________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર : ૯૮] ઈચ્છાઓ અને માયાના આ જગતમાં
ક્ર તપ અને ત્યાગ કર બંધનમાંથી મુક્ત થવાની ચાવી છે
લેખક મહેન્દ્ર પુનાતર તપ અને ત્યાગ વગર જીવનનું ઘડતર થઈ છીએ અંદરથી દરિદ્ર માણસ બહારની વસ્તુઓ શકે નહીં. મનને સ્થિર અને દઢ કરવા માટે વડે સમૃદ્ધ થવા માગે છે. જેમ જેમ અંદરની તપશ્ચર્યા જરૂરી છે. તપ એટલે માત્ર દેહદમન સમૃદ્ધિ વધવા લાગે છે. તેમ તેમ બહારની નથી. ભૂખ્યા રહેવું, ઉપવાસ કરે એ માત્ર સમૃદ્ધિને મેહ નાબૂદ થવા લાગે છે. તપ નથી. તપ એટલે ઉપવાસ દ્વારા સાધના ભક્તિમાં પ્રભુના ચરણે બધું સમર્પિત છે, ઈચ્છાને રોકવાની પ્રક્રિયા છે. તેમાં મનની કરીને પ્રાપ્ત કરવાનું હોય છે. શાંતિ છે આ સમાધિ અવસ્થા છે. એમાં મનની એક વખત અંતર સમૃદ્ધ થઈ ગયું તે અંદર રહેલા કષાને દૂર કરવાના હોય છે. સુખ માટે બહારના ઉપકરણની બિલકુલ જરૂર એમાં દમનનું નહીં, સંતેષનું મહત્વ છે. રહેતી નથી. માત્ર વસ્તુઓના ત્યાગથી આસક્તિ મનુષ્ય ઈચ્છાઓ પાછળ પાગલ બને તેના કરતા છૂટે નહીં. નકામી તુચછ વસ્તુઓ પ્રત્યે પણ ઈચ્છાઓને જન્મવા જ ન દે એ તપ પાછળની મમત્વ જાગે. જ્યારે બધુ તનથી અને મનથી ભૂમિકા છે. તપસ્વી માણસ શાંત હોય, તેનામાં છૂટી જાય છે ત્યારે યથાર્થ બને છે. કેધ અને અહંકાર ન હોય, તપ કર્યા પછી
આજના જમાનામાં માણસ ધન અને તપી જવાય, મનની ઈચ્છાઓની પૂતિ થાય,
કીતિને ગુલામ બની ગયો છે. આને કારણે બીજા પ્રત્યે રાગ, દ્વેષ અને પૂર્વગ્રહ ચાલુ રહે,
વધુ પડતો દુખી છે. આ એક પ્રકારનો નશો મન અસ્થિર અને ભટકતું રહે તે એ સાચી
છે જે જલ્દીથી છૂટતો નથી. એક વખત તેની તપશ્ચર્યા નથી. ઇચ્છાઓ અને માયાના આ જગ
ચૂંગાલમાં ફસાયા પછી નીકળવાનું મુશ્કેલ છે. તમાં માણસ જકડાયેલે બંધાયેલ છે. તપ
લેક હમેશા એમ કહેતા હોય છે કે “ભાઈ અને ત્યાગ એ આ બંધનમાંથી મુક્ત થવાની
આપણને ખુરશીને મેહ નથી, આપણે તે કામ ચાવી છે
કરવું છે પરંતુ હકીકતમાં તેને હાદો આપો વાસના જ સંસાર છે. પછી તે વાસના નહીં, ખુરશી પર બેસાડો નહીં ત્યાં સુધી તેઓ ધનની હોય, પદની હોય, પ્રતિષ્ઠાની હોય કે કામ કરતા નથી. કેટલાક માણસોને હોદ્દા અને મદની હોય, તેમાં કશો ફરક પડતો નથી. માનપાન વગર કામ કરવાનું ફાવતું નથી. વાસના એ તે અજ્ઞાન અને બંધન છે. વાસ- કેટલાક માણસો સેવાની મોટી મોટી વાત કરીને નામાંથી મુક્તિ એટલે દુઃખમાંથી મુક્તિ. જે સિફતથી હોદ્દો છીનવી લેતા હોય છે. કેટલાક ક્ષણે ઇચ્છા રહેતી નથી તે ક્ષણે માણસ ખરા સહેજ આગ્રહ થાય કે સ્ટેજ પર ચડી બેસતા અર્થમાં મુક્ત બને છે. આંતરિક મૂછ અને હોય છે. કેટલાક માઈક પર ચીટકી રહે છે તે અજ્ઞાનતાના કારણે આપણે આસક્ત રહીએ કેટલાક માઈક ઝૂંટવી પણ લે છે.
For Private And Personal Use Only
