________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મમાં અહિંસાનું-જીવદયાનું પ્રરૂપણ ન હોય તે ધર્મને છે તેમને પરલોકમાં “વૈશસ' નરકમાં પરમાધામીઓ ત્યાગ કરવો એમાં જ શ્રેય છે. સજજન-ઉત્તમ પુરુષ યાતના (પીડા કરવા)-પૂર્વક હણે છે.” જીવદયાના વિધાન કે પ્રરૂપ સિવાયના ધર્મને ધર્મ હવે કદાચ એમ માની લઈએ કે પશઓ યાને કહી શકે? જુઓ કહ્યું છે કે
માટે સર્જાયા છે તે રાજાઓને પશુઓનું માંસ ખાતાં - “જેટલું ફળ જીવદયાથી થાય છે, તેટલું સર્વ વેદો, કેમ કેઈ અટકાવતું નથી ? અર્થાત જ્યારે બ્રહ્માજીએ સવ યો અને સર્વ અભિષેકે આપી શકતા નથી.” યજ્ઞ માટે-યજ્ઞમાં વધ માટે પશુઓ સર્યા પછી બીજાથી - પ્રાણીવધ વિના વર્તમાન વેદોમાં યજ્ઞ થતો નથી, ખવાય જ કેમ? બીજું બ્રહ્માજીએ યજ્ઞને માટે પશુ માટે યજ્ઞ અહિંસક ન કહેવાય. દયા યજ્ઞ તે તે જ બનાવ્યા છે તે આ વાઘ અને સિંહથી દેવને તૃપ્ત કેમ કહેવાય જેમાં પ્રાણી વધનો નિષેધ હોય. વેદમાં દયા કરતા નથી? અર્થાત -યજ્ઞમાં કદીયે કોઈએ સાંભળ્યું છે કે નથી પછી તે કેમ માન્ય કરી શકાય ? કહ્યું છે કે સિંહ કે વાઘનું બલિદાન દેવાયું હોય ત્યાં તો કહેવાયું
જ્યાં જ્યાં જીવ છે ત્યાં ત્યાં શિવ છે, માટે શિવ અને છે કે-“વાઘ નૈન જ નૈર ૨ અને સિદ્ધ નૈવ ૨ છવમાં ભિન્નતા નથી, તેથી કોઈ પ્રાણીની હિંસા કરવી નૈવ ર” એટલે આ તે માત્ર રસનેંદ્રિયનાં લુપીઆએ નહિ. હિંસા કરનારા પુરુષો વેદથી, દાનથી, જ યાને નામે હિંસાનું વિધાન કરી વેદને અને લગ્નને તપથી અથવા યજ્ઞથી કોઈ પણ પ્રકારે સદગતિ કલકત જ કર્યો છે. પામતા નથી.”
સાચો યજ્ઞ તો અહિંસા, સંયમ અને તપને છે.
કહ્યું છે કે-અહિંસા પરમ ધર્મ: સમાન કેઈ મહાન વળી મીમાંસામાં કહ્યું છે કે “યજ્ઞ કરનારા ગાઢ થઈ નથી. અંધકારમાં ડૂબી મરે છે. હિંસાથી ધર્મ થતું નથી,
મહાભારતમાં પણ કહ્યું છે કે “ત્રિવેણીના સંગમથયો નથી અને થવાનો નથી.”
સ્થાન ઉપર સેનાનાં શીંગડાથી મઢેલી હજાર ગાયોનું આ સાંભળી પંડિતોને મોન થવું પડયું.
દાન આપે અને એક જીવને અભયદાન આપે તે અભયવળી એક વાર બચાવ કરતાં કહ્યું કે-“ મહારાજ,
દાનનું સુય વધે છે.” બ્રહ્માજીએ પશુઓ યાને માટે સર્યો છે. યજ્ઞમાં થતું હવે કોઈ એમ કહેવું કે યજ્ઞમાં હોમાયેલ વધ તેમના ઐશ્વર્ય માટે છે તેથી યજ્ઞમાં થતો વધ પશુની સદ્દગાત થાય છે તે અને જવાબ સાંભળે. અવધ છે. ઔષધિઓ, પશઓ, વૃક્ષો, તિર્યો અને એક વાર યા મટે આણલે બકરો બહુ જ પક્ષીઓ જેમનું યજ્ઞમાં મૃત્યુ થાય છે તે ઉત્કર્ષ પામે છે એ મેં કરી રડતું હતું. આ જોઈ ધારીના ભાજછે. માટે રાજન! વેદવિહિત હિંસા-યજ્ઞહિંસા એ રાજે પોતાના પંડિત ધનપાલને પૂછ્યું આ બકરા ! હિંસા નથી.”
કહે છે? ત્યારે ધનપાલ પંડિત બોલ્યાઆને સચોટ જવાબ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યજીએ આપે.
- હું સ્વર્ગ ફળને ઉપભોગ કરવા નથી ઈચ્છત; તેમ કંદપુરાણના ૫૮૫ માં અધ્યાયમાં કહ્યું છે કે મેં એવી તમારી પાસે પ્રાર્થના પણ નથી કરી. હું તો બન યમ' ઈત્યાદિ પશુ વધ કરાવનારી કારિકા
તણું ભક્ષણ કરી નિરતર સંતુષ્ટ રહું છું, માટે છે જ્ઞાતા જનેને (વિદ્વાનોને ) પ્રમાણુ નથી, તે કારિકા
ઉત્તમ પુરુષ, મારો વધ કરવો એ તમને ઉચિત નથી, સત્યરુષોને ભ્રમમાં નાખનારી છે.
વળી જો યજ્ઞમાં હોમેલા પ્રાણીઓ અવશ્ય સ્વર્ગે જ વળી કહ્યું છે કે “ વૃક્ષેને છેદી, પશુઓને હણી, જાય છે તે તમે તમારા માતા, પિતા, પુત્ર અને અધિરને કાદવ કરી અગ્નિમાં તેલ, ઘી વગેરે હામી બાંધવોને હેમ યજ્ઞમાં કેમ નથી કરતા? સ્વર્ગની અભિલાષા રાખવી તે આશ્ચર્યજનક છે.”
( કારણ કે અહી એ જલ્દી સ્વર્ગે જશે.)” વળી ભાગવત પુરાણના ૨૭મા અધ્યાયમાં શકે આ જવાબ સાંભળી બ્રાહ્મણ પંડિતાને ચૂપ જ કહ્યું છે કે “જે વૈદિકે દંભથી યજ્ઞમાં પશુઓને હણે થઈ જવું પડયું.
સંચિત આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
