________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ઇવનિંગ રાજસ્થતીદ ના કેઈ ને કોઈ અસુવિધા આવી જ પડે છે. ગમે નાથાવર નાથાવથ વિતાવો વિટ છે તેટલું સુંદર તેમજ ઉત્કૃષ્ટ દૈત હોય તે પણ
આ રીતે ચિન્તા, શોક વગેરેની સ્થિતિ. ત્યાં દુઃખનું બીજ વિદ્યમાન હોય છે. આતલેક અને શાસ્ત્ર સર્વત્ર અત્યંત પ્રસિદ્ધ છે. અને સાથે જેટલી વધારે. સનેહ થાય છે જોકે સર્વત્ર, સર્વથા. સર્વદા એ મહારાગને તેટલી જ વધારે શોકની જડ મજબૂત દુશ્ચિકિત્સ્ય કહેવામાં આવેલ છે તે પણ પ્રભન બનતી જાય છે. શરણ તેમજ પ્રભુનો સાક્ષાત્કાર એ રોગનો ચાવતા કરતુ સંધાન મનસ: રિયા અચૂક રામબાણ ઉપાય છે એમ શામાં તાવતોડી નિરવચને દયે રોવાથી કહેવામાં આવ્યું છે.
નેહ, દ્વેષ વગેરે ભાવોની ઉત્પત્તિ દ્વૈતતwા વિસ્થિR નાનવિમસિ દશ્ય ઉત્પન્ન થવાથી અનિવાર્ય થઈ જાય છે.
આ ગીતાના વચનથી સ્પષ્ટ થાય છે કે દ્વષ પોતે જ દુઃખરૂપ છે, સ્નેહનું પર્યાવસાન ભગવત્તત્વનું જ્ઞાન શોક-ચિંતાથી મુક્ત થવાના પણ દુઃખમાં જ છે. ભેદ એટલે જ છે કે મુખ્ય સાધન છે. અનાથના નાથ સોના નાથ છે.
ના નેહ તત્કાળ મધુર લાગે છે, પરંતુ તેમાં
જેટલી કડવાશ રહેલી છે તેટલી ષમાં પણ અનાથનાથ સર્વથા વિશ્વનાથ #liાત નથી હોતી. કેઈએ એગ્ય જ કહ્યું છે કે-સ્નેહ
એના ચરણોના શરણ વગર કોઈપણ રીતે વાન પ્રદીપ જેવી રીતે પ્રતિક્ષણ બન્યા કરે કયાંય પણ શાંતિ પ્રાપ્ત થઈ શકતી નથી. છે તેવી રીતે નેહવાન પ્રાણી પણ બન્યા કહે ચર્ચા કરાર આધાર ઢોવા સ્થતિ નિર્માદ છે “ વજેતે નિરા” | જેવી રીતે
જે ભગવાનના અંકમાં મસ્તક રાખીને સ્નિગ્ધ વર્તિકા બન્યા કરે છે તેવી જ સ્થિતિ પ્રાણી નિર્ભયપણે સૂઈ શકે છે તેનું શરણ સ્નિગ્ધ પ્રાણીની પણ થાય છે “arfi ચિતામુક્ત થવાનું દિવ્ય સાધન છે. જેવી વાતે'જે કે ભગવર્નેહ બહુ જ ઉચ્ચ રીતે અગાધ જળ પામીને માછલી નિર્ભય કૅટિની વસ્તુ છે તે પણ સાંસારિક સ્નેહ બને છે તેવી રીતે પ્રાણી ભગવાનના શરણમાં સંપૂર્ણ ઉપદ્રની જ જડ છે. જે વસ્તુ નિત્ય જઈને સર્વથા નિર્ભય બને છે.
છે, વસ્તુતઃ પ્રાણીમાત્રને નિરતિશય નિરુપાંસુખી મીન જલ પાઈ અગાધા,
ધિક પરપ્રેમની આસ્પદ છે, સૌના હૃદયના
સાચા ભાવ સમજે છે તેમાં જ સ્નેહ સફળ છમી હરિસરન ન એક બાધા.
થઈ શકે છે. બીજે તો તે અફળ જ બને છે. ભગવતપ્રીતિ તેમજ તત્વસાક્ષાત્કાર એવી રીતે સૂર્યમાં જ પ્રકાશ નિત્ય નિરતિશય ઉત્પન્ન થતાં દશ્ય પ્રપંચ જ બાધિત થઈ રૂપે રહે છે અને બીજે સ્થળે આગન્તુક રૂપે જાય છે. પછી તે ભય તેમજ શેકના સઘળાં જ રહે છે, એટલા માટે રાગદ્વેષાતીત, પ્રપંચાકારણે બિલકુલ અભાવ થઈ જાય છે અને તીત, નિશ્ય, અદ્વૈત, વિશુદ્ધ પરમાત્માના ત્યારે જ સાચી નિર્ભયતા તેમજ નિઃશકતા શરણમાં જ રહેવું એ જ શોકની નિવૃત્તિને પ્રાપ્ત થાય છે.
એક માત્ર અમેઘ ઉપાય છે. વસ્તુતઃ જ્યાંસુધી વૈત પ્રપંચ ઉપર દષ્ટિ ભગવર્નેહથી સંસારને સ્નેહ ઓછો રહે છે ત્યાં સુધી કેઈ ને કઈ અનુપપત્તિ, થતાં નેહાશ્રય તથા સનેહ વિષય એક રૂપ જ
For Private And Personal Use Only
