Atmanand Prakash Pustak 097 Ank 03 04

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
સ્થિતિનો તાગ મેળવી શકાય. માણસ પ્રભાવિત તે ત્યાગનો કોઈ અર્થ નથી. એક સુખ છેડીને અને મોહિત બને છે એટલે તે સત્ય તરફ મન બીજા સુખમાં લપેટાઈ જાય છે અને અતૃપ્ત ગતિ કરી શકતો નથી દરેક વસ્તુને-પદાર્થને વાસનાઓ રહી જાય છે ત્યાગમાં કોઈ આવે, તેના ગુણધર્મો છે તે અનુસાર તેમાં ફેરફારો અભિમાન અને અહંકાર ઉભો થાય, માનની થતા હોય છે. ભગવાન મહાવીરે કહ્યું છે કે અને કીર્તિની, પ્રતિષ્ઠાની ભાવના ઉભી થાય
અગ્નિ પિતાના ધર્મમાં હોય છે ત્યારે કઈ તે તેને છોડવાનો કોઈ અર્થ નથી, કંઈ ધુમાડો હેતે નથી ” અગ્નિને, પાણીને, પદાર્થને પ્રજન નથી એક સંસાર છોડીને બીજે પ્રત્યેકને પિતાનો ધર્મ છે. પિતપોતાના ગુણ- સંસાર ઉભું કરવાની આ વાત છે. એક ધર્મમાં શુદ્ધ થઈ જવું તે આનંદ છે અને સંસારથી કંટાળી ગયા છે એટલે બીજે સંસાર તેમાં અશુદ્ધ થવું એ દુઃખ છે.
ત્યાગના આવા
વાળે... ત્યાગમાં જીવન માણસની મોટી પ્રયોગશાળા છે. તેમાંથી ઘણું છૂપાવી શકાય છે. તેમાં અસલી ચહેરો ઘણું શીખવાનું મળે છે. જેને શીખવું હોય છે દેખાતું નથી. દુનિયા ભરેલી છે. કયાંય ખાલી તે માત્ર એક અનુભવમાંથી શીખી લે છે અને નથી લેકે ત્યાગથી વધુ પ્રભાવિત બની જાય જેને શીખવું નથી તે અનેક અનુભવોમાંથી છે, પરંતુ સાચે ત્યાગ શું છે તેની પણ કશું ગ્રહણ કરી શકતા નથી. આપણે સમજણ નથી, ત્યાગ કેટલું છેડે તેના કરતા મેટેભાગે જીવનમાંથી કશ શીખતા નથી. આપણે તમે કેટલા ભરેલા છો તેના પર નિતિ છે. આંખ બંધ કરી દીધી છેઆજે જે ભૂલ કરી તમે જે ભરેલા ન હ તે ત્યાગની કશી જરૂર છે તે ફરીથી કરતા રહીશ, પશ્ચાતાપ અનભવતા નથી. સંન્યાસમાં પણ ભીડ છે. લોકોના ટોળાઓ રહીશું. દુઃખી થતા રહીશું એ જ આશાઓ છે. વાહવાહ છે. કતિ છે. આ બધું ન હોય અપેક્ષાએ અને એષણાઓ જેમાંથી કશ નક્કર તે સન્યાસ પણ ભારે કઠિન બની જાય. ખાનફળીભૂત થવાનું નથી એ બધુ પકડીને આપણે પાનનો ત્યાગ, સગવડતાઓને ત્યાગ સહેલે બેઠા છીએ કશું છૂટતું નથી.
છે. આ ત્યાગ તે લાખો લોકોને જીવન જીવવા જીવનમાં ત્યાગ એટલો સરળ નથી. ત્યાગમાં માટે કરવો પડતો હોય છે, પરંતુ માન અભિપણ સમતુલન જોઈએ. ચીને છોડી દેવી માત્ર માનનો ત્યાગ, અહંમનો ત્યાગ, મોટાઈનો ત્યાગ, ત્યાગ નથી, પરંતુ તેના પ્રત્યેનો રાગ અને કીતિ–પ્રસિદ્ધિનો ત્યાગ કરવાનું મુશ્કેલ છે, મમત્વ દૂર થવું જોઈએ. તેના પ્રત્યેની આસક્તિ – છૂટવી જોઇએ. જેમણે સર્વસ્વનો ત્યાગ કર્યો ત્યાગ કરવા છતાં મનમાં સંસાર ભરેલ હાય, પરંતુ અંદરથી જે મોહ દુર ન થયે હેય હોય તે તે ત્યાગને કઈ અર્થ નથી તો તેમનો ત્યાગ વ્યથ બની જાય છે. તેમને – સંસારીઓ સુખી જણાય છે અને મનમાં સંદેહ માત્ર અપરિગ્રહ એ ત્યાગ નથી. વરતુ વિના ઉઠવા લાગે છે. સંસારના સુખમાં રિક્ત માણ- ચલાવી લેવું એટલું કઠિન મુશ્કેલ નથી, પરંતુ સોને સંન્યાસીઓ સુખી લાગે છે. કે ૫ણ મનની અંદરના ઉપદ્રવે દૂર કરવાનું મુશ્કેલ જાતની ચિંતા નહી. કેઈ જ જાળ નહી. સંસા- છે માણસ અકસર સાચી દુનિયાને છોડીને રીઓ છોડવા માગે છે, પરંતુ છેડી શકતા સ્વપ્નની દુનિયા ઊભી કરી લેતી હોય છે. નથી. ત્યાગીએ છેડી દીધું છે, પરંતુ મનથી પહેલા પૈસા ગણતા હતા, હવે તપને ગણવા ખાલી થતા નથી. મનમાં સંસાર ભરેલા હાય બેસી જાય છે. આટલા ઉપવાસ કર્યો, આટલા