________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જીવનસૌન્દર્ય
અનુ-વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ,
“There is no beautifier of complexion or form or
behaviour like the wish to scatter joy around us." Solbert (આપણી આસપાસ સર્વત્ર આનંદ ફેલાવવાની ઇચ્છા સમાન આકૃતિને,
શરીરને અથવા વર્તનને સુંદર કરનાર એક પણ વસ્તુ નથી.) જ્યારે વિદેશીઓએ પ્રીસદેશ પર હમલે કર્યો, મજજાતંતુ અને નાયુના પોષણ માટે જરૂરી ચીજો તેના મંદિરો અને કારીગરીવાળા સુંદર કામને આપવામાં આવતી નથી ત્યારે તેઓના વિકાસમાં નાશ કર્યો તે વખતે પણ જે સૌદર્ય ત્યાં પ્રસરી રહ્યું તેટલા પૂરતી ખામી રહે છે. યોગ્ય ખોરાકની ખામીને તેનાથી લેકેનું ઝનૂન સહેજ નરમ પડયું હતું. સત્ય લઈને તેઓ નબળાં અને શક્તિહીન બને છે. દાખલા છે કે તે લોકોએ તેના સુંદર અને મનોહર પુતળ તરીકે જે બાળકને તેના ખોરાકમાં પૂરતું એને છિન્નભિન્ન કરી નાખ્યા, પરંતુ સાંદર્યને ફેફેટ મળતું નથી તે તેના હાડકાંનું બંધારણ આત્મા જીવંત જ રહ્યો અને તેનાથી દૂર હદયમાં મજબૂત થઈ શકતું નથી; જેને પરિણામે તેના નવું જ ચિતન્ય જાગૃત થયું. ગ્રીસદેશની કળાના આ શરીરનો બાંધે નબળા બને છે અને શરીરના સાંધા દેખાતા મૃત્યુમાંથી રોમન કળાનો જન્મ થયે. રોમન- ઢીલા થઈ જાય છે. જે મગજ અને મજજાતંતુના લેકાએ શ્રીસદેશ પર વિજય મેળવ્યો અને તેની પિષક ફેફેટીક ત ઓછા પ્રમાણમાં હોય છે તે કળાકારીગરીના ખજાના રોમમાં લઈ ગયા તે પહેલાં તેથી આખા શરીરના બંધારણ પર અસર થાય છે. ઈટાલીમાં કળાનું અસ્તિત્વ જ નહતું.
મગજ અને મજજાતંતુઓ અપૂર્ણ, અશક્ત અને
5 અવિકસિત રહે છે. જેવી રીતે શરીર મજબૂત, ઘણા સૈકા પૂર્વે કોઈએ મહાન તત્વજ્ઞ પ્લેટને પૂછ્યું હતું કે “ઉત્તમ કેળવણી કયી કહી શકાય ?
તે વી મા કઈ છે સુંદર અને નીરોગી બનાવવાને બાળકને ભિન્ન ભિન્ન પ્લેટોએ પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે “જે કેળવણીથી પ્રકારના શારીરિક ખોરાક આપવાની જરૂર છે તેવી આત્મા અને શરીર વેગ્યતાના પ્રમાણમાં
એ જ રીતે મનને યોગ્ય પોષણ આપી સબળ, નીરોગી સુંદર બને તે જ કેળવણી ઉત્તમ છે. મનુષ્યના અને ચપળ બનાવવાને માનસિક ખોરાકના વૈવિધ્યની યોગ્ય વિકાસ માટે માનસિક તેમજ શારીરિક ભિન્ન પ્રત્યેક માણસને આવશ્યકતા છે. ભિન્ન પ્રકારના ખોરાકની જરૂર છે. આ ખોરાકમાં પૈસા પ્રાપ્ત કરવાના આપણા દેશનાં આશ્ચર્ય જે વસ્તુની જેટલી ઊણપ રહે તેના પ્રમાણમાં તેનું કારક સાધન એ આપણા લોકેની ભવૃત્તિને એટલી જીવન નબળું બને છે. અરધા ખેરાકથી માણસ બધી ઉત્તેજિત કરી મૂકી છે કે ઉચ્ચતર શક્તિઓને પૂણતા મેળવે એ વાત અશકય છે. એકલાં શરીરને ભેગે આપણી ભૌતિક શક્તિઓને અતિ વિકાસ પિષી આત્માને સુધાતુર રાખવાથી માણસ સમતલ થઈ જશે એવો ભય રહે છે. શારીરિક અને માનપણું જાળવી રાખે આ આશા વ્યર્થ છે, તે જ પ્રમાણે સિક બળને જ માત્ર ખીલવવું એ બસ નથી, જે શરીરને સુધાતુર રાખી એકલા આત્માને પિષવાથી કુદરત અને કળાના સૌદર્યને પારખવાની શક્તિને શારીરિક તેમજ આધ્યાત્મિક ક્ષેત્રમાં માણસ સમર્થ પિષણ આપવામાં ન આવે તે આપણું જીવન પુષ્પ બને એ આશા પણ કેટલેક અંશે નિરર્થક છે. અને પક્ષી વગરના, મધુર સુગંધ અને સ્વર વગરના - જ્યારે બાળકને જુદા જુદા પ્રકારને પૂરતો પ્રદેશ જેવું શુષ્ક થઈ જાય તેમાં કાંઈ આશ્ચર્ય નથી. યોગ્ય રાક મળતું નથી, જયારે તેઓને મગજ, ધારે કે શરીર સબળ હોય તે પણ જે સૌદર્યથી
:૧૨૪ ]e.
For Private And Personal Use Only
