________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાર.
કાર્ય કરવું. કાં છે કે,
दिवसेनैव तत्कार्य येन रात्री सुखी भवेत् । मासैरष्टभिस्तकार्य वर्षासु स्याद्यतः सुखी ॥ १ ॥ पूर्ववयसि तत्कार्य येन वृद्धः सुखी भवेत् ।
सर्ववयसा तत्कार्य येन प्रेत्य सुखी भवेत् ॥ २ ॥ ભાવાર્થ – આખા દિવસમાં એવા પ્રકારનું કામ કરવું કે, જેથી રાત્રી સુખી અવસ્થામાં નિર્ગમન થઈ શકે, અને આઠ માસમાં પણ એવું ઉત્તમ કાર્ય કરવું કે, જેથી વર્ષો રૂતુ નિરૂપાધિપણે વ્યતીત થઈ શકે. ૧ પ્રારંભની ઉમ્મરમાં એવું કામ કરવું કે, જેથી વૃદ્ધાવસ્થા નિરાબાધપણે ઉલ્લંઘન કરી શકાય અને સંપૂર્ણ ઉમ્મરમાં એવી નીતિથી ઉત્તમ કાર્ય કરવાં કે, જેથી પાકમાં સુખની પ્રાપ્તિ થાય.
- ઉપરોક્ત શાસ્ત્રકારનાં વચનને બહુ માનપૂર્વક અંગીકાર કરી સર્વ રીતે સુખને આપનાર એવાં નીતિમય કાર્યો કરવાં, એજ સજન પુરૂષને ઉચિત છે અને ઉપરાત નિંદિત કાર્યોથી નિવર્તન થવું, એ કર્તવ્ય છે.
ઈતિ અગીઆરમાં ગુણનું સ્વરૂપ છે
આવક પ્રમાણે વ્યય કરવારૂપ બારમા ગુણનું સ્વરૂપ.
ખેતી તથા વ્યાપાર અને રાજસેવાદિથી જ ધનની પ્રાપ્તિ થાય, તેનું નામ આવક કહેવાય છે, અને સ્વકુટુંબનું પિષણ કરવું, તથા પિતાના સંબંધી તથા દેવ અતિથિ આદિની પૂજા આદિ કાર્યોમાં દ્રવ્યનો ઉપયોગ કરવો, તેનું નામ વ્યય કહેવાય છે, એવા પ્રકારનો વ્યય કરો તે પણ પિતાની આવકને અનુસાર કરવે; કારણ કે જે આવકના પ્રમાણુથી અધિક વ્યય જે પુરૂષ કરે, તે પુરૂષ અe૫ કાળમાં નિર્ધન અવસ્થાના અનુભવ કરે છે. કહ્યું છે કે –
भायव्ययमनालोच्य, यस्तु वैभमणायते ।
भचिरेणैव कालेन, सोऽत्र वै श्रमणायते ॥१॥ ભાવાર્થ-જે પુરૂષ આવક તથા ખરીને વિચાર કર્યા વિના કુબેરભંડારીની માફક દાતાર બની જાય છે, તે પુરૂષ અલપકાળમાંજ આ લેકમાં નિર્ધનપમુને પ્રાપ્ત થાય છે. તેના
શાસ્ત્રકારોએ તે ગૃહસ્થ સદાકાલ ધર્મમાં સ્થિર ચિત્તવાળા રહી શકે એવા હેતુથી આવકને અનુસારે વ્યય કરવા ઉપદેશ કરેલ છે, તે પણ કેટલા પ્રમાણમાં કર તે બતાવે છે.
For Private And Personal Use Only
