________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જે મનુષ્ય મિત્રતાની કિંમત સમજે છે તેણે પોતાના મિત્રાની સાથે પૈસા સંબંધી વ્યવહાર કરવામાં સંભાળ રાખવી જોઇએ, અને મિત્રા પાસેથી પૈસા ઉછીના લેવામાં પશુ ખાસ સાવધ રહેવુ જોઇએ. મનુષ્ય સ્વ. ભાવનું એક ખાસ લક્ષણુ છે કે કેટલાક લોકો આપણા માટે સં કાર્ય કરવા તત્પર હોય છે અને આપણે તેની પાસે પૈસા સિવાય બીજા કોઇ પણ અનુગ્રહની માગણી કરી શકીએ છીએ, છતાં આપણે અથવા વિશ્વાસ ગુમાવતા નથી, પૈસાની માગણી કર્યો
મિત્રતા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્ય મિત્રતાનું સ્વરૂપ
અનુ
વિ. મૂ, શાહુ
( ગતાંક પૃષ્ઠ ૪૯ થી શરૂ )
બંનેના સંબંધમાં કંઇક સ્ખલના અદૃશ્ય રીતે પણ પરિણમી હશે જ.
આજકાલ એક નિવન જાતની મિત્રતાના પ્રચાર વધતા જાય છે તે વેપાર સબંધી મિત્રતા છે. આ પ્રકારની મિત્રતાના અર્થ આર્થિક લાભ સિવાય ખીજે કંઇ
થતા નથી. આ મિત્રતા જોખમ ભરેલી છે. તે બન્નેને સ્વાર્થ સાધવાના હેતુથી બંધાય છે. દેખીતી રીતે આ મિત્રતા એટલી બધી ગાઢ લાગે છે કે સત્ય અને
પછી ઘણા લેાકાને શેય કરવા પડે છે, કેમકે માગણો અસત્ય મિત્રા વચ્ચે તફાવત પારખવાનું કામ મુશ્કેલ
થઇ પડે છે.
પ્રમાણે તેઓને પૈસા આપવામાં આવે છે તે પશુ તે આપ્યા પછી હૃદયભાવ હમેશાં એક જ પ્રકારના રહેતા નથી. કેટલાક લોકોની એવી પ્રકૃતિ હોય છે કે તે પેાતાના મિત્રાને પૈસા ઊછીના આપે છે, પરંતુ પાછળથી તેને માટે અમુક પ્રકારની તિરસ્કારની લાગણી પેદા થાય છે. ખરું કહીએ તે મિત્રા વચ્ચે આ પ્રમાણે બનવું જોઈએ નહિ, પરંતુ આમ બનતું આપણે વ્યવહારમાં જોઇએ છીએ. વળી કેટલાક લોકો એવા હોય છે કે તે પૈસા સબંધી ઐહિક સહાયની માગણીને ક્ષતવ્ય ગણી શક્તા નથી. ગમે તેમ પણ આ ઘટના સત્ય મિત્રતાના સ્વરૂપથી વિરુદ્ધ છે. કદાચ તમે એમહેશા કે ખરેખરી મિત્રાચારી હોય ત્યાં આ વાત સંભવે જ નહિ, પરંતુ આપણામાંના ઘણાખરાને આ બાબતમાં કડવા અનુભવ થયા હોવા જોઇએ. અને એમ હોય તે ઉપરોક્ત વિધાન કરવામાં કશે વાંધો નથા. આપણે માગેલ મદદ અથવા પૈસા કદાચ ખાપણા મિત્રએ આપણને આપ્યા હશે તો પણ
એક માણુસમાં સાચી મિત્રતા કરવાની શક્તિના સંપૂણ અભાવ છે, છતાં પોતાને સ્વાર્થ સાધવા માટે લોકોની સાથે તે એવા સંબંધ રાખે છે કે દરેક માણસ તેને ખરો મિત્ર હોય એમ જેનારને લાગે છે, તેને પહેલી જ વાર મળનાર કોઇ અપરિચિત મનુષ્ય પણ એમ ધારી લે છે કે પાતાને એક ખરેખરો મિત્ર મળ્યો છે, પરંતુ પેલા માથુસ પેાતાના મિત્રને તુર્કશાન કરવાથી પાતાના સ્વાર્થ સધાતા હોય તો પ્રસંગ મળે કે તરત જ લેશ પણ સંકોચ કે વિલંબ વગર તેનું અહિત કરવા તત્પર બને છે. આ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે કે જે માણુઞ સ્વાદષ્ટિથી દરેક વસ્તુને જુએ છે તેને કાષ્ઠની સાથે સાચી મિત્રતા સ’ભવી શકે નહિ. જગતમાં એવા અનેક માણસો દૃષ્ટિએ પડે છે કે જે મિત્રતાને વેપારનુ સાધન બનાવે છે. તેમાં વિલક્ષણ પ્રકારનું આ બળ રહેલું છે, જે વડે ખીજા લોકા તે તરફ તુરત જ આકર્ષાય છે. આ દરમિયાન
For Private And Personal Use Only
