કહેવાય! એવો ત્યાગ પછી ગ્રહસ્થી
For Private And Personal Use Only
