________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી વિમલચંદ્રસૂરિ અને પ્રશ્નોત્તર રત્નમાલા.
ર૯
-
-: it
સમુદ્રમાં અનેક જાતના વ્યસન-દુ:ખ ક્ષણે ક્ષણે આવ્યા કરે છે. વ્યસન શબ્દનો અર્થ દુઃખ ન લઈએ અને વ્યસનને અર્થ ટેવ લઈએ તોપણ અનેક જાતની કુટેવ સંસારના સંબંધને લઈ થયા કરે છે. એવા બંને પ્રકારના વ્યસનને નાશ કરવામાં દક્ષ ચતુર સર્વ થા ત્યાગ છે. ત્યાગ કરવાથી તે કષ્ટરૂપ વ્યસનને નાશ થઈ જાય છે ત્યાગની ઉત્તમ પ્રવૃત્તિ વડે સર્વ જાતના સુન સ્વતઃ દૂર થઈ જાય છે ત્યાગ એ શબ્દને અર્થ બે પ્રકારે થાય છે. ત્યાગને પહેલે અર્થ સંદ સાર ભાવનો ત્યાગ કરવો અર્થાત્ ગ્રહસ્થા વાસથી ભિન્ન થઈ જવું. જયારે ગૃહસ્થ વાસમાંથી મને વૃત્તિ ભિન્ન થાય એટલે ગૃહસ્થને લગતા સર્વ પ્રકારના વ્યસન દુ:ખનો નાશ થઈ જાય છે. ગૃહરાવાસમાં સ્ત્રી, પુત્ર ધન વિગેરેના સંબધથી અનેક જાતના વ્યસન આવી પડેવાનો સંભવ છે ત્યાગને બીજો અર્થ દાન કરી દેવું થાય છે. દાન કરી દેવું એટલે તેને પોતાની પાસેથી તછ દેવું તે પણ ત્યાગ કહેવાય છે. જ્યારે તેને ત્યાગ થાય એટલે સર્વ જાતના વ્યસનદુઃખ અથવા વ્યસન એટલે કુટેવને નાશ થઈ જાય છે. સંસારના મોહક પદાર્થને લઈ તેમના ઊપગ માટે જે જે વ્યસન-કુટેવું પડે છે, તે સર્વ ત્યાગથી નષ્ટ થઈ જાય છે. તેથી કહ્યું કે “ સર્વ વ્યસનને નાશ કરવામાં ચતુર સર્વથા ત્યાગ છે.”
સૂરિશ્રી આ પ્રમાણે સંક્ષેપથી વિવેચન કરી વિરામ પામ્યા એટલે તેમના શિષ્ય અત્યંત આનંદ પામી ગયા. ગુરૂશ્રીએ કહેલ ત્રણે પ્રશ્નના વિવેચનનું મનન કરવાને હૃદયમાં નિશ્ચય કરી તે
સ્મરણમાં રાખવાને તેની બધદાચક ગાથા નીચે પ્રમાણે તેઓએ મુખસ્થ કરી લીધી
For Private And Personal Use Only
