________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપવાસની પ્રતિક્રિયાને જોઈ રહયા હતા, કારણ મગવા લાગ્યું. ચોથા દિવસે તે સૂઈ જ રહી. કે શરીર અને મનને સાધવા માટે એને જરૂરી કબીરજીએ સાચું જ કહ્યું છે - હેય તેટલું તપ કરાવવા માંગતા હતા,
" न कुछ देखा ज्ञान-ध्यान में, न कुछ બીજે દિવસે જોયું તે એક દિવસ ભૂખ્યા
સેવા થી જે 1 રહેવા છતાં એના શરીર પર કોઈ ખાસ અસર
कहे कबीर सुनो भाइ साधा, जो कुछ થઈ નહોતી. શરીરની ચરબી ઘટી નહોતી. તેથી એમણે પુત્રવધૂને કહ્યું,
આથી જ ઊપનિષદ કહે છે, “ ’ હૈ આજે અમુક તીર્થંકરનો જન્મ કલ્યાણક ખા:” (અન એ જ પ્રાણોને આધાર છે ) દિવસ છે. આથી હું આજે પણ બીજે ઉપવાસ
અન્ન વિના અકળાતી હતી. આથી તો કહે કરીશ.'
બત છે કે “ મરિન લૂટે અનિન ના ' આ સાંભળીને તરત જ વહુએ કહ્યું, “ હું એટલે કે અન્નના આધારે જ માનવી તાગડધિન્ના પણ આજે બીજે ઉપવાસ (બેલા) કરીશ.” કરે છે અને અનેક ધમાલ-ધાંધલ મચાવે છે.
શેઠે એની વાત પર પ્રશંસાના ફૂલ ચડાવતાં અન મળે નહિ તે બધું જ બંધ થઇ જાય. બેલ્યા, “તારા જેવી કુલીન સ્ત્રીઓ જ ધર્મને આમ છતાં વહુએ સાહસ કરીને કહયું, સમજે છે.”
તે પિતાજી આજે હું પણ કોઈ પણ ત્રીજા દિવસે શેઠે વળી બીજા કેઈ સંજોગોમાં ભોજન લઈશ નહિ.” તીર્થકરને જન્મ કલ્યાક દિવસ કહીને ત્રીજો પુત્રવધુ પાંચ દિવસથી ભૂખી હતી. શરીર ઉપવાસ (તેલા) કર્યો. વહુએ પણ ઉત્સાહ પૂર્વક અને ઇન્દ્રિયો શિથિલ થતાં એનું મન પણ શાંત તેલા કર્યો. શેઠ વહુના શરીર પર થતાં પરિ- થઈ ગયું. મનને ખોરાક આપનાર ઇન્દ્રિયો અને વર્તનને જોઈ રહયા હતા. ચોથા દિવસે ચતુદશી શરીર છે. એના મનની ભીતરમાં કામવાસનાના હતી આથી શેઠે કહ્યું.
જે અધમ વિચારો હતા એ ચાલ્યા ગયા. “આજ ચતુર્દશી છે. મારે તો આજ સાચે જ માનવી જ્યારે સ્વેચ્છાએ ભૂખ્યો રહે છે પણ ભજન કરવું નથી આજે હું થો ઉપવાસ ત્યારે એના મન અને મગજમાંથી અશુદ્ધિ કરીશ.”
અળગી થઈ જાય છે અને વિશુદ્ધ ચિંતનધારા વહુએ કહ્યું, “તે હું પણ આજે ભોજન : ને તે પણ આ જ પ્રગટે છે. આ પુત્રવધૂના દિલ અને દિમાગમાં
જાગેલા મલિન વિચારો પાંચ ઉપવાસના પ્રભાવથી
કયાંય ચાલ્યા ગયા અને એને બદલે શુદ્ધ ભાવ, શેઠે વહુની પ્રશંસા કરતાં કહ્યું, “દીકરી
ધારા વહેવા લાગી, તારા જેવી ધર્માત્મા સ્ત્રીઓના પ્રતાપે જ આ
“હે પ્રભુ! હું કેવી દુષ્ટ છું ! મારા સસરાપૃથ્વી ટકેલી છે,”
જીએ બધા જ સુખસાધન, સ્વતંત્રતા અને પાંચમાં દિવસે હતી પૂર્ણિમા શેઠજીએ કહ્યું અધિકાર આપ્યા પરંતુ એના પર મેં તપથી “હું આજે પારણું નહિ કરું કારણ કે આજે
અંકુશ મૂક નહિ અને મારા મનમાં કુળને તે પર્વનો પવિત્ર દિવસ છે.”
કલંકિત નરે એવા નીંદનીય વિચારો જાગ્યા. બિચારી વહુએ ક્યારેય તપ કર્યું નહોતું. ધિક્કાર છે મને ! મને તપની તાલીમ આપવા ત્રીજા દિવસે એનું શરીર શિથિલ થયું. ડગ- માટે મારા સસરાને પાંચ ઉપવાસનું કષ્ટ સહન
૧૦૬]
[આમાનદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
