________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીની કુલિમાંના ગર્ભની અદલાબદલી દેવ પોતાના હાથથી ગર્ભને સ્પશી પશને અને કરવી. આ સાંભળી હરિસેગમેસિએ ઈશાન ખૂણામાં તે ગર્ભને પીડા ન થાય તેવી રીતે નિ દ્વારા જઈ “ક્રિય” સમુદ્રઘાત દ્વારા પોતાના શરીરમાં બહાર કાઢીને બીવન ગર્ભાશયમાં મૂકે છે. આ રહેલા આત્મપ્રદેશને દંડરૂપે બહાર કાઢયા તેમજ સંબંધમાં અભયદેવસૂરિએ વિશેષ કંઈ ન કહેતાં પોતાના શરીરને અત્યંત નિર્મળ બનાવવા પોતાના એટલું જ કહ્યું છે કે સામાન્ય રીતે નિદ્રારાજ શરીરગત ધૂળ પુદ્ગલેને બહાર કાઢી સૂક્ષ્મ અને ગર્ભ બહાર આવે છે. ઉત્તમ પુદ્ગલે ગ્રહણ કર્યા બીજી વાર એણે ‘વૈક્રિય મર્ભ સંદરણને અંગેનું એક ઉદાહરણ વેદિક સમુહુઘાત કર્યો અને ઉત્તર વૈક્રિય રૂ૫ (શરીર
માન્યતા અનુસાર નીચે મુજબ છે: બનાવ્યું. ત્યારબાદ એ સવર દેવાનંદ પાસે આવ્યો અને મહાવીર સ્વામીને જોતાંવેત એમને વસુદેવની પત્ની દેવકીના ગર્ભને વિશ્વાત્મા પ્રણામ કર્યા. પછી “અવસ્થાપિનીવડે દેવાદા અને યોગમાયા દ્વારા રોહિણીના ઉદરમાં અને રોહિણીના એના પરિવારને નિદ્રાધીન બનાવી એના ગર્ભમાંથી ગર્ભને દેવકીના ઉદરમાં મૂકાયો છે અશુભ પુલે દૂર કરી અને શુભ પુદ્ગલે લઈ આ ક્રિયા બેગમાયા શી રીતે કરે છે તેનું એણે મહાવીર સ્વામીની અનુજ્ઞા માંગી એમને વર્ણને કોઈ સ્થળે હોય તો તે તેમજ આધુનિક હાથમાં લીધા. પછી ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણી પાસે જઈ વૈદ્ય –ડાકટરોનું આ ક્રિયા પર શું કહેવું છે તેને અને તેના પરિવારને “અવસ્થાપિની દ્વારા તે જાણવું બાકી રહે છે. અહીં એ ઉમેરીશ ગર્ભના નિદ્રાધીન બનાવી અશુભ પુદ્ગલે દૂર કરી અને પરિવર્તનનો એક કિસ્સો જીવનવિજ્ઞાન (પૃ. ૪૩)માં શુભ પુલે પ્રક્ષિપ્ત કરી મહાવીર સ્વામીને નોંધાયો છે. . ત્રિશલાની કુતિમાં ગર્ભરૂપે પ્રસ્થાપિત કર્યો. આ કલ્યાણક અને આસનક પ–પ્રત્યેક તીર્થ કરના ઉપરાંત ત્રિશલાના ગર્ભને લઇને દેવાનંદાની કુતિમાં
જીવનમાંના નિમ્નલિખિત પાંચ પ્રસંગાતે “પાંચ એ ગર્ભને મૂકો. તેમ કરીએ દેવ સ્વસ્થાને ગયો.
કલ્યાણકે” તરીકે ઓળખાવાય છે. આ કાર્ય એણે શી રીતે કર્યું તે બાબત ૫૦ કમાં નથી પરંતુ એની માહિતી વિવાહપણુત્તિ (સ. ૫, (૧) ચ્યવન, (૨) જન્મ, (૩) દીક્ષા, (૪) ઉ. ૪)માંના નિમ્નલિખિત ચાર પ્રશ્નો અને એના કેવલજ્ઞાનની પ્રાપિત અને (૫) નિર્વાણ. લગતા ઉત્તરમાંથી મળે છે.
સામાન્ય રીતે આ પાંચે કલ્યાણકના સમયે શક્રનો દૂત હરિપ્લેગમેસિ નામનો સેનાપતિ શક્રનું આસન કંપે છે અને એ અવધિજ્ઞાન વડે સ્ત્રીના ગર્ભનું સંકરણ કરે છે ત્યારે (૧) યથાર્થ બીનાનો જાણકાર બને છે અને પ્રસંગે ચિત એક ગર્ભાશયમાંથી ગર્ભ લઈને બીજ ગર્ભાશયમાં કાર્ય કરે છે. મહાવીર સ્વામીને વન વખતે શકનું મૂકે છે કે (૨) એકના ગર્ભાશયમાંથી એ લઈ આસન કયાનું જણાતું નથી. જે એમજ હાય યોનિદ્વારા બીજના ઉદરમાં મૂકે છે. કે (૩) નિ તે તેનું કારણ શું ? અષ્ટાદ્દિકા ભત્સવ–કલ્યાણકને દ્વારા એકના ગર્ભને બહાર કાઢી અન્ય ગર્ભાશયમાં અંગે “નદીશ્વર’ દીપે જઈ શક્ર વગેરે ઇન્દ્રો મૂકે છે. કે (૪) નિદાર ગર્ભને ઉદરમાંથી કાઢીને અદ્વિકા મહેસવ કરે છે. જુઓ સુપાસનાચરિયું પાછા યોનિ દ્વારાજ બીજના ઉદરમાં મૂકે છે ? સ્વનિનું ફળ કહેવા શકનું આગમન—નાભિ
આ ચાર પ્રશ્નોના ઉત્તર એ અપાયો છે કે એ કુલકરની પત્ની મરુદેવીએ પોતાની કુક્ષિમાં અભ
૧૫૦
આત્માન પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
