________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
બિન્દુમાં એટલી બધી તાકાત છે કે જે તમને ધનની ઈચ્છા છે તે ધન આપશે. કામની ઈચ્છા છે તે કામ આપશે. બધું જ આપશે અને અંતે મેક્ષ આપશે. હવે ધર્મ કોને કહેવાય? શાસ્ત્રકારોના વચન પ્રમાણે સદગુણોનું - સકાર્યોનું અનુષ્ઠાન અને તે દરેક અનુષ્ઠાન યાદિ ચાર ભાવથી સંયુક્ત હોવા જોઈ, મૈત્રી એટલે પરહિતચિ તા મૈત્રી, બીજાના સુખને વિચાર. આજે સર્વત્ર સ્વાર્થની જ વિચારણું હોય છે. દિલ્હીને એક કરીયાણાને વહેપારી, લવજી એનું નામ. ધમની ખૂબ ચર્ચા-વિચારણા કરે, સારી એવી મંડળી જમાવી - એની મંડળીમાં એક સામાન્ય-માવજી નામને માણસ આવતા હતા. એક વખત એ ક્યાંક બહારગામ ગયો હશે. ત્યાંથી પાછો ફર્યોતેની સ્ત્રીને એમ થયું કે મારા પતિ બહાર ગામથી આવ્યા છે તે ભાવ શીરે બનાવું.. પણ ઘરમાં ગોળ હતું નહીં. તે લવાભાઈની દુકાને ગોળ લેવા ગઈ પૂરો વિશ્વાસ હતો. એણે જે ગાળ આપો તે લઈને એની સ્ત્રી આવી શીરે બનાવ્યો પણ શીરામાં એકલી કાંકરી આવ્યા કરે... જેયું ગોળ એલી કાંકરી વાળા માવજી ઉઠયો અને ગયો સવજીભાઈની દુકાને. ગોળ પાછો લેવા કહ્યું પણ લવાભાઈ તે તાડૂક્યા. ભાઈ હું તે વેપલે કરવા બેઠો છું. નાખ તારા ગળ ગટરમાં એમ પાછો લેવા બેસું તે ધંધો ચાલે ખરો ? માવજી તે ડઘાઈ ગયો. ધર્મની મોટી મેડી વાત કરનાર લવજી શું આ ? જ્યાં મૂળની-પાયાની જ વસ્તુ ન હોય એવા ધર્મને ધર્મ કહેવો કઈ રીતે ? ધમ કરનાર નીતિમાન હોવો જોઈએ. ધર્મનું પહેલું લક્ષણ-મૈત્રી. પરહિત ચિંતા, બીજુ લક્ષણ પ્રમબીજાનું સુખ જોઈને આનંદ થવો તે (મુદિતા). ત્રીજુ લક્ષણ કારૂણ્ય – બીજાનું દુઃખ જોઈને મને પીગળી જ તે કરણતા, થયુ લક્ષણ માધ્યસ્થ – ઉપેક્ષા ભાવ.
એક રાજા હવે ક્યાંક ફરવા નીકળે છે. એકલે છે તેને ખૂબ તરસ લાગી. ફરતે ફરતો કોઈ ખેતરમાં જઈ ચડો. પૂર્વના જમાનામાં લેકની માહિતીને મેળવવા માટે રાજાએ સાદે વેશ પહેરીને એકલા નીકળી પડતા. પ્રજાવત્સલ રાજા હતા અને છૂપી રીતે પ્રજાના સુખ-દુ:ખને એ જાણવા પ્રયત્ન કરતા. ખેતરમાં જઈને ઘેડાને ઉભા રાખ્યો. ત્યાં એક ઝૂંપડી હતી. ખેડૂતને કહે કે ભાઈ તરસ લાગી છે. પાણી આપ. એ ખેતર શેરડીનું હતું, શેરડીને સાંઠે કાપીને તેમાંથી રસ કાઢીને રાજાને અયો. રાજા તે રસ પીને ખૂબ ખુશ થઈ ગયા. ખેડૂતને પૂછ્યું કે ભાઈ કેવી કમાણી રહે છે ? ખેડુતે તે ભેળા ભાવે કહ્યું કે ભાઈ રાજાજીની મહેરબાનીથી આમાંથી ખૂબ મળે છે. રાજાનું મન બગડયું તેણે વિચાર્યું કે આટલી બધી કમાણી છે અને હું તે આ લેક પાસેથી કઈ કર ઉઘરાવતા નથી. હવે મારે કર નાખ પડશે. આ લેકે પાસેથી ખૂબ કમાણી મળશે અને મારા ભંડારે અખૂટ બનશે. થેડીવાર બેઠા પછી રાજાએ ફરીથી રસનો ગ્લાસ માંગ્યો. ખેડૂત શેરડી પીલીને રસ લેવા ગયે. ખૂબ વાર થઈ. આ સાઠે પીલી નાંખે. ત્યારે માંડ એક
ગ્લાસ રસ નીકળે, રાજાને આપે. રાજાએ પૂછયું કે ભાઈ કેમ બહુ વાર લાગી, ખેડૂત બોલ્યા કે ખબર નહીં. કોણ જાણે પહેલા તો એક નાનકડા ટુકડામાંથી આખે ગલાસ ભરાઈ ગયો, પણ અત્યારે તે આખે સાંઠો પીલ્યો ત્યારે માંડ ગ્લાસ ભરાય. ધરતીના ધણીના વિચારોમાં કંઈ ફેરફાર થયો હશે મારે આમ બન્યું લાગે છે. ખેડૂતને ખબર નથી કે આ રાજા છે. રાજાને આંચકો લાગે ખાલી વિચાર માત્રથી – ધરતીમાંથી રસ ચાલી ગયે. તેને ખૂબ પસ્તા થયા પછી પોતાના વિચાર ફેરવી નાખ્યા અને પછી રસને શ્વાસ માં થોડી જ વારમાં ગવાસ ભરાઈ ગયે. વિચારમાં કેટલી શકિત છે ?
આમ જો બીજનું સુખ જોઈને રાજી બનશે તો તમારે ત્યાં સંપત્તિ અખૂટ બનશે, પણ જો બીજનું પડાવી લેવાની વૃત્તિ જીવનમાં દાખલ થઈ તો જે આવ્યું હશે તે પણ ચાલ્યું જશે.
For Private And Personal Use Only
