________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કલ્યાણનાં સૂત્રો (૧) “સર્પ ઝેરી છે, માટે એ ભયંકર છે; એથી ચેતતા રહેજે'—એમ કહેનારને, એટલું કહેજે કે, સાથે આટલું ઉમેરો જા. માણસ, માનવતા ભૂલે તે એ મીઠે તેવા છતાં વધુ ભયંકર છે, ઝેરી સપ તે અજ્ઞાનતાથી કરડે છે, પણ માનવતાવિહેણે મીઠે માણસ તે જાણીબૂઝીને કરડે છે. માત્ર કરડવાના પ્રકારમાં જ ફેર છે, પરિણામ તે બનેનું સરખું જ છે.
(૨) જ્યાં પ્રકાશ છે ત્યાં અન્ધકારને સ્થાન નથી ને જ્યાં અધિકાર છે ત્યાં પ્રકાશ ન સંભવે તેમ જ્યાં જ્ઞાન છે ત્યાં વાસનાને સ્થાન નથી ને જ્યાં વાસના છે ત્યાં જ્ઞાન ન સંભવે !
(૩) તરતાં શીખીને જ તારવા જજો નહિતર તમેય ડૂબશે ને સામાને પણ ડૂબાડશે તેમ પિતાની જાતને સુધારીને જ બીજાને સુધારવા જજે, નહિતર તમેય બગડશે ને બીજાને બગાડશે.
(૪) લેકમાનસ એવા પ્રકારનું છે કે, એ પારકા દોષે ગયા કરે પણ પિતાને તે એક પણ દોષ યાદ ન કરે; પણ આપણે આપણું માનસ એવું કેળવવું જોઈએ કે જેથી આપણને આવા પ્રકારની વિચારણુ આવેઃ “મારા આ દેશે બતાવનાર, આ મારે ઉપકારી છે. એણે મારા દેશે ન બતાવ્યા હેત તો હું કેમ સુધરત? લેકમાનસ કદાચ આપણે ન સુધારી શકીએ પણ આપણે આપણું માનસ તે સુધારી શકીએ ને !
(૫) કોપના અગ્નિને શાંત કરવા સમતાને ઉપયોગ કરે. માનના પર્વતને ભેદવા નમ્રતાને સહારે લે. માયાની ઝાડીને કાપવા સરળતાનું સાધન વાપરે. લેભને ખાડો પૂરવા સતેલની સલાહ લે.
(૬) તમે જ્યારે દુઃખમાં સપડાઓ ત્યારે આટલે વિચાર કરજેઃ “એ મને માર્ગદર્શન કરાવવા કેમ નહિ આવ્યું હોય?” કારણ કે જીવનદ્રષ્ટાઓ કહે છે કે ઠેકારો પણ કો'કવેળા માર્ગદર્શક હોય છે ! દુઃખ એ સમયે તમને માત્ર આટલી જ નમ્ર શિખામણ આપશેઃ ભાઇ ! આ દુઃખ એટલે તે કરેલાં કામને જ પડઘો છે !
() આજના લેક માનસમાં એક ઉમ્ર ભાવના પ્રવર્તે છેકઈ પણ કાર્યનું ફળ શીદ્ય મળવું જોઈએ. આ ઉગ્ર ભાવનાને લીધે માણસની નજર ફળ તરફ જાય છે, પણ કાર્યની નક્કરતા વિસરાઈ જાય છે, પરિણામે નક્કર કાર્ય પણ બનતું નથી ને ચિરંજીવ ફળ પણ મળતું નથી.
(૮) એ દિવસ તું કેમ ભૂલી ગયો ? જ્યારે તારું શરીર રોગથી ઘેરાઈ ગયું હતું ને પલંગમાં પા-પડધા તું આ રીતે ગણગણતો હતે હે ભગવાન! મને બયાવ. હું સાજો થઈશ એટલે તારું ધ્યાન ધરીશ, પરોપકાર કરીશ, ધર્મની આરાધના કરીશ, સદાચાર ને વિચારમાં જિંદગી વ્યતીત કરીશ અને આજે તું સાજો થયો એટલે એ પ્રાર્થનાને સાવ વિસરી ગયો? ભલા માનવ ! આના જેવું બેવચનીપણું બીજું કયું હોઈ શકે? પણ યાદ રાખજે, આ બેવચનપણથી કુદરતની ક્રુર મશ્કરી કરનારને, કુદરત પણ દૂર રીતે જ શિક્ષા ફટકારે છે.
(૯) કમ બે પ્રકારના હોય છે. અધમ ને ઉત્તમ ફળની ઈચ્છાથી કરેલું કર્મ અધમ ગણાય અને ફળની આકાંક્ષા-ઇચ્છા રાખ્યા વિના, કર્તવ્યબુદ્ધિથી, કરેલું કર્મ ઉત્તમ ગણાય.
મુનિરાજશ્રી ચંદ્રપ્રભસાગરજી મહારાજ,
For Private And Personal Use Only
