________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
દાળ-રાગ જંગલો, તાલ દાદર, અંગ્રેજી બજેકી ચાલ–એ દેશી આનંદકંદ પૂજતા જિનંદ ચંદ હું; માતી જ્યોતિ લાલ હર હંસ અંક ક્યું; કુંડલ સુધાર કરણ મુ કુ ટ ધા ૨ તું-આનંદ (૧) સુ ૨ ચંદ્ર કુંડલે શે ભિ ત ક ન કર અંગદ કંઠે કઠલો મુણિંદ તા ર તું-આનંદ (૨) ભાલ તિલક યંગ રંગ અંગે ચંગ ક્યું; ચમક દમક નંદની કંદર્પ જીત - આનંદ (૩)
વ્યવહાર ભાષ્ય ભાળી જિનંદ બિંબ યુઃ કરે શૃંગાર ફાર કર્મ જા ૨ જા ર તું–આનંદ (૪) વૃદ્ધિ ભાવ આતમા ઉ મં ગ કર તું;
નિમિત્ત શુદ્ધ ભાવકા પિ યા ૨ કા રે તું-આનંદ (૫) ભવિક પૂજાનો રસિક આત્મા કહે છે કે-હું આનંદના મૂળ સમાન અને સામાન્ય કેવળીમાં ચંદ્ર સમાન એવા તીર્થંકર દેવની અલંકાર પૂજા કરું છું. કેવા પ્રકારના અલંકારો પૂજામાં તૈયાર કરે છે, તેના નામ આ પ્રમાણે-પ્રકાશમાન સાચા મોતી, લાલ રંગના હીરા, હંસ અને એક જાતિના રત્નો કુંડલોને તથા મુકુટને જડાવી સુશોભિત બનાવી પ્રભુની અલંકાર પૂજા કરું છું. ઉપમાદર્શક ભાવ બતાવે છે કે જાણે પ્રભુના બે કાન સૂર્ય અને ચંદ્રરૂપ કુંડલથી શોભતા હોય એવો ભાસ ઉત્પન્ન કરે છે. હાથમાં બાજુબંધ અને કંઠમાં સારા કંઠાલંકાર પૂજા કરનારાઓ પ્રભુના અંગમાં ધારણ કરે છે. અને પ્રભુ પ્રત્યે કહે છે કે-હે મુનિમાં ઇન્દ્રરૂપ જિનેશ્વર પ્રભુ, આપ અમને તારો એવી માંગણી કરે છે. વળી કપાળમાં તિલક જેમ આકાશમાં પક્ષી શેભે તેવી રીતે શોભે છે. ચમકદમક નંદની આભરણ વિશેષ વસ્તુઓ પૂજામાં ધારણ કરે છે. હે પ્રભુ, આપે તે કામદેવને જીતી લીધું છે. કંદર્પોજિત’ એવું બિરુદ ધારણ કર્યું છે. વ્યવહારભાષ્ય નામના સૂત્રમાં કહ્યું છે કે-પૂજકો જિનબિંબ ઉપર આવા અલકારરૂપ શુંગાર ધારણ કરી-કરાવી પ્રભુને જુહારે છે એટલે યાત્રા કરે છે, ભેટે છે, દર્શન કરે છે વિગેરે વિગેરે.. હે પ્રભુ, આપ ભાવવૃદ્ધિરૂપ આત્માને બનાવવામાં અમને ઉમંગ આપનારા છો. શુદ્ધ ભાવના નિમિત્તકાર બની આપ અમને પ્રભુની પૂજામાં પાર ઉત્પન્ન કરાવો છે. પ્રભુનું રહસ્ય એ છે કેનિમિત્તવાસી આત્મા” હોવાથી પ્રભુની અલંકાર પૂજા કરી, પ્રભુ પ્રત્યે રાગ અને ભકિતરાગ ઉત્પન્ન કરે છે. તેમાં પ્રભુની મૂર્તિ આલંબનરૂપ છે. પછી સંસારના પદ્ગલિક ઘરેણું ઉપરથી રાગ ઉતારી દઈ જ્ઞાન ચારિત્રરૂપ ભાવ ઘરેણાંને આભા ધારણ કરે છે. ત્યારબાદ વચન અનુષ્ઠાન અને અસંગ અનુછાનમાં પ્રગતિ કરે છે. જયાં સુધી ભાવ અલંકાર પ્રાપ્ત થયા ન હોય, નિરાલંબન અવસ્થા પ્રાપ્ત થઈ ન હોય, ગૃહસ્થ જીવન હોય ત્યાં સુધી તે જિનબિંબને જિનેશ્વર પ્રભુ તુલ્ય માની પૌદ્ગલિક સુવર્ણ અલંકારથી પુજા કરવી તે પ્રાથમિક અવસ્થામાં “આ દ્રવ્ય આભરણ પૂજા' સાધકરૂપ બને છે. અને પરંપરાએ મેક્ષસ્થાન પમાડે છે. એવી રીતે દ્રવ્ય અને ભાવથી આભરણ પૂજા શ્રાવકે કરે છે અને એકલી ભાવ પંજા સાધુઓ કરે છે.
For Private And Personal Use Only
