________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પર્વાધિરાજ પર્યુષણમા- આત્મા અનુભવે આનંદ...
અને પામે પ્રકાશ!!!
લે. ડે. ભાઈલાલ એમ બાવીશી. M. B. B. S.-પાલીતાણા, લાંબી મુસાફરી કરતાં, થાળે પાડ્યો મુસાફર, પર્વના આઠે દિન, પ્રાત:કાળે વહેલા ઉઠી નવવિશાળ વડલાની છાંયડીમાં વિશ્રામસ્થાન મળતાં, છૂટ- કાર-મંત્રનું સ્મરણ કરી, જિન-દર્શન, ગુરૂવંદન કારાને દમ ખેંચી હરખાય, અને આરામ કરી પછી ન્હાઈ-ધઈ પૂજા-પાઠ કરી વ્યાખ્યાનાદિ શ્રવણ તાઝગી મેળવે. વર્ષભર સંસારની ગડમથલ અને કરે છે અને આગમના શાસ્ત્રોપદેશથી આત્માને રસગુંગળામથી કંટાળેલા જીવ પર્વાધિરાજ પર્યુષણ તરબોળ કરે છે. સમય મળતાં શુદ્ધ સાત્વિક સામાપર્વને શુભ આગમન, વ્યવહાર અને વ્યવસાયની થિક કરી સમભાવ અને સમ્યક્ત્વ સાધે છે. દિવસ મુંઝવણમાંથી છૂટી, ધાર્મિક ક્રિયા અને આધ્યાત્મિક, દરમ્યાન પરોપકાર અને પ્રેમની પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા સાભાવનાની સુંદર તક સાંપડતા, શાન્તિ અને સંતોષ ધર્મિક ભાઈઓ પ્રત્યે મૈત્રિ અને વાત્સલ્ય દાખવી અનુભવે.
જગતને જીવો સાથે તાદામ્ય કેળવે છે. પર્યુષણ એટલે દૈહિકદમન અને આત્મિક ઉક દિવસની પૂર્ણાહુતિ પહેલાં, દેવ-ગુરૂધર્મને માટેનું રૂડું પર્વ ! વર્ષ દરમ્યાન શારીરિક સુખ અને હૃદયમાં સ્થાપી, સતત સ્મરણ કરતે, પાપનો ક્ષય સૌંદર્ય માટે કંઈક કાળા-ધોળાં કરીએ, કંઈક કર્મ અને પુણ્યનો સંચય કરવા પ્રતિક્રમણાદિ ક્રિયા કરે છે બંધન કરીએ, કંઈક પાપ-પ્રવૃત્તિ આચરીએ .આ અને જગતના જીવોને ખમાવે છે, પાપાદિથી પાછો બધું પર્યુષણના પવિત્ર વાતાવરમાં સુધારી આધ્યા કરે છે, અને શુદ્ધિના નિર્મળ છવમાં સ્નાન કરે છે, ત્મિક ઉન્નતિ સધાય. શરીર સંચેલે મેલ જોવાની પવિત્ર બને છે આમ પર્વના આઠે દિન, નિયમિત અને આત્માને નિર્મળ કરવાની ઘડી પયુંષણમાં અને સ્વૈચ્છિક દિનચર્ચા કરી, દેહને અને આત્માને સાંપડે છે. વર્ષભર ભૌતિક સુખોના ક્ષણિક આનંદ શુદ્ધિ દ્વારા સંયમી બનાવતે અનેરો આનંદ અનુમાટે દેવ આત્માને કર્મના બંધનમાં જકડે છે જ્યારે ભવે છે. પર્વ દરમ્યાન આત્મા તપશ્વર્યાદિ કરતાં, અજર-અમર
વળી મહાવીર જન્મ દિને, પ્રભુ મહાવીરના મહાન સુખ અપાવ્યા મુક્તને માર્ગે દોરે છે.
જીવન અને ચરિત્રની ઝાંખી કરી, અહિંસા, સંયમ, પર્યુષણની પ્રતિજ્ઞા કરતો જીવ એના આગમને તપ, સત્ય અને નિર્ચથતાના પાઠે જીવનમાં ઉતારતો અને આનંદ અનુભવતો નાચી ઉઠે છે. કોઈ ભાવિ ધન્ય બને છે. કલ્પસૂત્રાદિ શાસ્ત્ર-સૂત્રો સૂણીમાંગલ્ય અને મહાભ્ય અને એના પેટાળમાં દેખાય સાંભળી, સંસારનું દુઃખ અને આત્માનું સ્વરૂપ અંતછે. એટલે અઠ્ઠાઈધર બેસતાં, ધર્મકાર્ય અને આત્મ- રથી પારખી, સાચા પંથે વળવાનો નિર્ધાર ધારે છે. ભાવના મંગળાચરણ કરે છે. શરીરને શુદ્ધ કરી. શભા સંવત્સરીના પવત્ર દિને, ક્ષમા અને મૈત્રિના મહાન માટે નહિ પણ શિષ્ટાચાર માટે સુંદર છતાં સાદા કપડાં સિદ્ધાતો અંતરમાં ઉતારી, રાગ-દેવ રહિત અને પહેરી, દેવ-દાન, ગુરૂ-વંદન, ધર્મકરણી આદિ કષાય વિહીન વૈરાગ્ય મય જીવનના બોધપાઠ પામી આચરતાં પર્વનું સ્વાગત કરે છે. ઉપવાસ-તપશ્ચર્યાદિ આધ્યાત્મિક આનંદ અનુભવે છે. ક્રિયાકાંડમાં રત રહી, પ્રસન્નતા અનુભવે છે. આમ પર્વ-પ્રેરિત પ્રેરણા પૂર્ણ આત્મસુખ શરીપર્વાધિરાજ પર્યુષણમાં
૨૧૫
For Private And Personal Use Only
