________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અહિંસાના આદર્શ
ઉપાસના કરતા રહીશું તે આ દ્વેષાગ્નિ-વેરાગ્નિ આપણા પુણ્યપુંજને બાળીને ભસ્મ કરતાં વાર નહિ લગાડે.
આપણે જેમ દ્રવ્ય અહિંસા પાળીએ છીએ; જેમ દ્રવ્ય ક્ષમાપના કરીએ છીએ તેમ ભાવઅહિંસા, ભાવ ક્ષમાપના, ભાવ ઉપશમની પુરે પુરી જરૂર છે. દ્રવ્ય એ ભાવનુ સાધન જરૂર છે. પરન્તુ આપણી અજ્ઞાનતા, અહંતા આપણને એ ઉચ્ચમાર્ગે જતાં અચકાવે છે. આપણે જગતને અહિંસાને સ ંદેશ । જ પહોંચાડી શકીએ કે આપણે સાચા અહિંસક બનીએ. સાચા અહિંસક બનનારે સંસારના પ્રાણીમાત્ર પ્રતિના વેર ને વિરેાધ છેડવા જ પડશે.
??
“ ઢસા તિષ્ઠાયાં વૈલ્યા: 'જ્યારે યથાર્થ અહિંસાના આપણે પાલક થઇશુ, આપણને કોઇ પ્રતિ વિરાધ કે વેર નહિ રહે, એટલું જ નહિ પરંતુ અન્યાન્ય પ્રાણીઓ પણ આપણી સમક્ષ અવેરી બની જશે. પરન્તુ આપણા દીલમાં ચાર પેઠા છે, અંદર શત્રુ બેઠા છે જેથી આપણે વૈર-વિરોધ નથી ત્યજી શકતા, નથી ત્યજાવી શકતા.
સાચા અહિંસકમાં આ ભાવના પ્રગટે છે: सर्वेऽपिसन्तु सुविनः सर्वे सन्तु निरामया । સર્વે મળિ પચન્તુ મા પિશ્ચત્ પાવમાચરેત્
॥
કેવી ઉદાત્ત અને ઉદાર ભાવના છે?
જે જૈનધર્મ પ્રાણીમાત્રનુ કલ્યાણ ઇચ્છે, પ્રાણીમાત્રની કલ્યાણકામના કરાવાનુ શીખવે એ જ ધર્મના આપણે અનુયાયી વૈર, વિરેાધ,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯
દ્વેષ, ઇર્ષ્યા, અસૂયા અને કલર્ડને કેમ રાખી શકીએ ?
ખરેખર અહિંસાના આદર્શ એ જ છે કે પ્રાણીમાત્ર પ્રતિ આપણામાં મૈત્રી, પ્રમાદ, કારૂણ્ય અને માધ્યસ્થ ભાવના જાગે. નીચેના શ્લેાકેામાં એ જ વસ્તુ કહી છે—
મૈત્રી સજસવેપુ, પ્રમોટો ગુળરારિપુ । માધ્યસ્થવનેનેપુ, દળા સર્વ ટેટિવુ ॥ ૨ ॥ ધર્મવનુમત્સ્યેતા મૂળ મેત્રાદ્રિ માયના । ચૅને જ્ઞાતા ન ચામ્યતા:, સતેવામતિવ્રુદ્ધમાં રા
ભાવા—સર્વ જીવાની સાથે પ્રેમ-સ્નેહ રાખવા તે મૈત્રીભાવના છે.
દરેક ગુણી જીવાને જોઇ આનદ હર્ષ પામવા તે પ્રમાદભાવના છે.
કોઇપણ અમૃત કરનારા જીવાને જોઇ તેની ઉપેક્ષા કરવી તે માધ્યસ્થભાવના છે.
અને સર્વ પ્રાણીએ ઉપર દયા રાખવી .તે કરૂણાભાવના છે. આ મૈત્રી આદિ ભાવનાએ ધર્મરૂપી કલ્પવૃક્ષનું મૂલ છે. આ ભાવનાએ જે જીવે જાણી નથી, જે જીવેાએ આ ભાવના એ અભ્યાસ કર્યો નથી ( આચરણમાં નથી ઉતારી ) તેને ધર્મરૂપી કલ્પવૃક્ષની પ્રાપ્તિ થવી દુર્લભ છે.
સર્વ જીવા સુખી થાઓ, સર્વ જીવા રાગરહિત ( દ્રવ્ય ને ભાવથી ) સર્વ જીવે। કલ્યાણ
પામે; અને કાઇ પણ જીવ પાપ ન આચરા.ઉતારીએ તે આ લાક અને પરલેાકમાં આપણું કલ્યાણ થાય. ખસ સર્વ જીવેા આ વસ્તુ પામી દ્રવ્ય અને ભાવથી અહિંસક બને; અહિંસાના આદ` શીખે એ શુભેચ્છાપૂર્વક વિરમું છું. ૐ શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ ।
મહાનુભાવે ! આપણે પર્યું પણા મહાપર્વ ના આ સંદેશ, આ અહિંસાના આદર્શ જીવનમાં
For Private And Personal Use Only
