________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
७६
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ
silver spoon ' જેવું અર્થાત લાલનપાલનમાં સર્વ પ્રકારની અનુકૂળતા, પાણી માંગતાં દૂધ મળે તેવું માનવજીવનમાં ઉત્કૃષ્ટ સુખની ઝાંખી ! આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિરૂપ ત્રિપ્રકારની જે આપદા આ મનુષ્ય લાકમાં ષ્ટિગોચર થાય છે એમાંની એકના પણ અનુભવ કર્યા
જીવન જીવતા જોનાર જનતાને એના અંતરના મંથના નજરે ન ચઢે, એના અર્થ એ ન કરાય કે એને આ જીવન સંબંધી, આત્માના અંતિમ હેતુ સ ંબ ંધી કે માનવભવ સાČક કરવા સંબંધી વિચાર જ નહીં ઉદ્ભવતા હાય ! પૂર્વ અભ્યાસના ખળે એ આંદોલના સાગરના મેાતી માફ્ક વિના ભવદત્તના જીવ, સાગરદત્તનું હુલામણુઊછળે છે અને વિલય પામે છે. ફક્ત એના દર્શન અમુક ચેાગ સાંપડ્યા વિના થઈ શકતા નથી. આવા કથાનકાના વાંચનદ્વારા મેધ એક જ તારવવાના છે કે પ્રત્યેક આત્માએ, આત્મકલ્યાણના રાહના અભ્યાસ ચાલુ રાખવેા અને એમાં પ્રગતિ કરવાની તમન્નાને જરા પણ ઢીલી પડવા ન દેવી. આ જાતનો ઢઢતા ધારણ કરના રના પાસા પૈાખાર થાય છે જ.
નામ પામી દ્વિતીયાના ચંદ્ર માફ્ક વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યા અને જોતજોતામાં યૌવનના આંગણે આવી ખડા થયા.
મહેલની અગાશીમાં ચુવરાજ સાગરદત્ત રમાતાની પ્રેયસીએ સહ સ ંધ્યાકાળે આકાશ દર્શન કરતા ઊભા છે. વાદળાંઓ જાતજાતના આકારામાં પલટા ખાતાં–નવનવા રૂપો રચતાંઆવજા કરી રહ્યાં છે. કુદરતના અભ્યાસીને આનંદ પમાડે તેવું દૃશ્ય સર્જાયુ છે. એક વાદળ તા જાણે મેરુપવ ત સામે ખડા ન થયા હાય એવુ દેખાયુ, એકાદ ભાગ પાંડુક શિલા જેવા જણાયા. એ જોતાં જ સાગરદત્તના હૃદયમાં તીથ કરના જન્મમહાત્સવના પ્રસંગ તાજો થયા, પુન: જ્યાં એ તરફ હૃષ્ટિ ફેકે છે ત્યાં તા વાદળુ વિખરાઇ ગયેલું અને કેવળ આસમાની રંગની છાંટ દૃષ્ટિગોચર થઇ ! આ પરિવતને સાગરદત્તના વિચારવહેણની દિશા બદલી નાખી ! અનિયતા નશ્વરતા એ ચિંતનને વિષય થઈ પડ્યો ! સંસારના સર્વ પદાર્થ કારમા સમજાયા ! આ જ્ઞાન એટલું ઝડપથી થયું અને એમાં એવી તા સંગીનતા આવી કે એની સામે તાર’ગીલી રમાએની એક પણ દલીલ ટકી શકી નહીં. રાજવીના હાથ ઉંઠા પડ્યા, તે પ્રત્યેકયુદ્ધ થઇ ચાલી નીકળ્યા. ઉત્કૃષ્ટ સંયમ પાળી કેવળી બન્યા.
Time and Tide wait for no man' કાળ અને ભરતી કેાઇની રાહ જોતાં નથી ’ અર્થાત ‘સમયનું ચક્ર અસ્ખલિતપણે ગતિ કર્યા કરે છે' એ નિયમ અનુસાર સાગરદત્ત કુમારને ભાગને યાગ્ય જાણી રાજવી વાધ્રદત્ત ખાનદાન કુટુંબની આઠ સ્રીયા પરણાવી. રૂપવતી ણીઓ સાથે ક્રીડાકેલિ કરતાં સંસારજન્ય ભાગવિલાસને માણતાં કુંવર સાગરદત્તને કેટલેાક કાળ વ્યતીત થઈ ગયા.
રાજગાદીના વારસ એવા આ પાટવી કુંવરમાં ખેતર કળાના વાસ હતો. ખરું ખાટુ સમજવાની શક્તિ હતી અને ન્યાયભરી રીતે રાજ્ય ચલાવવાની દક્ષતા પણ હતી. આમ છતાં પિતાશ્રી રાજ્યની ધુરા વહન કરી રહેલ હાવાથી પાતે કેવળ મન્માન્યા સંસારી સુખમાં જ રચ્યાપચ્યા. રહેતા હતા.
કુદરતે કોઇ જુદો જ રાહુ નિયત કર્યાં હતા. માણુસની બધી જ ધારણાઓ પાર પડતી હાય તા આ વિશ્વ કાઇ જુદી જ દશામાં જોવાય. પણ એમ બનતું ન હેાવાથી અને જે વાત મનમાં કે ધારણામાં રાખી સરખી નથી હાતી એવી અકસ્માત્ બની જતી જોતાં જ આશ્ચય ઊપજે છે; છતાં વિધિની નોંધપોથીમાં એના રેખાંકન થયેલાં જ હાય છે. માટુ' સ્વરૂપ પકડ્યા પછી જ એ જગતની આંખે ચઢે છે. પૂર્વભવની કિંમતી મૂડીના વારસદાર સાગરદત્તને, વિલાસી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
