________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગમુક્ત કરી છે ? કારણ ગમે તે હોય પણ નજર સમક્ષ ઉપસી આવેલા આ ભયંકર પરિણામને કારણે આ પણે એ કહુસત્યને સ્વીકાર કરવો જ પડશે કે આજનાં માનવે પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિનું આંધળું અનુકરણ કરી ભૌતિક સુખ અને પ્રવૃત્તિઓ પાછળની આંધળી દોટમાં ઉચ્ચવિચાર, ધર્મ, સત્સંગ, સાવિક આનંદ, ઉલ્લાસૂઝ, મૌલિક દષ્ટિ અને પ્રાકૃતિક સ્વરૂપ રૂપી આધ્યાત્મિક સ સ્કારોની અવગણના કરી છે તેનું જ આ પરિણામ હોઈ શકે. આધ્યાત્િમક સંસ્કારો વગરનો માનવ કૌતિક સુખો વચ્ચે પણ માનસિક અશાંતિ, મૂંઝવણ, વ્યથા, કંટાળે, વિચાર શુન્યતા અને એકલતાનો ભંગ બન્યા છે. સિધિના શિખરો સર કરી દોડતી ટ્રેઈનની કારમી ચીસ, મોટર-બસનાં ઘરઘરાટ, લાઉડ સ્પીકરના ઘાંઘાટ અને મીલની વહીસલે વચ્ચેથી પસાર થતું માનવજીવન જડ, નીરસ, જટિલ, સંકુલ, પોકળ, ચેતનવિહીન કરૂણ બજારૂપ બનતું જાય છે, આ ઉણપ માનવજીવનને છિન ભિન કરી નાખે તે પહેલા જ આપણે સહુએ જાગૃત બનવાની જરૂર છે. આજના યુગનું એક માત્ર શ્રેષ્ઠ કર્તવ્ય નવ પેઢીને ધ્યામિક ફેરાની કે તેણી આપવાનું છે, કારણકે તે જ આપણે નિતિક મૂલ્ય અને જીવનદષ્ટિ વગર તુટુ-તુટુ થતી આ પણ સમાજના ઇમારતને ખંડિયેર બનતી અટકાવી શકીશું.
ધૂમકેતુનાં' શબ્દોમાં કહીએ તો, “જ્યારે જયારે કોઇપણ રાષ્ટ્ર, સંસ્કૃતિ કે સમાજ વિલાસ, વૈભવ અને રંગરાગમાં ડૂબી, ચારિત્રયધડતર, બાળકની સાચી કેળવણી અને યૌવનનું ઓજસ પ્રગટાવવામાં નિષ્ફળ ગઈ છે, ત્યારે ત્યારે તે રાષ્ટ્ર, સંસ્કૃતિ કે સમાજનું પતન થાય છે જ” તેની તો ઇતિહાસ પણ સાક્ષી પુરે છે. મહાન સમાજ શાસ્ત્રી “જહોન ડયુઈ’ અને ‘ડીકવીન્સી, પણ જણાવે છે, “માણસને તન ટકાવવા માટે ખોરાકની જેટલી જરૂર છે, તેટલી જ જરૂર મન અને આત્માને ટકાવવા માટે આધ્યાત્મિક સંસ્કારની છે” પરંતુ મનની ભાવના અને આત્માની જાગૃતિ જ જે મરી પરવાર્યો હોય, તે તે તનનું અસ્તિત્વ કેટલું? તે સમાજનું ભાવિ શું? તેવાં રાષ્ટ્રની અસ્મિતા જ્યાં સુધી? અમે વીસમી સદીના બાળકો, યુવાનો, યુવતીઓ સ્વીકારીએ છીએ કે અમે આધ્યામિક કેળવણીથી વંચિત રહી ગયા છીએ. અમે આધ્યામિક રૂચિ જાગૃત કરવાની દરકાર જ નથી કરી, અને અમારા વડીલો પણ અમને આધ્યાત્મિક સંસ્કાર આપવામાં નિષ્ફળ ગયાં છે. તેથી જ પોતાના વાળ પણ એળતાં આવડતાં ન હોય તેવા બાળકના મુખેથી અલિલ ચલચિત્રનાં ગીતની ધારા વહે છે. અકિલલ સાહિત્ય, કુસંગ અને વ્યસનોમાં ચકચૂર બનેલી યુવા પેઢીએ કેલગર્સ, લેબેય અને પ્રોબ્લેમ ચાઈડના સમસ્યાઓ ઊભી કરી છે. સમાજનાં કલંકસમાં વૃદ્ધાશ્રમ. અનાથઆશ્રમો અને વિકાસગૃહની વધતી જતી સંખ્યા સામે, “સમાજ છે એવું તે ચાલ્યા જ કરે ' એમ કહી ઠંડે કલેજે જીવવાની વિચારશૂન્યતા સહુને સદી ગઈ છે. નવી પેઢીમાં આધ્યાત્મિક કેળવણી આપવામાં આ કય કાર્યમાં જે ઢીલ કરવામાં આવશે તે, ભાવિ માનવજીવન હૃદય વગરનાં હાડપિંજર જેવું શુક અને યંત્રવત્ બની જવાને પુરે પુરા સંભવ છે. આ વિષમ પરિસ્થિતિ પર નિત્ય ત્રણ કરવાં માટે જ આ પણ શાળાઓને નવજીવન આપી અનુભવી શિક્ષકે ગોઠવી, બાળકોને શાળા તરફ વાળવાનાં આ યજ્ઞમય કાર્યમાં સહુએ સાથ અને સહકાર આપવાની પુરેપુરી
સાંપ્રત યુગમાં આધ્યાત્મિક ક.તિ દ્વારા નૈતિક મૂલ્યોનું અવમૂલ્યન થતું અટકાવવા માટે નવી-પેઢી અને જુની પેઢી બન્ને પક્ષોને જાગૃત બનવાની જરૂર છે, કારણ કે આધ્યાત્મિક
૧૫૦]
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only