________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. કપીલના પિતા રાજ્યમાન્ય પંડિત હતા, પરંતુ તે કેવળ મૂર્ખ–નિરક્ષર જ રહેલે. પિતાના મૃત્યુ પછી તેણે જ્યારે માતાના ખેદનું કારણ પિતાની અજ્ઞાનતા જાણી ત્યારે ભણવા માટે કમ્મર કસી તૈયાર થયે અને પિતાના મિત્ર એક પંડિત જ્યાં વસતા હતા ત્યાં જઈ તેની પાસે અધ્યયન શરૂ કર્યું.
ત્યાં પણ ઉદરપૂર્તિ અર્થે મિક્ષ રેદિ કરવા જવું પડતું. આથી ભણવામાં સમય અલ્પ રહે. તે જોઈ કઈ ઉપકારપરાયણ ગૃહસ્થ તેમના માટે જમવાને પ્રબંધ કરી દીધો. ત્યાં પણ ભાગ્યસંયોગે તે બાઈ સાથે વિષયમાં લપટાણું. ઘેડા રોજ તે એમ જ ચાલ્યા કર્યું, પરંતુ આખરે ત્યાં પણ અર્થની જરૂરીયાત ઊભી થઈ તે વિના ગૃહસંસાર કેમ કરીને ચાલે ? એ આવશ્યકતાએ કપીલને રાજા પાસે જવા પ્રેર્યો. પરિણામે ભેળપણના કારણથી ચંદ્રોદયને સૂર્યોદય માની, તેણે મુઠીઓ વાળીને દેડવા માંડયું. આથી શક ઉપરથી પહેરગીરાએ તેને પકડીને રાજા સન્મુખ ઊભો કર્યો, પરંતુ તેના ઢંગ જોઈને રાજાને પણ દયા આવી અને ઈચ્છિત માગવા કહ્યું. તે પછી ઈતિહાસ તૃષ્ણાની છેલ્લી સ્થિતિનો અને તેમાંથી સરી સંતેષામૃતના પાનને અને છેવટે વીરાગતામાંથી કેવલ્યપ્રાપ્તિ થવાને છે. પરંતુ અત્રે એ જ જોવાનું છે કે તેમને જીવનરાહ કોણે બદલાલે? આવશ્યકતાઓજરૂરીયા જ.
- એકની એક ક્રિયા કરવા છતાં તેમાં બહુ જ તફાવત હોય છે. બીલાડી જે દાંતવતી ઉંદરને ઉઠાવે છે તે જ દાંતવતી તે પિતાના બચ્ચાને પણ ઉપાડે છે. કડો ભલા બંને એક જ પ્રકારની ક્રિયા હોવા છતાં કેટલે મહાનું તફાવત છે? કેવળ માનસિક ભાવનાની ભિન્નતાનું જ કારણ છે ને ?
પુરૂષ સ્ત્રીને આલિંગન કરે છે અને તે જ રીતે પુત્રીને પણ આલિંગન કરે છે, છતાં તેમાં કેટલું બધું તફાવત છે. ખરે જ માનસિક ભાવનાનાં હેણ ઉપર જ સર્વનો આધાર છે.
X
એક જ વસ્તુ ભિન્ન પ્રકૃતિના મનુષ્યોને કેવી જુદી જુદી જણાય છે ? આ રહ્યું દૃષ્ટાંત.
રાત્રિ નિશાચરોને ચોરી કરવામાં સહાયક થાય છે, ભગીજનોને વિષયાનંદના કારણભૂત થાય છે, ગીજનેને તે જ રાત્રિ ગાનંદના કારણ
For Private And Personal Use Only
