________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્ય વિશે વિવેચન.
૧૭
-
જ
સત્ય વિષે વિવેચન.
सत्येन धार्यते पृथ्वी सत्येन तपते रवि? सत्येन वायवो वान्ति सर्व सत्यं प्रतिष्टितम् ॥
હે સત્યાત્મિકાંક્ષિ પ્રાણીઓ, આ ચલચિલ જગતમાં સાર માત્ર થોડાજ શબ્દોથી વીંટાયેલે છે. દસ પ્રકારનાં યતિ ધર્મસૂચક દસ શિક્ષામાં છે. આ ફક્ત યતિઓને માટે છે એમ નહિ કિંતુ. સર્વ આત્મ પરત્વે હાય છે. પિકી દસમાં સત્ય શબ્દ છે તે. વિષે સમજવાનું ઘણું છે કેમકે શ્રીમઅહંગિરાનાં દરેક વાક્યમાં નયનિક્ષેપાલંકાર પ્રમાણ વગેરે શબ્દબૃહ હોય છે તેમ આ સત્ય વિષે પણ સમજવું. નામ સત્ય, શબ્દ સત્ય, સ્વભાવ સત્ય, ગુણ સત્ય, દાન સત્ય, પ્રતિજ્ઞા સત્ય, ધર્મ સત્ય, ન્યાય સત્ય, સ્વરૂપ સત્ય, વત સત્ય. મન: સત્ય, વાક્ય સત્ય, શરીર સત્ય, વ્યવહાર સત્ય, નિશ્ચય સત્ય, તત્સત્ય, દ્રવ્ય સત્ય, ભાવ સત્ય, વસ્તુ સત્ય, એમ અનેક કોટથી સત્યની વ્યાખ્યા દેખાય છે. આ સત્ય દરેક આત્માએમાં ન્યૂનાધિક અંશે રહે છે. પ્રાચીન દુનિયાનાં મહા પુરૂષ અત્યુત્કૃષ્ટ કાર્યો કરી ગયા તે આ સત્યનાં પરીશીલનથી જ, શ્રી રામચ કે દરિયે ઉલ્લંઘી ફતેહ મેળવી. સીતામાટે પાવક (અગ્નિ) પાણી થયું, દ્વિપદીનાં ચીર પૂરાણાં, સૂલી શીટી સિંહાસન થયું, હરિશ્ચંદ્ર અને નળ મહારાજાઓના ગયાં રાજ ફરી મળ્યા–એમાં કેવલ સત્યજ બલવાનું હતું. શિબિરાજા અને મેઘરથ રાજા સત્ય. માટે પ્રાણાર્પણ કરી ગયા છે. યુગલિયાઓને કલ્પવૃક્ષો સાનુકૂલપણે અભીષ્ટાર્થ પરીપૂર્ણ કરતા વિદ્યાધરે મનસ્વિપણે મહદાકાશમાં સર્વત્ર. ગમન કરતા–એમાં કેવલ સત્યની બલિહારી ગણાય-લવણ સમુદ્રની વેલા અવિચલ રહે, ધ્રુવ સ્થિરતા સાચવે, મેરૂ અડગ રહે, તપસ્વીઓને આશીર્વાદ સફલ થાય, કષ્ટ સમયે દેવતાઓ હાય કરે, આ સઘળા દાખલાઓ સત્યદેવની બીરૂદાવલી બેસે છે. આ દુનિયાની સપાટી ઉપર મહા પુરૂ થયા છે થાય છે અને થશે. તેઓ
For Private And Personal Use Only
