________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
||
પ્રકાશ
શ્રી ઋત
છે અને અગુરુલઘુ પર્યાયે ક્રમશઃ અનન્તગુણવૃદ્ધિએ વધતા જાય છે. એમ ત્યાં સુધી જાણવું કે યાવત્ સવ જઘન્ય બાદરસ્કંધ આવે. જે માટે કહ્યું છે કેઃ
*→
'परमाणु संखऽसंखा, सुहुमाणां ताण बायराणं च । ઇતિ રાણીતો, મેળ સચ્ચે વેડાં ॥ ૧ ॥ तेस जो अंतिमओ, सकोसो य बायरो खंधो । तस्स बहू गुरुलहुया, अगुरुलहुपज्जवा थोवा ॥ २ ॥ तत्तो हिठ्ठाहुत्ता, अणतहाणीए गुरुलहू नेया । अगुरुलहू बुडीए, एवं ता जाव उ जहन्नो ॥ ३ ॥ ભાવા—ઉપર કહેવાઇ ગયા છે. તાત્પ એ થયુ કે બદરપરિણામી સર્વોત્કૃષ્ટ સ્કંધમાં ગુરુલઘુ પર્યાયે ઘણાં છે અને અગુરુલઘુ પર્યાયે થાડા છે, તેમજ ખાદરએટલું જ નહિ પરંતુ એક વિવક્ષિત ક ધવત્તી અનન્ત પ્રદેશા પૈકી ઘણા પ્રદેશેા પરસ્પર દ્રઢ સંબંધવાળા છે, અને ઘણા ઘેાડા શિથિલ સંબંધવાળા છે એમ અનુમાન થઇ શકે છે. એ વિક્ષિત કધમાંના જે પ્રદેશે! હજી શિથિલ અદ્રઢ સબંધવાળા છે તેઓએ પરમાણુ અવસ્થામાં રહેલે પેાતાના અગુરુલઘુ પર્યાય હજી છેડયા નથી, અને જે ઢ સબંધવાળા થવા સાથે અન્યાન્ય પ્રવિષ્ટ થઇ ગયાં છે તેઓએ પેાતાના પરમાણુ અવસ્થામાં રહેલે અગુરુલઘુ પર્યાય છેાડી દીધા છે અને ગુરુલઘુ પર્યાયરૂપે પરિણમ્યા છે. એ અપેક્ષાએ સર્વોત્કૃષ્ટ ભાદર
જ્ઞાન
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬૯
પરિણામી સ` જઘન્ય સ્કંધમાં ગુરુલઘુ પર્યાયેા થાડા છે અને અગુરુલઘુ પર્યાયે ઘણાં છે.
ત્યારબાદ સૂક્ષ્મપરિણામી અનન્તપ્રદેશી સ્કંધામાં કેવળ અગુરુલઘુ પર્યાયેા છે જ અને તે સૂક્ષ્મ સૂફમતર ધામાં અનન્તગુણવૃદ્ધિએ અગુરુલઘુ પર્યાયે જાણવા. એ પ્રમાણે યાવત્ પરમાણુમાં પણ અગુરુલઘુ પર્યાય સમજવા, એ પ્રમાણે પુદ્ગલાસ્તિકાયમાં પર્યાયાના પરિમાણુનું અપમહુત્વ વિચાર્યું. અરૂપી દ્રવ્યામાં અગુરુલઘુ પર્યાયા
For Private And Personal Use Only
હવે ધર્માસ્તિકાયાદિ અરૂપી દ્રવ્યે તેમજ તેમાં વતા અગુરુલઘુ પર્યાયેાની વિચારણા કહેવાય છે. [ ચાલુ ]
ક ંધના ગુરુલઘુ પર્યાયે। ધણા અને અગુરુલઘુ પર્યાયા અલ્પ દ્ગાય એમ સભવે છે. સર્વોત્કૃષ્ટ બાદર સ્કંધથી સર્વ જધન્યવાદર રકધ તરફ આવીશું તે ક્રમશઃ ગુરુલઘુ પર્યાય. આછાં ઓછાં થતાં જશે અને અગુરુલઘુ પર્યાયેા વધતા થશે, યાવત્ સર્વ જધન્ય અદરકંધમાં ગુરુલઘુ પર્યાયેા ઘણા થોડાં છે અને અગુરુલઘુ પર્યાયે ધણાં છે, એ ઉપર કહેલી વાતથી બરાબર સિદ્ધ થાય છે. અને તેમ થવામાં દ્રઢ સંબંધ તથા શિથિલ સબંધને કારણ માનવુ ઉચિત સમાય છે, છતાં આ વિચારશુામાં કાંઇ પણ શાસ્ત્ર વિરુદ્ધ હોય તે 'મિચ્છામિ દુક્કડ' છે,
