Atmanand Prakash Pustak 001 Ank 02

Author(s): Atmaramji Jain Pustakalay Vyavasthapak Sabha Bhavnagar
Publisher: Atmaramji Jain Pustakalay Vyavasthapak Sabha Bhavnagar

Page 5

પર્શનનું કમીશન.
* *10,
બધુ દુઃખમય છે. જીવવું–હયાતીમાં રહેવું એજ દુઃખરૂપ છે દુઃખમય જીવિતના દુઃખના કારણ રૂપ અજ્ઞાન (મિથ્યાદષ્ટિ) આદિ બાર ઉપાદાન માનેલ છે અને આ બધે દુઃખને અનુભવ કરનાર વ્યક્તિ (શરીરપિંડ) ની ઉત્પત્તિ પાંચ કારણમાંથી માનેલી છે. એ પાંચ કારણ તેજ પાંચ સ્કંધ કહેવાય છે, સ્કંધ એટલે સચેતન અચેતન પરમાણું સમૂહ જે એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને એમ અનંતસ્થાન પ્રત્યે જેનું સંસરણ છે તે સંસારી જીવ અને અંધ માને છે. તે પાંચ પ્રકારના ધનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે.
૧ રૂપકતેમાં પૃથ્વી ધાતુ વિગેરેથી બનેલું ભૂલ શરીર-વિગેરે આવે છે.
૨ વેદનારધિ-તેમાં ઈદ્રિયજન્યજ્ઞાન આવે છે અને સુખરૂપ દુઃખરૂપ અને અદુ:ખરૂપા એ વેદનાના પ્રકાર અનુભવાય છે. એ વેદના પૂર્વકૃતકના ફલરૂપે પ્રાપ્ત થાય છે. તે વિષે એક દષ્ટાંત છે કે, એક વખતે અમારા બૈદ્દગુરૂ ભિક્ષાર્થ કરતા હતા, તેવામાં તેમને પગમાં કાંટ વાગે એટલે તેઓ બોલ્યા કે, “હે ભિક્ષુઓ, આજથી એક શુંમાં ક૫માં મેં એક પુરૂષને ભાલાથી હર્યો હતો, તે કર્મના ફલરૂપ મને આ પગમાં કાંટે વાગે.
- ૩ સંજ્ઞાધોમાં સર્વ પ્રકારના ભાવનું જ્ઞાન થાય છે. વિલી નિમિત્તાત્રહણાત્મક પ્રત્યયમાં તેની વિશેષ છુટતા થાય છે. જેમ કે “ગાય” એવી સંજ્ઞા છે, તેમાં જે ગાયપણું તે “ગાય” એમ ગ્રહણ થવાનું નિમિત્ત છે, તેવા નિમિત્તનું ઊત્રહણ એટલે એ નિમિત્ત અને પ્રત્યક્ષ જે ગાય તે બંનેને જવા પણું તે. એ જના ૧ વણે સ્થાને ર ગમન-પ્રવર્તન