________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મ-કોશલ્ય
בהבהבהבהב
UR
USUELELEYS
תכתבתכתבתב
(લેખક–સ્વ. માકિતક)
een ziel alg --Best out of little. નજીવી બાબતમાંથી લાભ તારવે-એ મુશ્કેલ છતાં હિતકારક છે. આ ઘણી અગત્યની બાબત છે. ઘણી વખત આપણે નાનામાં નાનો લાભ લઈને સંતોષ પકડીએ છીએ. તેમ ન થવું જોઈએ, પણ નાની વાત ગણવી કેને ? તે બાબતમાં મતભેદ થ સંભવિત છે. આપણે ઘણી વખત બાબતને, વસ્તુઓને કે કાર્યને અગત્ય આપીએ છીએ, પણ વસ્તુતઃ ત્યાં જ ભૂલ
આપણા કામને કે બાબતને ઘણુ વખત અગત્યની ગણીએ છીએ છીએ, અને બીજાનાં કાર્યને અથવા બાબતને એટલી અગત્ય આપતા નથી; એ ખોટી વાત છે. એ પ્રસંગે માણસની કિંમત થાય છે, એટલે માણસે કઈ પણ કાર્યને નજીવું ગણવું ન જોઈએ. અક્કલવાન માણસ હોય તે નજીવી દેખાતી બાબતમાંથી પણ લાભ મેળવી શકે એટલે અક્કલની કિંમત બાબત ઉપર કે કાર્ય ૫ર નથી થતી. તેમાંથી લાભ કેમ અને કેટલે મેળવે તેનું મૂલ્ય થઈ જાય છે. જ્યારે અક્કલવાન માણસ લાભ મેળવી શકે છે ત્યારે ધર્મીષ્ટ માણસ તે ઘણો લાભ મેળવી શકે છે. એટલે વસ્તુતઃ એની નજરે કઈ બાબત કે કાર્ય નજીવું હેય જ નહિ,
નજીવા દેખાતા કાર્યમાંથી લાભ તારવવો એ અકકલને અને આવડતને નમૂને પૂરો પાડે છે. તેટલા માટે નજીવા દેખાતા કાર્યમાંથી લાભ તારવે એ આવડતનું કામ છે અને અક્કલનું કામ છે. ' નછવામાંથી શું લાભ મેળવી શકાય ? એ સવાલ જરા અટપટો હાઈ ખુલાસો માંગે એ જરૂરી છે એટલે નજીવોને નજીવું કાર્ય કે ક્રિયા માનવી નહિ. અને પોતાની ગરીબાઈ હોય તો તેથી ગભરાવું નહિ. માણસને પ્રથમ ફરજ પિતાની જાત તરફ છે. કેટલાક તેમાં પાછા પડે અને નિઃસ્વાર્થ વૃત્તિએ મોટા કામ કરે છે. એમાં એનું ડહાપણુ જ કામ આવે છે. એમાં આંતરવૃત્તિ જ જોવાનો છે અને કોઈ કાર્ય ને નજીવું ગણવું નહિ. એમાં જ આનંદ રહેલું છે. અને કાર્ય કે બાબતને સાચો ન્યાય થાય છે.
ધમષ્ટનું એટલા માટે એ લક્ષણ બતાવવામાં આવ્યું છે કે નજીવામાં નજીવી લાગે તેમાંથી પણ લાભ જ મેળવે અને બીજાને લાભ કરે અને આવી વૃત્તિ તે ખાસ કેળવવી જોઈએ એમ આપણને લાગ્યા વગર રહે તેમ નથી અને કોઈ બાબત તે નજીવી છે અથવા કોઈ કાર્ય નજીવું છે, એમ સુજ્ઞ માણસે ધારવું જ નહિ. અને બને તેટલે દરેક ક્રિયાને લાભ મેળવવા એ સાદું સૂત્ર છે, છતાં શાસ્ત્રકારના વચને રહસ્યમય છે અને વિચારમાં નાંખી દે એવી એ પવિત્ર ક્રિયા છે એમાંથી લાભ તારવતાં આવ તે જ એની કિંમત છે. અને સુજ્ઞ ધર્મીષ્ટ માણસ હોય એને એ આવડત હોય છે. સુજ્ઞ પ્રાણી તેટલા માટે બાહ્ય લાભ કરતાં કર્તવ્ય તરફ નજર રાખે.
It is hard to make the best of a little but it pays to do so.
Thoughts of the Great.
[ ૧૭૩ ]e
For Private And Personal Use Only
