________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
જ્ઞાનાવરણીયાદિ કમેને
ભગવતીસૂત્રના છઠ્ઠા શતકમાં ત્રીજા
શાના આ પ્રશ્ન છે કેઃ—
હે ભગવન્ ! જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાત કર્યાં તે શું?
પુરૂષ કે નાપુરૂષ આંધે ?
સ્ત્રી કે નાસ્ત્રી ખાંધે ?
www.kobatirth.org
બાંધનારો કોણ ?
ઉર્દૂ
કે આઠ
આ
નપુંસક કે નેનપુંસક ખાંધે ? જવાબમાં ભગવંતે કહ્યું કે હે ગૌતમ ! સાતે કર્યાં પુરૂષ-સ્ત્રી અને નપુ ંસક નિયમા ખાંધે છે, અને નાપુરૂષ, ના, નાનપુંસક કદાચ ખાંધે છે, અને કદાચ નથી બાંધતા.
વર્ષાઋતુમાં ઘેાડાપુર આવેલી નદીઓના વહેણુ એ પ્રકારના જોવાય છે.
તેમાંથી એકનુ વહેણ એવું તાફાની હાય છે કે, જે જે ગામેના ભાગેાળથી પસાર થાય છે, તે તે ગામાના ઝાડાને, ભેખડાને તાડતું, ફેાડતું અને ઉખેડતું પસાર થાય છે.
જ્યારે બીજી નવી શાંત--ગભીર તથા કાઇને પણ હાનિ કર્યાં વિના ઉલટા પેાતાના પાણીથી સૌને પવિત્ર કરતી વહે છે.
એ જ પ્રમાણે જ્ઞાનમાત્રા અને તેના માલિક પણ એ પ્રકારના હાય છે, જે મિથ્યાજ્ઞાન તથા સમ્યજ્ઞાનથી એળખાય છે.
મિથ્યાજ્ઞાનધારી પુરૂષ પતિ, મહાપંડિત, વિજ્ઞાન, વક્તા, કવિ, લેખક તથા ગાયક પણ હોઈ શકે છે. પરંતુ તેમના જ્ઞાનમાં, સમજુતિમાં અને વિચારમાં મિથ્યાત્વ, સ્વાર્થ, વિષયરાગ અને કષાયાની બહુલતા હૈાવાથી, તેમનુ જ્ઞાન સ સાર-સમાજ-કુટુંબ અને પેાતાના વ્યક્તિત્વને પણ અધઃપતનના ગતમાં નાખનારૂ હાવાથી, પરિણામે હિંસા, જૂઠ, ચૌક, મૈથુન અને
૧૪૮ :
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખક : ૫. પૂર્ણાનંદવિજયજી (કુમાર શ્રમણ્) પરિગ્રહ આ પાંચ મહાપાપોને ભેટ આપનારૂ બને છે, તેથી સમાજને કે દેશને નુકૅશાન જ થાય છે.
જ્યારે ખી સમ્યક્ત્વધારી અનાસક્ત આત્મા સ્વયં સમતાશીલસંસારભીરુ, વિરૂદ્ધ તત્ત્વાના ત્યાગી, તથા પરમાર્થી હેાવાથી સંસારને અને છેવટે પેાતાને અહિંસા, સત્ય, અચૌર્ય, શીલ અને સાષરૂપી અમૂલ્ય પાંચ રત્નાની ભેટ આપીને સુખ-શાંતિ અને સમાધિને આપ નારા બને છે.
છે
ન કરતા રહે છે.
મિથ્યાત્વયુક્ત જ્ઞાન ગમે તેટલુ હોય પણ સંસારવ ક હાવાથી અજ્ઞાન તરીકે જ લેખાય અને તેવે અજ્ઞાની ભાત્મા વારંવાર જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્માંને ઉપ આ જ્ઞાનાવરણીય કમ ખ ઉપર ધિલા પાટા જેવું હેાવાથી જીવને પેાતાના આત્માનું આત્મીયતાનુ અને છેવટે પરમાત્મ તત્ત્વનુ યથાથ ભાન થવા દેતુ નથી. તેવી પરિસ્થિતિમાં આજે આપણે આખા સંસારને પ્રત્યક્ષ જોઈ રહ્યાં છીએ. જેમ કે ઃ—
(૧) સ ંસ્કૃત જેવી દેવભાષાના ધારાવાહી વક્તા પણ માંસાહારી અને શરાખપાયી છે, વેશ્યાગામી તથા પરસ્ત્રી લંપટ છે, જુગારી અને શિકારી છે.
(૨) વેદ અને વેદાંતની ઋચાએ (મંત્ર)નુ સ્પષ્ટ ઉચ્ચારણ કરનાર પણ મત્સ્યàાજી તથા શરાબપાન કરનારા છે.
(૩) અંગ્રેજી, ઉર્દૂ અને ફારસી ભાષાવિદા પણ રાજનીતિના પારગત બની સસારને સંઘ'ના ચક્રાવે ચઢાવી રહ્યાં છે.
(૪) પાલી, પ્રાકૃત અને અધ`માધિ ભાષા વિશારદો પણ પેાતાની વ્યક્તિગત કુટેવા કે સમાજઘાતક પ્રવૃત્તિઓને છેડી શકતા નથી.
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
