________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પરમાત્માનુ` અધિરાજ્ય
દયાળુ, શાન્ત સંતુષ્ટ, નીતિમાન, નમ્ર અને ક્ષમાશીલ મનુષ્યાને પરમાત્મા પ્રત્યે અદૂભુત પ્રેમ જાગે છે. એવા મનુષ્ચાની પરમાત્મા સાથે એકતા થઇ શકે છે. સવ ઉચ્ચ ગુણવાળા મનુષ્યાને જ પરમાત્મા અધિરાજ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. ઉચ્ચ ગુણૢાથી સદાચરણની તીવ્ર ભાવનાપરિણમે છે. ઉચ્ચ ગુણ્ણાથી ચિત્તની ખરી શાન્તિ પ્રાપ્ત થાય છે. ઉચ્ચ ગુણેાથી લાલસાઆનું નિવારણ થઈ શકે છે. આત્માનાં ગુપ્ત આનંદ સ્વરૂપના આવિર્ભાવ થાય છે. સત્ય ત્યાગવૃત્તિના યથાર્થ રીતે આવિષ્કાર થાય છે. એ ત્યાગ વૃત્તિથી જ મુક્તિ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. ત્યાગવૃત્તિથી જ આત્માનું અધિરાજય જામે છે. ત્યાગવૃત્તિનાં પિરણામે આત્મા પરમાત્મપદના અધિરાજા અને અધિષ્ઠાતા બને છે.
જનતાને ત્યાગવૃત્તિમાં પ્રાયઃ આનંદ કે આકષણ નથી લાગતાં. ત્યાગવૃત્તિના લાભ શા શા છે તેનું જ્ઞાન પણુ બહુ ઓછા મનુપ્યાને ડાય છે. ત્યાગવૃત્તિથી જ શારીરિક, માનસિક અને આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ સભવે છે. કોઇપણ વાસ્તવિક ઉન્નતિ ત્યાગ વિના સથા અસ'ભાન્ય છે. ત્યાગવૃત્તિથી જ આત્માની પ્રગતિમાં અંતરાયરૂપ આવરણા દૂર થાય છે: ત્યાગવૃત્તિથી જ જે તે ખરાં ઇષ્ટ કાર્યા થઈ શકે છે. દા. ત. ખાળ વિદ્યાર્થી રમકડાંના ત્યાગ કરે છે તા જ તે અભ્યાસ કરી શકે ઇં; આળસ્યને પરિત્યાગ થાય તેા જ દ્રવ્ય-પ્રાપ્તિ થઇ શકે છે,
સુખના ઈચ્છુકે દુઃખના કારણરૂપ સર્વ પ્રવૃત્તિઓને પરિત્યાગ કરવા જોઈએ. સુખ અને દુઃખના માર્ગો છેક નિરાળા છે. એટલુ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૨૨૯ ]
તે સુખના વાંચ્છુકે જાણવુ જ જોઈએ: સુખના વાંચ્છુકથી દુઃખને માગે ન જ જવાયઃ ભૌતિક લાભ માટે જે પ્રકારનો ત્યાગ આવશ્યક છે. તે ત્યાગ અને આત્મસાક્ષાત્કાર માટે આવશ્યક ત્યાગમાં ઘણા ફેર છે, એ દરેક સુન મનુષ્યે સારી પેઠે સમજવુ જોઇએ, પહેલા પ્રકારના ત્યાગમાં મનુષ્યને ઘણીવાર દુઃખ થાય છે. જે તે વસ્તુઓના ત્યાગથી તેના ચિત્તને કઇ ને કઈ અસુખ અવશ્ય થાય છે: અમુક વસ્તુઓના ત્યાગ થાય તે બીજી વસ્તુઓને એજો આવી પડે છે એવુ પણ અને છે. આત્મસાક્ષાત્કાર નિમિત્તે કરેલા ત્યાગમાં એવું કંઇ નથી અનતું. આત્મસાક્ષાત્કારના ત્યાગમાં મનુષ્યને આર પ્રકારના આનંદ રહ્યા કરે છે. જે તે વસ્તુના પરિત્યાગથી આત્મા એહેવત્તે અંશે સ્વતંત્ર થાય છે. ત્યાગથી નિઃસ્પૃહવૃત્તિ વૃદ્ધિંગત થાય છે. ત્યાગથી ઇચ્છાઓ અને વાસનાઓમાં ઘટાડા થાય છે, ત્યાગથી શ્રેષ્ઠ ભાવે પરિણમે છે. નિઃસ્પૃહવૃત્તિથી સર્વશ્રેષ્ઠ સ્વતંત્ર દશાનું ભાન થાય છે એમ પતંજલી કહે છે.
પરમાત્માનું અધિરાજ્ય સુશ્રધ્ધાથી અવણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. પરમાત્માનું અધિરાજ્ય એ સર્વાં જીવેાના જન્મસિદ્ધ હક્ક છે, પર માત્માનાં અધિરાજ્યરૂપ દિવ્ય સ્થિતિ જગતના સર્વ જીવાને માટે મહામૂલ્ય વારસે છે. પરમાત્માના પુત્ર ગણાતા ઇસુને કે ફાઇ બીજા મહાન ગણાતા પુરુષને જ પરમાત્માનું અધિરાજ્ય પ્રાપ્ત થાય છે એમ નથી. ખૂદ ઇસુએ તેા સર્વ જીવાને ઇશ્વરના પુત્રરૂપ ગણી, જે મનુષ્ય ખરા સન્માર્ગે ચાલે તેને પરમામાનું અધિરાજય અવશ્ય પ્રાપ્ત થાય છે એમ સ્પષ્ટ રીતે જણાવ્યું છે. પરમાત્માના અધિ
For Private And Personal Use Only
