________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પરંતુ હિતાહિત ચિંતવવાથી ભાવાનાનુસાર ફળ મળે છે, પણ પરવસ્તુના ભોગપભોગતા સકલ્પ માત્ર કરવાથી તે પ્રાપ્ત થતુ નથી,
માનવીને શરીર-ધર-વસ્ત્ર આદિની શુદ્ધિ ગમે છે પણ આત્મશુદ્ધિ ગમતી નથી એ જ તેની અજ્ઞાનતા છે.
સ્નેહ કે લાગણી સિવાય દુઃખના અનુભવથી બીજાના દુ:ખથી દુ:ખી થઈ તે તેની સારસ ંભાળ લેવી તે ડહાપણ કહેવાય છે.
સુધારક બનવાની ઇચ્છા થવી તે સારી વાત છે, પણ શું સુધારવું છે તે પ્રથમ જાણી લઈને તેને અભ્યાસ કરી પોતે તે પ્રમાણે સુધર્યા પછી જ બીજાને સુધારવાના પ્રયાસ કરવા; નહિં તેા ડાહ્યા માણસામાં હ્રાંસીનું પાત્ર બનશે.
સાચી નિષ્ઠાથી લોકહિતનું કાર્ય કરશે તા કદાચ લાક બદલે નહિં આપે તે ચે કુદરત તો અવશ્ય બલાં આપશે જ; માટે ખલાની આશા રાખ્યા વગર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ લોકહિતમાં ઉદારતાથી જીવન વાપરવું. ચિરસ્થાયી સ્વાર્થી સધાતા હોય તો જ માનવ જીવનનો ઉપયાગ ફરવેશ પણ ક્ષણિક સ્વાર્થ માટે જીવનને વેડફી નાખશે નહિં.
જે કાંઈ પ્રવૃત્તિ કરેા તેમાં પરમાને પ્રધાનતા આપશો તેા જ કાંઈક સ્વાર્થ સાધી શકશો.
જો તમને મનગમતાં સાધન અને સ ંચાગ મળ્યા હૈાય તે। ભાન ભુલાવીને બીજાની અવગણના કરતા નહિ; કારણ કે આવતી કાલે જ તમતે અણગમતાં સાધન અને સંયોગ આવી મળનાર છે.
જો તમને બધાયને પ્રેમ જોઈતા ઢાય તે ગુણગ્રાહી બની બધાને ચાહતાં શીખો,
તમને ગમતુંઢાય કે અણગમતુ હાય, પણ કુદરતે જે કાંઇ આપ્યું હોય તેના સ્વીકાર કરશે તો આવતી કાલે કુદરત તમને મનગમતાની સગવડતા કરી આપશે.
જે પુરૂષ ઉપશાંત ગુણથી યુક્ત હોય જ ધર્મના નિભાવ કરી શકે છે. કેાધ, માન, માયા અને લાભ એ ચાર કષાયેા છે. એ કષાયેા વિવિધ પ્રકારના અવવાદોને પેદા કરે છે અને સહુના ઉદ્યમી ડાળી નાંખે છે. તે કષાયેાના ઉદ્ગમ-ઉભરાતે જ રાકી રાખવાથી વા તેને ઉભરે। આવી જતા પણ તેને નિષ્ફળ કરી નાંખવાથી જેમના કષાયે સ્ફુટપણે શમી જાય—શાંત થઈ જાય તેને અહીં ઉપશાંત કહેવામાં આવેલ છે. જ્યારે એ કષાયાના ઉભરા આવેલા હોય ત્યારે કરવામાં આવતા બધા ધકૃત્યો નિષ્ફળ નિવડે છે અને એમનાથી બીજી કોઈ આપણને કષ્ટ આપે એવુ માનવાનું નથી એમ શાસ્ત્રકારા કહે છે—ક્રાધને લીધે આપણા સ્વજનામાં વિરેધ જાગે છે, ક્રાંતિને નાશ થાય છે, ભારે ભયાનક સંકટો આવી પડે છે, અહંકાર સાનના ઘાતક છે અને ગુરૂનામાં પણ અપમાન કરાવે છે. માયા-કપટ વાણીને વક્ર કરાવે છે અને ડગલે અને પગલે વિધ્નજનક છે લાભ સ્વજનોના દ્રોહ કરાવે છે, મૂઢતા વધારે છે, અને સુમતિને રોકી રાખે છે. એ એક એક કષાય પણ ભારે કઠોરતા પેદા કરે છે. ક્લેશ ઉભો કરે છે અને સત્તિને ડાળી નાંખે છે તેા પછી જ્યારે એ ચારે કાયા જ્યાં ભેગા થઇને રહેતા હોય ત્યાં કેમ કરીને કુશળ રહી શકે ? માટે એ ચારે કષાયાનું ઉપશમ જ અશેષ કલ્યાણાનું મૂળ છે, અને માટે જ સત્પુરૂષો મેક્ષનુ સુખ મેળવવા માટે એ કષાયાના સમૂળગાં નાશ થઇ જાય એમ ઇચ્છે છે. આ સસારમાં અત્યાર સુધી જે જે ની તીવ્ર દુ:ખો થઈ ગયા છે. વમાનમાં થાય છે અને ભવિષ્યમાં થનારા છે, તે બધુ ય આ કષાયાનુ
જાણો.
For Private And Personal Use Only
[આત્માનંદ પ્રકાશ
