Atmanand Prakash Pustak 089 Ank 07

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

સ’કુચિ...મતિ, ભાતિક દૃષ્ટિ, વાસના અને વિકાર ઇર્ષ્યા અને કલેશ, ગવ અને વા, મમતા અને માયા, ભય અને હાયવાય વગેરે અનેક ક્રોંને શાંત કરી અચાર્યું ભગાન જીવાને સુંદર સમાધિનુ આરાગ્ય આપે છે. આચાર્ય ભગવાનના ૩૬ ગુણા છે. તેઓ ૫ ઈન્દ્રિયેાના નિગ્રાહક છે. હું વિશ્વપ્રાચ ધારક છે. ૪ પ્રકારના કષાયથી મુક્ત છે ૫રેધક, મહાવ્રતધારક છે. ૫ ૫'ચાચારને પાળનાર છે. ૫ સમિતિ અને ૩ ગુપ્તિનું પાલન કરનારા છે.
'
શ્રી સધુ ભગવત્તા :- ગૃહસ્થપણાના ત્યાગ કરી લે।ક સંજ્ઞા મૂકી સ` પાય વ્યાપારને પ્રતિજ્ઞા પૂર્વક છેડીને અલોકિક સાધુતાને અ ગીકાર કરનારા હાય છે.
શ્રી ઉપાધ્યાય ભગવંત :- ઉપાધ્યાય ભગ
વંત સધુ મ、ારાજાએને સૂત્ર સિદ્ધાન્તાના પાકનલે હાય છે. તે એના પચીસ ગુણુ છે. ૧૬ અંગનામના આગમ, ૧૨ ઉપાંગ, ૧ ચરણુ સત્તરી, ૧ કરણ સિત્તરીના વાચક છે. એથી ૨૫ ગુણેને ધરનારા કહેવાય છે વર્તમાન યુગમાં અંગ, ઉપાંગ, પયન્ના, છેઠસૂત્ર, મૂળસૂત્ર વગેરે સૂત્રેાને નિયુ*ક્તિ, ભાષ્ય, ચૂર્ણિ, ટીકા સાથે ભગ઼ાવે છે. એ રીતે શ્રુત પ્રવાહને વહેતા રાખનાર આ જિન પ્રવચનના સ્તંભ છે. તેઓશ્રી શાંત, સમતા અને ઉત્સાહથી શિષ્યાને તૈયાર કરતા હાય શ્રી સંઘના મહાન ઉપકારક છે.
પાંચ મહાવ્રતની ભીષ્મ પ્રતિક્ષા સ્વીકારી એ સૂક્ષ્મ જીત્રની પણ હિંસા મનથી પણ જાતે કરતા નથી, ખીજા પાસે કરાવતા નથી, અને કરનારને સારા માનતા નથી. એવી રીતે સૂક્ષ્મ જૂઠ, ચેરી, વિષય સેવન અને પરિગ્રહ ધારણના નવ ડૅાટિએ ત્યાગી હૈાય છે. નવાટિ ત્યાગ એટલે મન, વચન, અને કાયાએ ન કરવું, ન કરાવવુ' અને ન અનુ મેદન આપવુ., જીવન આખુ ય રાસ્રધ્યયન, ચિંતન - અધ્યાપન, ધ્યાન, ત્યાગ, તપસ્યા, ઇન્દ્રિય નિગ્રહ, મનશુદ્ધિ, ક્ષુધાષામાન તપમનહિઁ પરીસહન વગેરે. માં પસાર કરે છે. તેઓશ્રીના ૨૭ ગુણા છે.
મે-૯૨ |
૧
૧
૫ પાંચમહાવ્રતધારક,
કાય જીક્ષક
લેભનિગ્રહ
નિમ ળચિત્ત
સયમ યુગપ્રવૃત ૩ ત્રણ, અશ્રુગાગના ૧ પરિષદ્ધ સહન કરનાર, ૧ મરણાંત ઉપસર્ગ સહન કરનાર, સત્યાવીશ ગુણાને ઉજમાળ રીતે ધારણ કરીને સાધુ ભગવત ચારિત્ર ધર્માંનુ પાલન કરે છે. સાધુ ભગવડતાને દશપ્રકારે યતિધર્માં પાળવાના છે, તે આ :- શ્રમા, મૃદુતા, સરળતા,
ભતા, તપ, સયમ, સત્ય, શૌચ (મનની પવિત્રતા), બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહ, શ્રી નમસ્કાર મડામંત્ર એ નવપદેનુ' બનેલુ' મહામ'ગદ્યસૂત્ર છે એના પ્રારંભનાં પાંચ પઢામાં પાંચ પરમેષ્ટિને નમસ્કાર કરેલ છે. પછીના એ પહેાથી આ પાંચને કરેલે નમસ્કાર સ` પાપના નાશ કરે છે. અને છેવટના એ પહેોમાં સર્વાં કરતાં શ્રેષ્ઠ મંગળ કરીને તેને મહીમા ગાવામાં આવ્યે છે,
૧ રાત્રિભોજન ત્યાગ
૫
પાંચ ઇન્દ્રિયનિગ્રહ
૧
૧
ક્ષમા સુધારક
પડિલેહણ વિશુદ્ધિ
નમસ્કાર મહામત્ર આપણને ઘણી વાતે શીખવી જાય છે. આ પચપ મેષ્ઠિ નમસ્કારમાં કેઇના પણ વ્યક્તિગત ઉલ્લેખ નથી, પરંતુ તે તે ગુણીને નિર્દેશ છે, શ્રી જિનશાસનની આ સર્વમાન્ય નિષ્પક્ષપાત પ્રરૂપણા છે. જગતમાં સાચા પૂજય સાચા ધ્યેય, અને સાચા શરણ્ય કાણુ હાય શકે અનેા સાચા નિર્દેશ છે.
પંચ પરમેષ્ઠિને નમસ્કાર કરવાથી આત્મામાં પ્રશસ્ત કેટિના શુભ અધ્યવસાય પ્રગટે છે, એથી મહાન અંતરાયે તુટે છે અને કર્માંના 'ધને કપાય છે તેનાથી આત્મા અને મન પવિત્ર બને ઇં અન્ય મત્રે.થી થી ખ્રુ સિદ્ધિ કરતાં ઘણી ઉંચી ઇષ્ટ સિદ્ધિ ખા મઠ્ઠામ થી થાય છે. મેાક્ષનુ અનંત સુખ આ મહામ ત્ર અપાવે છે. જીવનના અંત કાલે પણ આ મહામ'ત્રનું આલ અન કરવાથી જીવનભરના પણ પાપી આત્મા એકવાર સદ્ગતિ પામે છે. કષ્ટાય કે દી' સાધના કર્યા વિના પણ
૭૩