Atmanand Prakash Pustak 001 Ank 02

Author(s): Atmaramji Jain Pustakalay Vyavasthapak Sabha Bhavnagar
Publisher: Atmaramji Jain Pustakalay Vyavasthapak Sabha Bhavnagar

Page 6

આત્માનંદપ્રકાશ. stestetecteetsete teretetestetiste teetetretieteetieteetetet et stort et ett etet Berg થાય ત્યારે “ગાય” એ સંજ્ઞા સિદ્ધ થાય છે. અને પ્રત્યય એટલે એ - માણે 'જાતિ અને વ્યક્તિને વેગ કરીને જે સવિકલ્પ જ્ઞાન થાય તે સંજ્ઞાસ્કંધ કહેવાય છે. - ૪ સંસ્કારસ્કંધ-તેમાં મને વૃત્તિ રૂપ વાસના અને અપુષ્ય પુણ્ય વિગેરે ધર્મ સમુદાયમાં આવે છે. વલી તે સંકાસ્ના પ્રબોધી પૂર્વનુભૂત વિષયનું સ્મરણ ચિંતનાદિ પણ થાય છે. - ૫ વિજ્ઞાન સ્કંધ –તેમાં જ્ઞાન, વિચાર અને બુદ્ધિ પ્રમુખ આ
છે. વલી રૂપવિજ્ઞાન, રસવિજ્ઞાન એ આદિ નિર્વિકલ્પ વિજ્ઞાન એટલે વિશિષ્ટજ્ઞાન તે વિજ્ઞાન કહેવાય છે. આલોચના માત્ર એવું જે પ્રથમ જ્ઞાન તે નિર્વિકલ્પ કહેવાય છે, તે બાલક અને મૂક વિગેરેમાં હોય છે. આ પાંચ કંધ દુઃખતત્વ પેહેલાં મહાસત્ય) ની સાથે પૂર્ણ સંબંધ રાખે છે. તે પાંચ કિંધ શિવાય સુખ, દુઃખ, ઈચ્છા, જ્ઞાન અને ટ્રેષા દે કને આધાર ભૂત જીવ–આત્મા” એ કોઈ પદાર્થ સિદ્ધથતું નથી. કદિ કોઈ પ્રત્યક્ષ અને અનુમાન પ્રમાણથી જીવ–આત્માને સિદ્ધકરવા ધારે તો તે સર્વરીતે વ્યર્થ જ કરે છે. સુખ દુઃખ, ઈચ્છા, જ્ઞાન અને કેપાદિકને આધાર ભૂત જીવ–આત્મા પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી તે સિદ્ધ થે નથી. અનુમાનથી પણ સિદ્ધ થતું નથી કેમકે તેની સાથે વ્યભિચાર ન પામે તેવું સાહચર્યવાલું લિંગ (ચિન્હ) જડતું નથી અને પ્રત્યક્ષ તથા અનુમાન એ બે વિના, અર્થ ગ્રહણમાં ઉપયોગી થાય એવું કઈ પ્રમાણ અમારે બીલકુલ માન્ય નથી, માટે સ્કંધ પાંચજ છે એ નિર્વિવાદ સિદ્ધ થાય છે.
અપૂર્ણ. ૧.જાતિ એટલે ગાયપણું તે. ૨ વ્યકિત એટલે તેનું પ્રત્યક્ષ સ્પષ્ટરૂપ-આકૃતિ. ૧ વિચાર કરવા માત્ર, ૨ મુંગોમાણસ ૩ ફારફેરનથાયતે 1 સાથે રહેવું તે.