________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરંતુ આ સ્વાદુવાદના સિદ્ધાંતને વાસ્તવિક એક જ વસ્તુ નિત્ય પણ છે અને અનિત્ય સ્વરૂપમાં સમજ ઘણું જ અઘરું કામ છે. પણ છે. દ્રવ્યાર્થિક નયની અપેક્ષાએ દરેક પદાર્થ ભલભલા દિગ્ગજ વિદ્વાને આ સિદ્ધાંતને સમજ. નિત્ય છે અને પર્યાયાર્થિક નયની અપેક્ષાએ વામાં ગોથું ખાઈ ગયા છે. કહેવાનો મતલબ અનિત્ય છે. ઉદાહરણ રૂપે–સોનાની કડી છે, કે આ સ્યાદવાદ અનેકાંતવાદ કે નયવાદ એટલે તેને તેડીને બંગડી બનાવી, બંગડી તેડીને ગંભીર વિષય છે કે તેને સમજવા માટે નિર્મળ વીંટી બનાવી. હવે અહીં કંઠીને નાશ થઈ અને તેજ બુદ્ધિની જરૂર છે. વિશેષાવશ્યક બગડી બની અને બંગડીને નાશ થઈ વટી ભાષ્યમાં કહ્યું છે કે “જેની વૃત્તિ મધ્યસ્થ હોય, બની, એમ કંઠી અને બંગડી જે સેનાના જેની બુદ્ધિ અતિ નિપુણ અને ગંભીર હેય પય છે તે અનિય છે, જ્યારે તેમાં રહેલું એવા શ્રોતાની આગળ નયવાદમાં વિશારદ એવા મળ દ્રવ્ય જે સોનું છે તે તે તેનું તે કાયમ જ સમ્યગદષ્ટિ મુનિએ નાનું નિરૂપણ કરવું જોઈએ. છે. એટલે મૂળ દ્રવ્ય નિત્ય છે. તેના પર્યાય
સ્વાદુવાદની વ્યાખ્યા કરતાં કહ્યું છે કે- આશરે અનિત્ય છે. કારણ કે તેમાં ફેરફાર થયા કરે grew acqન સરવા નાના ઘમ ઘી- છે, એટલે મૂળ દ્રવ્યની અપેક્ષાએ વસ્તુ નિત્ય છે
રોહિ ઘાટ્ટા અથવા ધ્રાચિયાનેકાંત- અને પાયાની અપેક્ષાએ વસ્તુ અનિત્ય છે. શોતાનું તત: સ્થાદા અને સંતવા: નિયા- સન્મતિ તાર્કમાં સિદ્ધસેન દિવાકર મહારાજે नित्याद्यनेकधर्मशबलकवस्त्वभ्युपगम इति यावत् १ घुछ ४-जेण बिणा लोगस्स ववहारो હેમચંદ્રાચાર્યકૃત સિદ્ધહેમ શબ્દાનુશાસન સવા જ નિવવા તરફ મુવૌવા ગામો સૂત્ર બીજુ)
ડળ તવાયરસ છે જેના વિના આ સંસારને એક જ વસ્તુમાં અપેક્ષાથી નાના પ્રકારના વ્યવહાર જરા પણ ચાલી શકતા નથી તે ત્રણ વિરુદ્ધ ગણુતા નિત્યાનિત્યાદિ ધર્મોને સ્વીકાર ભુવનના શ્રેષ્ઠ ગુરુ અનેકાંતવાદને નમસ્કાર છે. કરે તેનું નામ સ્પાદુવાદુ. સ્વાદુવાદને પર્યાય- ડગલે ને પગલે આ અનેકાંતવાદ આપણને વાચી શબ્દ છે અનેકાંતવાદ.
જેઈને ચાલવાનું-બેસવાનું શિખવે છે.
ઝાકળનું બિન્દુ જ્યારે કમળની પાંદડી ઉપર બેઠું હોય છે ત્યારે મતની ઉપમા પામે છે, પણ એ જ બિન્દુ જ્યારે તપેલા તવા પર બેસે છે તે બળીને અલેપ થઈ જાય છે. આમ સંત અને સજજનના સંગથી માણસ પણ શ્રેષ્ઠ સ્થાન પામે છે, પણ દુર્જનના સંગથી તો એને વિનાશ જ થાય છે.
X
આનંદથી ડેલતા વૃક્ષને જોઈ મેં પૂછયું : “કેમ? આજે આટલી પ્રસન્નતાથી ડોલી રહ્યાં છે?”
વહી રહેલી પવનની લહેરમાં આનંદને કંપ અનુભવતાં વૃક્ષેએ જવાબ આપ્યઃ “કેમ ન ડેલીએ? સૂર્યને તાપ સહીને અમે પંખી અને પથિકને છાયા આપી; અમને મળેલાં ફળનું અમે માનવીને દાન દીધું; સહનશીલતા અને દાનને એ આનંદ
અમને મસ્ત બનાવે, પછી તૃપ્તિથી અમે કેમ ન ડેલીએ?' ડીસેમ્બર, ૧૯૭૭
For Private And Personal Use Only
