________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જુલાઈ-ઓગસ્ટ : ૨૦૦૦]
[ ૧૧૧
6 20%606068ન્ડ જે ભગવાન મહાવીરના પાંચ સંકલ્પ છે
–કુમારપાળ દેસાઈ
OGY૦૦૦૦૦૦Y૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૮6Y460686૮૯૮6Y060686ë રાજકુમાર વર્ધમાનમાંથી યોગી વર્ધમાન ન હોય. પરંતુ કુલપતિના સ્નેહને કારણે એમણે બન્યા. યોગી વર્ધમાનમાંથી પ્રભુ મહાવીર બન્યા. | આ પ્રસ્તાવનો સ્વીકાર કર્યો. સાધનાના માર્ગનું મનોહર ઉધ્વરોહણ ભગવાન આ સમયે મહાવીર ચંદ્ર જેવી શીતળ મહાવીરના ચરિત્રમાં જોવા મળે છે. સાધકના મનોવત્તિવાળા છતાં સૂર્ય જેવા તેજસ્વી હતા. જીવનમાં કોઈક ઘટના એવી બનતી હોય છે કે જે |
ગજેન્દ્ર જેવા બળવાન અને મેરુ જેવા નિશ્ચલ એમના સાધનામાર્ગની અત્યંત મહત્ત્વની ઘટના | હતા, સમુદ્ર જેવા ગંભીર અને સિંહ જેવા નિર્ભય બને છે.
હતા. કમળપત્રની જેમ નિર્લેપ અને લોકભગવાન મહાવીરના જીવનમાં પરલોક, સુખ-દુ:ખ, સંસાર તથા મોક્ષમાં સમાન મોરાકસંનિવેશમાં બનેલી ઘટના આવું વિશેષ | ભાવ ધરાવતા હતા. મહત્ત્વ ધરાવે છે. આ મોરાક સંનિવેશમાં ગ્રીષ્મ ઋતુમાં અન્યત્ર વિહાર કર્યા બાદ દઈજ્જત તાપસીનો વિશાળ આશ્રમ હતો અને તેઓ ચોમાસામાં મોરાક સંનિવેશના દુઇજ્જત
એ આશ્રમના કુલપતિ રાજા સિદ્ધાર્થના પરમ | તાપસના આશ્રમમાં પાછા આવ્યા. તાપસે મિત્ર હતા. કૌટુંબિક સંબંધને કારણે આ તાપસ | વર્ષાવાસ માટે ઘાસથી આચ્છાદિત એવી ઝૂંપડી કુલપતિ મહાવીરને બે હાથ ફેલાવીને પ્રેમથી
રાજકુમાર વર્ધમાનને આપી. જ્યાં તેઓ જ્ઞાન, ભેટવા દોડ્યા. આશ્રમના કુલપતિએ મહાવીરને ધ્યાન અને સ્વાધ્યાયમાં લીન બની ગયા. આ સ્નેહાગ્રહથી પોતાને ત્યાં એક રાત રોકાવા સમયે ભૂખી ગાયો ચારા માટે આમતેમ ભટકતી વિનંતી કરી. બીજે દિવસે મહાવીર વિદાય લેતા | ભટકતી તાજા ઘાસના પૂળાથી બનાવેલી પર્ણકુટિ હતા ત્યારે તાપસ કુલપતિએ કહ્યું,
પાસે આવતી અને પૂળા ખેંચવા પ્રયત્ન કરતી. “હે તપસ્વી વર્ધમાન! તમારા પિતા મારા પહેલાં તો તાપસો લાકડી લઈને દોડી આવતા અને મિત્ર હતા. આથી આ આશ્રમ પણ તમારો જ | ગાયોને દૂર કરતા, પણ પછી એમને લાગ્યું કે આ સમજજો . ચોમાસાના ચાર મહિના-ચાતુર્માસ–| તે કેવો અતિથિ છે કે જે પોતે પોતાની ઝૂંપડીને આપ અહીં રહો, તેવી મારી સ્નેહપૂર્વક વિનંતી છે. | સાચવતો નથી. તાપસો કંટાળ્યા અને એમણે આ પવિત્ર એકાંત સ્થળમાં તમારા ધ્યાન અને તપ | કુલપતિને ફરિયાદ કરતાં કહ્યું, “અરે, આ જરૂર વિસ્તરશે.”
અતિથિ કેવો આળસુ છે કે જે પોતાની ઝુંપડીની તાપસ કુલપતિના આગ્રહને વશ થઈને પણ રક્ષા કરતો નથી. જો એની આ ઝુંપડી તુટી મહાવીરે પ્રથમ વર્ષાવાસ-ચાતુર્માસ ત્યાં કરવાનો જશે તો એને બીજી કોણ બનાવી આપશે?” વિચાર કર્યો. આમ તો રાજમહેલ અને સુખ-| કુલપતિ મહાવીરની ઉદાસીનતાથી નાખુશ સગવડ ત્યજીને આવનારને કશી સુવિધાની ખેવના થઈ ગયા અને એમણે આવીને મહાવીરને કહ્યું,
For Private And Personal Use Only
